<p style="text-align: justify;">Oι κολπικές διαταραχές (κολπίτιδες) αποτελούν σήμερα το συχνότερο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και είναι η συνηθέστερη αιτία που μια γυναίκα θα επισκεφθεί τον γυναικολόγο της. Με τον όρο κολπίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή του κόλπου. Η κολπίτιδα συνήθως εκδηλώνεται με την ύπαρξη κνησμού και αυξημένων υγρών από τον κόλπο, τα οποία ορισμένες φορές είναι δύσοσμα.<br /> <strong></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Η κολπίτιδα, αν και στην πρώτη ματιά φαίνεται κάτι απλό, μπορεί να αποτελέσει ένα από τα δυσκολότερα στην αντιμετώπιση τους προβλήματα.</strong> Αυτό οφείλεται στην ιδιαιτερότητα της φυσιολογίας του κόλπου και στην πολυπλοκότητα των λεπτών ισορροπιών πάνω στις οποίες στηρίζεται η εύρυθμη λειτουργία του. <br /> Ο κόλπος υπό κανονικές συνθήκες αποικίζεται από ένα μεγάλο αριθμό μικροοργανισμών, οι οποίοι είναι γνωστοί ως γαλακτοβάκιλλοι και αποτελούν την φυσιολογική χλωρίδα. Πρόκειται δηλαδή για μικροοργανισμούς οι οποίοι πρέπει να υπάρχουν στον κόλπο. Η παρουσία αυτών των μικροοργανισμών είναι επιθυμητή γιατί χάρη σε ουσίες που παράγουν διατηρούν το pH του κόλπου σε επιθυμητές τιμές και εμποδίζουν την ανάπτυξη κάποιων άλλων μικροοργανισμών, οι οποίοι δεν πρέπει να βρίσκονται στον κόλπο (παθογόνοι μικροοργανισμοί). Στην περίπτωση της κολπίτιδας λοιπόν αναπτύσσονται κάποιοι παθογόνοι μικροοργανισμοί σε βάρος της φυσιολογικής χλωρίδας, διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία του pH και αυτό κλινικά εκδηλώνεται με τη μορφή κνησμού και υγρών στο κόλπο. Η γυναίκα που θα εκδηλώσει αυτά τα συμπτώματα πρέπει να απευθυνθεί στο γυναικολόγο της.<br /> <br /> <strong>Φλεγμονές &amp; κολπίτιδες</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Οι φλεγμονές (μολύνσεις) των γυναικείων γεννητικών οργάνων εμφανίζονται με αυξημένη συχνότητα το καλοκαίρι και μπορεί να παρουσιαστούν στο αιδοίο (την εξωτερική περιοχή γύρω από την είσοδο του κόλπου) στον κόλπο (κολπίτιδες) και τον τράχηλο της μήτρας, στο ενδομήτριο και στις σάλπιγγες.<br /> Προκαλούνται από μικροοργανισμούς όπως μύκητες και τριχομονάδες (που είναι οι πιο συνηθισμένοι), χλαμύδια, μυκόπλασμα κ.ά., από μικρόβια (αερόβια και αναερόβια) καθώς και από ιούς όπως αυτοί που προκαλούν τον έρπητα των γεννητικών οργάνων (ιός HSV) και τα κονδυλώματα (ιός HPV). Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ορισμένοι τύποι του ιού HPV ενοχοποιούνται για δυσπλασίες (προκαρκινικές αλλοιώσεις) και καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας και το αιδοίο.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Παράγοντες που ευνοούν τις κολπίτιδες</strong></p>
<p style="text-align: justify;">• Κακή γενική κατάσταση του οργανισμού (έλλειψη ύπνου, περιορισμένη αντοχή λόγω ανθυγιεινής ή φτωχής διατροφής, στρες, κάπνισμα).<br /> • Λάθος ή ελλιπή τοπική υγιεινή (κολπικές πλύσεις, συνεχή χρήση ταμπόν).<br /> • Πολυάριθμες εκτρώσεις.<br /> • Χρήση αποσμητικών σπρέι στην ευαίσθητη περιοχή.<br /> • Σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό.<br /> • Εγκυμοσύνη αλλά και εμμηνόπαυση.<br /> • Ενδυματολογικές συνήθειες (πολύ εφαρμοστά παντελόνια ή σορτς).</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη μυκητιάσεων<br /> </strong></p>
<p style="text-align: justify;">Παράλληλα υπάρχουν ορισμένοι επιπλέον παράγοντες που προδιαθέτουν και συντελούν ειδικά στην ανάπτυξη μυκητιάσεων.<br /> • Παρατεταμένη χορήγηση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος, κάτι που αποτελεί την κυριότερη αιτία ανάπτυξης μυκήτων. Γι' αυτό, εάν είναι απολύτως απαραίτητο να πάρετε αντιβίωση, φροντίστε να χρησιμοποιήσετε παράλληλα κάποιο φυσικό σκεύασμα που βοηθάει στην διατήρηση της φυσιολογικής ισορροπίας του κόλπου.<br /> • Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών.<br /> • Συστηματική χορήγηση κορτιζόνης.<br /> • Νοσήματα που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα και διαβήτης.<br /> • Συνθετικά ρούχα ή εσώρουχα.<br /> • Παραμονή σε υγρά μολυσμένα μέρη όπως τουαλέτες, πλακόστρωτο πισίνας.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Συμπτώματα</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Το ενδεχόμενο να έχετε κάποια φλεγμονή του γεννητικού συστήματος πρέπει να σας απασχολήσει και να επισκεφτείτε άμεσα τον γυναικολόγο σας αν παρατηρήσετε αυξημένη έκκριση κολπικών υγρών, τσούξιμο, φαγούρα λίγο ή πολύ έντονη, ερυθρότητα, οίδημα, πόνο κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία) αλλά και στο υπογάστριο, αν η φλεγμονή είναι στο ενδομήτριο ή τις σάλπιγγες. Οι μύκητες (μυκητιασική αιδοιοκολπίτιδα) δημιουργούν έντονο κνησμό (φαγούρα) στον κόλπο και στο αιδοίο, αυξημένη ποσότητα λευκών κολπικών υγρών που έχουν τυρώδη μορφή, είναι άοσμα και παχύρρευστα καθώς και δυσκολία κατά την ούρηση ή έντονη δυσπαρευνία.<br /> Οι τριχομονάδες χαρακτηρίζονται από αραιά υγρά, κιτρινοπράσινα και δύσοσμα, ενώ η μόλυνση από το βακτήριο του αιμόφιλου από παχύρρευστες δύσοσμες εκκρίσεις. Το μυκόπλασμα και τα χλαμύδια συχνά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, αλλά επηρεάζουν τη γονιμότητα γιατί εάν προκαλέσουν σαλπιγγίτιδα, μπορεί οδηγήσουν ακόμα και σε στειρότητα.<br /> Στον έρπητα εμφανίζονται μικρές φουσκάλες και έλκη (πληγές) στο αιδοίο, ενώ τα κονδυλώματα είναι θηλώδεις προσεκβολές στο αιδοίο, στον κόλπο ή στον τράχηλο.<br />  </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Διάγνωση</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Οι περισσότερες κολπίτιδες και ανεξάρτητα από το αίτιο που τις προκαλεί παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα, γι' αυτό δεν μπορούν να διαγνωστούν με ακρίβεια αποκλειστικά βάσει των συμπτωμάτων. Έτσι, και παρά το ότι η διάγνωση από τον γυναικολόγο απαιτεί σωστή λήψη ενός αναλυτικού ιστορικού και κλινική εξέταση της ασθενούς, συνήθως η οριστική διάγνωση επιτυγχάνεται με την καλλιέργεια κολποτραχηλικού υγρού. Αυτή η εξέταση είναι απαραίτητη προκειμένου να εντοπιστεί ποιο ακριβώς μικρόβιο είναι υπεύθυνο και στη συνέχεια να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Θεραπεία</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η θεραπεία αφορά συνήθως τη λήψη κάποιου συνδυασμού αντιβιοτικών από το στόμα με κολπικά υπόθετα ή κρέμες. Ωστόσο, ακόμη και μετά τη θεραπεία οι κολπίτιδες σε ένα σεβαστό ποσοστό των ασθενών υποτροπιάζουν, κάτι που μπορεί να οφείλεται σε ανθεκτικότητα στελέχη απέναντι στα φάρμακα ή σε επαναμόλυνση. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η σωστή πρόληψη και η έγκαιρη επίσκεψη στον γυναικολόγο μόλις εντοπίσετε τα πρώτα συμπτώματα βοηθούν σημαντικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος.</p>
<p style="text-align: justify;"><br /> <strong>Πρόληψη</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η διαταραχή της υγείας του κόλπου και η εμφάνιση κολπίτιδων, εκτός από ενόχληση, προκαλεί ανασφάλεια και αμηχανία, επηρεάζοντας τη γενικότερη ψυχολογία κάθε γυναίκας.<br /> Υπάρχουν ορισμένοι βασικοί κανόνες για να προλάβουμε την ανάπτυξη ή την υποτροπή κάποιας κολπίτιδας γενικότερα αλλά και ειδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και των διακοπών. Αυτοί συνοψίζονται στις καλές συνθήκες υγιεινής (ειδικά των γεννητικών οργάνων), στην υπεύθυνη σεξουαλική συμπεριφορά και στη φροντίδα του εαυτού μας, που προϋποθέτει τη διατήρηση ενός ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Κάποιες απλές συμβουλές που αφορούν στην υγιεινή των ευαίσθητων περιοχών και ορισμένα βασικά μέτρα προστασίας που πρέπει κάθε γυναίκα να τηρεί, ώστε να προφυλάσσει αποτελεσματικά τον εαυτό της, είναι τα εξής: </strong><strong><br /> </strong></p>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Ο καθαρισμός της γεννητικής περιοχής να γίνεται με προϊόντα, που δεν διαταράσσουν την φυσιολογική χλωρίδα και το pH της περιοχής, αλλά να αποκαθιστούν την όποια μεταβολή τους.</li>
<li>Οι όποιες εκκρίσεις θα πρέπει να απομακρύνονται προσεκτικά, καθώς αποτελούν θρεπτικό υλικό για την ανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών που βρίσκονται στην περιοχή είτε μόνιμα είτε ευκαιριακά.</li>
<li>Ο καθαρισμός και το ξέπλυμα θα πρέπει να γίνεται με κατεύθυνση από τον κόλπο προς τον πρωκτό, καθώς στην περιπρωκτική περιοχή βρίσκονται μικρόβια που είναι παθογόνα για τον κόλπο.</li>
<li>Στις μέρες της περιόδου θα πρέπει να είναι ακόμα πιο σχολαστικός ο καθαρισμός και να συνδυάζεται με συχνή αλλαγή σερβιέτας ή ταμπόν.</li>
<li>Πριν και μετά τον καθαρισμό θα πρέπει να πλένουμε καλά τα χέρια μας.</li>
<li>Πλύσεις στο εσωτερικό του κόλπου με αντισηπτικά δεν θα πρέπει να γίνονται, παρά μόνο μετά από σχετική οδηγία του γυναικολόγου, καθώς διαταράσσουν την φυσιολογική χλωρίδα, με αποτέλεσμα να ευνοείται η ανάπτυξη των παθογόνων μικροβίων.</li>
<li>Αλλάζετε καθημερινά εσώρουχα και προτιμάτε τα βαμβακερά που επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει και δεν προκαλούν ερεθισμούς.</li>
<li>Μην χρησιμοποιείτε ποτέ ξένα εσώρουχα ή πετσέτες.</li>
<li>Κατά την σεξουαλική επαφή, ιδίως με ένα καινούργιο σύντροφο, χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό.</li>
<li>Αν μετά την λήψη κάποιων φαρμάκων παρατηρήσετε ύποπτα συμπτώματα στην περιοχή του κόλπου, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για το τι πρέπει να κάνετε.</li>
</ul>
<p style="text-align: justify;"><strong>Ειδικά όσον αφορά στο μπάνιο στη θάλασσα ή την πισίνα, προσέξτε:</strong></p>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Αφού βγείτε από το νερό, να μην παραμείνετε για πολύ ώρα με το βρεγμένο μαγιό (το ίδιο ισχύει και για τα βρεγμένα ρούχα). Η υγρασία και η ζέστη δημιουργούν ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροβίων και μυκήτων μετά το μπάνιο στην πισίνα ή στη θάλασσα.</li>
<li>Στην παραλία και φυσικά και στην πισίνα να ξαπλώνετε πάντα πάνω στην πετσέτα ή στην ψάθα σας και να αποφεύγετε την άμεση επαφή με την άμμο ή τα πλακάκια.</li>
</ul>
<p style="text-align: justify;"><strong>Γράφει ο Ηλίας Καρλαύτης, Χειρούργος Γυναικολόγος, Επιστημ. Υπεύθυνος Γυναικολογικού Τμήματος, Ευρωκλινική Αθηνών</strong></p>