Λάβαμε από τον αναγνώστη μας Γιάννη, την εξής επίκαιρη απορία!

“Όταν ένας Πάπας παραιτείται έχει ακόμη το αλάθητο ή το χάνει;”

Είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να έχει το αλάθητο και ξαφνικά να το χάνει; Αναζητήσαμε την απάντηση στις σελίδες των New York Times.  Tην απάντηση δίνει η ανταποκρίτρια της εφημερίδας, στη Ρώμη, δημοσιογράφος Rachel Donadio. Μετά την απομάκρυνση από το Βατικανό… ουδέν αλάθητο αναγνωρίζεται!

Πώς θα τον αποκαλούμε πλέον; Θα φοράει ακόμη τη λευκή ρόμπα και τα χαρακτηριστικά κόκκινα παπούτσια; Τι θα αλλάξει στον θεσμό που θεωρείται από τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία πως εκπροσωπεί το Θεό στην Γη τώρα που ο Πάπας Βενέδικτος XVI παραιτήθηκε αλλάζοντας τα δεδομένα έξι αιώνων;

Τι ισχύει για έναν Πάπα που έχει αποσυρθεί; Έχει ακόμη το αλάθητο; Διατηρεί κάποιον τίτλο; Ποιες είναι οι εξουσίες του;

Πολλοί υποστηρίζουν πως η παραίτηση του Πάπα σημαίνει πως ο θεσμός έχει χάσει πια την αίγλη του. Άλλες μοναρχίες, όπως το Βρετανικό στέμμα έχουν ξεκάθαρους κανόνες για την διαδοχή στην εξουσία, για το Βατικανό όμως δεν ισχύει αυτό.

Αν και στη συνείδηση των ανθρώπων οτιδήποτε λέει και κάνει ο Πάπας θεωρείται αλάθητο, στην πραγματικότητα οι διακηρύξεις του Πάπα έχουν το αλάθητο μόνο όταν μιλάει εξ καθέδρας, με την ιδιότητά του ως αρχηγού της παγκόσμιας εκκλησίας για ερωτήματα που αφορούν στην πίστη και την ηθική. Ο εκπρόσωπος του Βατικανού, ο αιδεσιμότατος Federico Lombardi, έχει επανειλημμένα δηλώσει πως ο κανονισμός εξασφαλίζει το αλάθητο στο διάδοχο του Πάπα Βενέδικτου και εφόσον ο ίδιος συνταξιοδοτηθεί δεν θα έχει το δικαίωμα να εκδώσει δόγμα. 

Ωστόσο, πολλοί “πονοκεφαλιάζουν” για μεγαλύτερες επιπλοκές γιατί βλέποντας το από τη θεολογική σκοπιά πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να έχει το αλάθητο και μετά να σταματήσει να το έχει;

Πριν την απόφασή του να αποσυρθεί, ο Πάπας Βενέδικτος θα έμενε στη μνήμη όλων παθητικός και χωρίς πρωτοβουλίες πάπας, ο οποίος έδωσε μορφή στο δόγμα του αγαπημένου του προκατόχου, Πάπα Ιωάννη Παύλου Β’, ενώ η θητεία του σημαδεύτηκε από σεξουαλικά σκάνδαλα συγκάλυψης περιστατικών παιδοφιλίας από κληρικούς, στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας. 

Η ανακοίνωση της παραίτησής του όμως, ήταν η πιο επαναστατική του η οποία θα αφήσει ιστορία και θα ξεκινήσει μία νέα εποχή για τον παπισμό.

Με την απόφασή του να παραιτηθεί αλλάζει ουσιαστικά την φύση του “παπισμού”. Σκέφτηκε το αδιανόητο και έκανε το αδύνατο. Σπάει ένα ταμπού 600 χρόνων την ώρα που τα τελευταία 150 χρόνια ο πάπας παρουσιάζεται ως μία θρησκευτική εικόνα, ως το έμβλημα του Χριστού και όχι ως ηγέτης της παγκόσμιας εκκλησίας. Αρκετοί μελετητές υποστηρίζουν τώρα πως  το να μπορεί ο ποντίφικας  να περάσει στο διάδοχό του τη εξουσία κατά τη συνταξιοδότηση και όχι κατά το θάνατο του, εισάγει αναπόφευκτα μεγαλύτερη ασάφεια στο δόγμα της εκκλησίας, δεδομένου ότι θέτει εν αμφιβόλω την εξουσία του ποντίφικα. Φαίνεται πως ο Βενέδικτος δημιούργησε  ρωγμές σε αυτό το αλάθητο.

Στην πραγματικότητα, πάντως, η επίκληση του παπικού αλάθητου από καθέδρας έχει συμβεί μόνο δύο φορές  στη σύγχρονη εποχή: Το 1854, όταν επί Πάπα Πίου IX ψηφίστηκε το δόγμα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, πως για τη Μαρία δηλαδή δεν ισχύει το προπατορικό αμάρτημα. Και το 1950, όταν επί Πάπα Πίου ΧΙΙ ψηφίστηκε το δόγμα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ότι η Μαρία είχε αναληφθεί στους ουρανούς, σώμα και πνεύμα. 

Οι μελετητές ανησυχούν για το τι επιπτώσεις θα έχει στους πιστούς και στον κόσμο το να υπάρχουν δύο πάπες εν ζωή και να βρίσκονται και οι δύο στο Βατικανό. Δεν θα είναι εύκολο πρώτα απ’ όλα για τον νέο Πάπα. Πώς θα το αντιμετωπίσει; Θα έχει για παράδειγμα τη δυνατότητα αλλά και το θάρρος να πάρει αποφάσεις που θα έρχονται σε αντίθεση με αποφάσεις του Βενέδικτου;