«Πρόσφατα παρακολούθησα την παράσταση της Ελένης Ράντου «Κατάδικός Μου» στο θέατρο Διάνα. Όλοι στο κοινό ήταν χαρούμενοι. Γελούσαν με ευχαρίστηση, απολάμβαναν αυτό που έβλεπαν, τις στιγμές που ζούσαν. Είχα καιρό να δω τόσο ενθουσιασμό στο κοινό ενός θεατρικού έργου. Θέλησα να μιλήσω με την Ελένη. Να μιλήσουμε για τη θεατρική παράσταση. Να συζητήσουμε για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Για όλα αυτά που προβληματίζουν τη γυναίκα σήμερα, για όσα απασχολούν και την ίδια. Την παραμονή της Ημέρας της Γυναίκας, συναντηθήκαμε.

Άννα Δρούζα.

-Με αφορμή την Ημέρα της γυναίκας τι είναι αυτό που κάνει  μια γυναίκα να είναι ευτυχισμένη σήμερα; Τι σημαίνει για σένα ευτυχισμένη γυναίκα;

Δύσκολη ερώτηση. Για μένα ευτυχισμένη γυναίκα είναι λίγο σχήμα οξύμωρο. Είναι ένα ψέμα. Η γυναίκα κυνηγά πάρα πολλούς ρόλους. Παίζει πάρα πολλά παιχνίδια, είναι σε μια μεταβατική περίοδο, δεν είναι εύκολο σήμερα, να είναι ευτυχισμένη. Αλλάζει τόσο πολύ ο ρόλος της που δεν μπορείς να πεις ότι είναι ευτυχισμένη. Διάβασα σε μια έρευνα ότι σήμερα στην Ελλάδα, το 60% των νοικοκυριών, το συντηρούν οικονομικά οι γυναίκες! Όταν η γυναίκα αναλαμβάνει έναν τόσο μεγάλο ρόλο ευθύνης δεν είναι εύκολο να κυνηγήσει την ευτυχία.

-Πιστεύεις ότι έχει ισορροπήσει η ανισότητα που υπήρχε στο παρελθόν, σε σχέση με το άλλο φύλο;

Πιστεύω ότι έχει πάει στην άλλη άκρη, δεν υπάρχει ισορροπία. Η γυναίκα αυτή τη στιγμή είναι πολύ πιο δυναμική από τον άνδρα. Είναι πολύ πιο υπεύθυνη, πολύ πιο οργανωτική, συνεπώς, της έχουν φορτωθεί πολλοί  ρόλοι. Υπάρχει μια έντονη αναπηρία, στην αντρική  συμπεριφορά. Ο άνδρας έχει χάσει τους ρόλους του, είναι πολύ μπερδεμένος. Είναι πολύ παιδί και η γυναίκα παίζει ρόλο και του άνδρα και της γυναίκας και του παιδιού. Εγώ τις γυναίκες τις  βλέπω όλες τρελαμένες, κοινώς. Τις βλέπω να τρέχουν με τόση αγωνία. Δεν υπάρχει χαρά. Βλέπω γυναίκες να κάνουν παιδί χωρίς σύζυγο, γυναίκες να φορτώνονται οικονομικά βάρη… Πλέον δεν ψάχνει η γυναίκα τον ήρωά της, ο άνδρας ψάχνει ήρωα στο πρόσωπο της γυναίκας.

-Τι θα ήθελε μια γυναίκα από έναν άνδρα; Έχουμε παράπονα από τους άνδρες;

Θα ήθελε να  είναι υπεύθυνος, να είναι λιγότερο μωρό, γιατί κάθε άνδρας κρύβεται πίσω από την παιδικότητά του. Ενώ η γυναίκα ωριμάζει συγχρόνως με την ηλικία της αυτό δε συμβαίνει και με τον άνδρα. Και στα 60 του ο άνδρας μπορεί να συμπεριφέρεται σαν 15, σε πολλούς τομείς. Νομίζω την αποζητά η γυναίκα αυτή την βιολογική ωριμότητα. Ίσως γιατί εμείς οι γυναίκες βιώνουμε πιο έντονα τα συμπτώματα του χρόνου. Παρόλο που υπάρχουν όλες οι πλαστικές και όλες οι τεχνικές μέθοδοι, όλες μας εσωτερικά συνειδητοποιούμε το χρόνο.  Ο άνδρας δεν τον συνειδητοποιεί.

-Έχει να κάνει και με την μητρότητα, ίσως…

Ναι έχει να κάνει και με αυτόν τον κύκλο που σου επιτρέπει, μέχρι ένα όριο ηλικίας να τεκνοποιήσεις. Τις βρίσκω πιο σύνθετα πλάσματα τις γυναίκες. Οι γυναίκες νοιάζονται πιο πολύ την λεπτομέρεια, το γυναικείο μυαλό γυρίζει σε «κύκλους», οι άντρες είναι σε  «ευθεία».

-Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν πώς  η γυναίκα επειδή γεννάει, νιώθει ότι έχει μια «συνέχειά» στη ζωή ενώ οι άνδρες παλεύουν με αυτό το» γιατί είμαι σε αυτή τη ζωή, τι θα αφήσω πίσω μου». Δεν νιώθουν το ίδιο με τη γυναίκα.

Δεν είναι έτσι κι αλλιώς καλό να είναι το ίδιο. Είμαστε διαφορετικοί από τη φύση μας. Οι εποχές, οι οικονομικές και οι κοινωνικές συμβάσεις μας βάζουν σε ένα παιχνίδι του «ποιος είναι ο πιο ισχυρός, ποιος θα επικρατήσει. Ξέρετε είναι θέμα οικονομίας της κάθε εποχής που ζούμε. Κάποτε η οικονομία χρειαζόταν τον άνδρα κυνηγό μπροστά άρα ο άντρας ήταν μπροστά στα πράγματα. Οι σημερινές κοινωνίες χρειάζονται περισσότερο τα γυναικεία προτερήματα. Τη σχολαστικότητα, την τακτικότητα με την οποία οι γυναίκες χειρίζονται την ζωή.

-Μπορείς εύκολα να μοιραστείς τις αλήθειες σου που τώρα μοιράζεσαι μαζί μας με έναν άντρα; Είναι επιδεκτικός ένας άνδρας στο να ακούσει;

Σπανίως συναντάς άντρες που μπορούν να καταλάβουν την γυναικεία σκέψη. Την θεωρούν πολύ λεπτομερή, πολύ σχολαστική και πολύ ας το πούμε ακατανόητη.

-Και αυτό αποτελεί και τη βασική δυσκολία στις σχέσεις;  

Είναι η διαφορά σκέψης που κάνει την δυσκολία. Από την άλλη υπάρχει η σωματική ανάγκη, υπάρχει έλξη, υπάρχουν άλλα πράγματα τα οποία φέρνουν κοντά το διαφορετικό του φύλου. Αλλά όταν κάνει τον κύκλο της η έλξη και η ορμή, αρχίζει να υπάρχει χάος. Οι γυναίκες- και βάζω και τον εαυτό μου μέσα- που  είναι εγκεφαλικές είναι πολύ δύσκολο να βρούν άντρες να επικοινωνήσουν. Αν είσαι τύπος πιο ζωικός τύπος γυναίκας, αν λειτουργείς με το ένστικτο το σωματικό, τα πράγματα είναι πιο εύκολα.  Αν είσαι πιο εγκεφαλικός τύπος γυναίκας είναι πιο δυστυχής η ζωή σου με το άλλο φύλο.

-Υπάρχει κάτι για το οποίο αξίζει σήμερα να γιορτάζει μια γυναίκα;

Και μόνο που υπάρχει γιορτή της γυναίκας το βρίσκω λίγο ρατσιστικό. Σήμερα το να γιορτάζει ακόμα την γιορτή της γυναίκας είναι σαν να παραδέχεσαι ότι ακόμα δεν έχουν εξισωθεί τα φύλα. Από την άλλη βλέπουμε ότι υπάρχουν χώροι που ακόμα και σήμερα η  γυναίκα δεν έχει καμία πρόσβαση.

-Στο «Κατάδικός Μου” η ηρωίδα είναι μια γυναίκα που ήθελε κτητικά να μπορέσει να κλειδώσει τον άντρα δίπλα της, στο πλάι της. Πότε γίνεται φυλακή ο έρωτας;

Η συγκεκριμένη παράσταση μιλά για την φυλακή που νιώθουμε όλοι μας. Ξεκινά από την ερωτική διάσταση αλλά δε μένει εκεί. Ταυτίζεται  με ένα περιβάλλον όπου όλοι ζούμε πίσω από κάγκελα. Ο έρωτας είναι ανάγκη. Θα στο πω, για παράδειγμα, με πολιτικούς παραλληλισμούς: αν αυτή η ανάγκη είναι το ΔΝΤ καταλαβαίνεις που καταλήγει η ερωτική σχέση ανάμεσα σε  κάτι που το έχεις ανάγκη. Η ερωτική ανάγκη όταν σπάσει και χτυπήσει τόσο κόκκινες περιοχές είναι καταδίκη.

-Ποια τέτοια κάγκελα είχες βάλει στη ζωή σου και ποια κατάφερες να αφαιρέσεις;

Όλοι βάζουμε κάγκελα. Ακόμα και η σύμβαση του ζω κοινωνικά και ζω μέσα σε ένα σύνολο που με κρίνει, με κατακρίνει, συνυπάρχω σ’ αυτό που με ξέρει ενώ εγώ δεν το ξέρω. Κάγκελο είναι και η μεγάλη διασημότητα, είναι κούρεμα ελευθερίας τεράστιο. Η έκθεση μου κάθε μέρα είναι για μένα ένα κάγκελο.  Την ώρα που αγκαλιάζεις όλο αυτόν τον κόσμο και νιώθεις όλη αυτή την επαφή, την επικοινωνία, την ίδια ώρα όλο αυτό είναι ένας περιορισμός ελευθερίας. Ακόμα και η σύμβαση της οικογένειας είναι μια έλλειψη ελευθερίας. Οτιδήποτε αγαπάς πολύ περιλαμβάνει την έννοια της ανελευθερίας από τη στιγμή  που έχεις φτάσει στον πυρήνα της αγάπης. Πες, για παράδειγμα, ότι έχεις αγαπήσει το σεντόνι σου ή το κρεβάτι σου και αυτό είναι μια στέρηση ελευθερίας γιατί μετά δεν μπορείς να κοιμηθείς με άλλο μαξιλάρι ούτε μπορείς να κοιμηθείς μετά σε άλλο κρεβάτι. Τέτοιες ανάγκες  και τέτοιες αγάπες μεγάλες και τέτοιες εξαρτήσεις αποκλείεται να μην είναι μια… φυλακή.

-Θα παλεύουμε πάντα με αυτές τις αντιθέσεις που  συνθέτουν έναν ώριμο άνθρωπο, έτσι κι αλλιώς;

Ναι έτσι είναι και η κοινωνία.  Σου έλεγε την προηγούμενη δεκαετία πάρε δάνειο για να αγοράσεις το σπιτάκι σου και αυτή τη στιγμή στο παίρνει πίσω. Δε νιώθουμε οξύμωρα απέναντι στην κοινωνία;

-Έχεις θυμώσει πάντως με την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα αυτή, αυτή την περίοδο, έτσι;

Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην είναι. Είναι τόσο μεγάλες οι αλλαγές που ζούμε Οι αλλαγές φτιάχνουν θυμό γιατί σε ξεβολεύουν, γιατί σε μπερδεύουν. Μέσα στην ίδια δεκαετία όλα αλλάζουν. Όσα μας έκαναν να πιστεύουμε αποδείχτηκαν τελικά μάταια.

-Χρειάζεται αντίσταση, χρειάζεται να εξεγερθούν οι άνθρωποι και να ανατρέψουν  αυτό που συμβαίνει, κατά τη γνώμη σου;

Η νέα εποχή δεν ανατρέπεται. Μια εποχή θέλει χρόνο να τη συνειδητοποιήσεις, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ούτε η εναλλακτική, δεν έχει αρθρωθεί ακόμα το «παρακάτω». Τι να ανατρέψεις; Αφού η κατάσταση συνέχεια διαμορφώνεται. Είναι σε εξέλιξη όλο αυτό και όσο είναι σε εξέλιξη,  ο κόσμος βρίσκεται σε αμηχανία. Εξάλλου, όταν ναυαγείς δεν αντιδράσεις την ώρα που πέφτουν ακόμα τα κύματα, αντιδράς την ώρα που χάνεται το πλοίο.

-Πρόσφατα είχες αντιδράσει με μια κατάσταση εκπαιδευτικής φύσης;

Δεν δημιουργείς εξέγερση με αυτό, αυτό είναι μια αντίδραση απέναντι στην αίσθηση του αδίκου. Το να εκφράζεις την αίσθηση του αδίκου δεν είναι εξέγερση, δεν δημιουργεί εξέγερση. Παρακολουθώ οτιδήποτε λέγεται και όπου λέγεται και ακόμα δεν έχει αρθρωθεί η λέξη που θα ξεσηκώσει τους πάντες. Αυτό το ‘’η ταν ή επί τας’’ δεν έχει ωριμάσει για να εξεγερθεί κάποιος.

-Ο κόσμος που παρακολουθεί τις παραστάσεις σου, σου δίνει μεγάλη ενέργεια, σου δίνει ένα μεγάλο ευχαριστώ, παρόλα αυτά νιώθεις μόνη;

Μπορώ να πω πως αυτά τα 2 χρόνια που το ζω αυτό, με γεμίζει τόσο πολύ, μου προσφέρει τόση ενέργεια που δεν νιώθω απομονωμένη.  Σε κακομαθαίνει τόσο που δεν σου επιτρέπει να νιώσεις μόνη, στη σκέψη. Δε σου επιτρέπει να νιώσεις ούτε καν επαναστατικός γιατί ζεις, νιώθεις το μαζί.  Ήμουν πραγματικά πολύ πιο θυμωμένη όταν το γράφαμε το έργο, παρά τώρα. Σαν να  μου έχει πάρει όλο το θυμό αυτή η εκτόνωση.

-Θα ήθελες να γυρίσεις και πάλι στην τηλεόραση, σου έχει λείψει;

Όχι δεν μου έχει λείψει γιατί τώρα αυτό που βλέπω δεν με έλκει. Μου έχει λείψει η επαφή με τον κόσμο την οποία όμως την έχω στο θέατρο. Μέσα από το θέατρο βρήκα πολύ μικρότερης κλίμακας αλλά πολύ πιο ουσιαστική  κλίμακα επαφής με τον κόσμο. Αν  δεν μπορούσα να γράψω, να κάνω μια θεατρική δουλεία, η απομόνωση θα ήταν πολύ άγριο  πράγμα. Σκέψου τους χιλιάδες των ηθοποιών που δεν έχουν αυτό το δώρο, το  να μπορούν να εκφραστούν από μόνοι τους, να πουν  «δεν περιμένω ούτε την επιχορήγηση δεν θα περιμένω κανένα τηλέφωνο να χτυπήσει. Φαντάζεσαι τι είναι να τους κλείνουν το στόμα;

–Έχεις ζήσει μια τέτοια στιγμή απόγνωσης;

Ναι, στα πρώτα μου βήματα και ξέρω τι είναι να περιμένεις πάνω από ένα τηλέφωνο και χωρίς, να υπάρχει κρίση. Γιατί η δική μας η δουλειά το στοιχείο της κρίσης το έχει πάντα.  Φαντάσου να ψάχνεις δυο φορές το χρόνο για δουλειά και να ακούς συνέχεια υποσχέσεις και ψέματα για καλά λεφτά… Τώρα που έχουν έρθει όλα στην επιφάνεια και έχουν πέσει οι μάσκες ξέρουμε ότι δεν παίζουν πολλά λεφτά σ’ αυτή τη δουλειά. Κανένας στη λίστα Laggard δεν είναι ηθοποιός , αυτό είναι σίγουρο. Και όλα αυτά τα χρόνια φωτογραφήσεων και εξόδων με ωραίες ακριβές τουαλέτες, μπορεί να τα έβλεπαν οι άνθρωποι αλλά όλα ήταν δανεικά, όλα ψεύτικα. Κάποιος σου έδινε ένα ρούχο, έμπαινες μέσα για πέντε λεπτά και έκανες την πριγκίπισσα.

-Ο χρόνος που περνά σε απειλεί ως γυναίκα; Έχεις σκεφτεί να κάνεις μια πλαστική, ένα μπότοξ, όλα αυτά που δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι κρατιόμαστε ακόμα καλά;

Θα ήθελα να μεγαλώνω όμορφα, δεν θα ήθελα να βλέπω τον εαυτό μου στον καθρέφτη και να λέω ‘’πως έγινα έτσι;’’ Με στεναχωρεί καμιά φορά όταν υπάρχουν κακοπροαίρετα σχόλια ‘’α μωρή γέρασες’’. Θέλω να κρύβω μέσα μου λίγο χρόνο να το διαχειριστώ και να μεγαλώνω όμορφα αλλά έχω προσέξει πως για να μεγαλώνεις όμορφα, το καλύτερο “μπότοξ” είναι να έχεις αγάπη γύρω σου. Αν έχεις αγαπηθεί μεγαλώνεις όμορφα. Στεγνώνεις, ειδικά οι γυναίκες στεγνώνουν χωρίς αγάπη.  Από τα μπότοξ προτιμώ να έχω δίπλα μου ανθρώπους που με αγαπάνε. Έχω κάνει ένα καλό ξεκαθάρισμα γύρω μου προετοιμάζοντας το μεσήλικο, όπου σιγά σιγά φτάνει, και θέλω να έχω γύρω μου ανθρώπους που δίνουν αγάπη. Κράτησα ανθρώπους γύρω μου που δεν έλκονται από την δυνατή Ελένη και αλλά από την αδύναμη. Και κατέληξα ότι αυτοί που αγάπησαν την αδυναμία μου αυτοί μπορούσαν να με αγαπήσουν. Αυτοί που μπορούν να με κάνουν να γεράσω και να είμαι όμορφη. Να είμαι μια νόστιμη μεγάλη γυναίκα και να μην είμαι μια γυναίκα στεγνή και που θα χρειάζεται το μπότοξ.