Στυτική δυσλειτουργία: Πρόβλημα οργανικό ή ψυχολογικό;

Μια από τις πιο οδυνηρές ψυχολογικές καταστάσεις στη σεξουαλική ζωή  ενός άντρα, και κατ’ επέκταση και του ζευγαριού, αποτελεί η στυτική δυσλειτουργία ή η διαταραχή της στύσης.

Η κατάσταση δηλαδή εκείνη όπου είτε η στύση είναι αδύνατη, είτε μετά από μια αρχική φυσιολογική φάση διέγερσης και μια ικανοποιητική στύση, η στύση υποχωρεί, έτσι ώστε η ερωτική ολοκλήρωση δυσκολεύεται ή γίνεται αδύνατη.

Γράφει ο Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Γρηγόρης Σίμος

Η στυτική δυσλειτουργία ονομαζόταν παλιότερα και ανδρική ανικανότητα. Επειδή όμως η λέξη περιγράφει κάτι ασαφές και είναι συναισθηματικά φορτισμένη, ο όρος έχει εκλείψει από την, επίσημη τουλάχιστον, επιστημονική ορολογία.

Τα μεμονωμένα επεισόδια διαταραχής της στύσης αποτελούν ένα πολύ συχνό φαινόμενο, καθώς ο μισός ανδρικός πληθυσμός και πλέον μπορεί κάποτε να τα παρουσιάσει, μιας και αποτελούν κάτι τελείως φυσιολογικό.

Πότε μιλάμε για στυτική δυσλειτουργία;

Μιλάμε όμως, για στυτική δυσλειτουργία ή διαταραχή της στύσης, όταν αυτά τα επεισόδια είναι επίμονα και επαναλαμβανόμενα και με αυτή τη μορφή τα συναντάμε σε ένα 8% περίπου των νεαρών ανδρών, με το ποσοστό να αυξάνεται με την πρόοδο της ηλικίας.

Η μορφή της διαταραχής μπορεί να είναι είτε γενικευμένη, όταν ένας άνδρας παρουσιάζει τη διαταραχή με κάθε ερωτική σύντροφο, είτε καταστασιακή, όταν ένας άνδρας μπορεί να λειτουργήσει θαυμάσια με μια γυναίκα, αλλά όχι με κάποια άλλη. Έτσι, ένας άνδρας μπορεί να εμφανίζει προβλήματα στην ερωτική ζωή με τη σύζυγό του, όχι όμως και στην εξωσυζυγική του σχέση, ή αντίστροφα.

Το άγχος της επίδοσης

Η αιτιολογία της διαταραχής μπορεί να είναι ψυχογενής, οργανική ή συνδυασμός και των δύο. Φαίνεται πάντως πως στην πλειοψηφία των νεαρών ενηλίκων ανδρών με στυτική δυσλειτουργία το αίτιο είναι ψυχογενές και γι’ αυτό ενοχοποιούνται τόσο προσωπικοί όσο και διαπροσωπικοί παράγοντες.

Ένας από τους πιο συχνούς αυτούς παράγοντες είναι και το άγχος της επίδοσης, η αγωνία δηλαδή του κάθε άνδρα για το πόσο καλά θα τα καταφέρει να ικανοποιήσει τη σύντροφό του, πόσο θα ανταποκριθεί σ’ αυτό που ιδανικά μπορεί να θεωρεί ως το καλύτερο.

Αν λογαριάσουμε το πόσο στενά πολιτισμικά συνδέεται η ικανότητα του άνδρα για ικανοποιητική σε ένταση και διάρκεια στύση και την απαίτηση που μια τέτοια αντίληψη βάζει σε κάθε άνδρα ώστε να είναι πάντα… ετοιμοπόλεμος και αποτελεσματικός, μια πιθανότητα αποτυχίας μπορεί να προσλάβει δυσθεώρητα  καταστροφικές διαστάσεις.

Οι πρώτες ερωτικές εμπειρίες

Οι πρώτες ερωτικές εμπειρίες του νεαρού εφήβου, ή η καινούρια ερωτική σύντροφος για κάθε άνδρα πυροδοτούν με το χειρότερο τρόπο αυτό το άγχος της επίδοσης. Αισθήματα ταπείνωσης, ντροπής και ενοχής αποτελούν τις πρώτες αντιδράσεις σε μια αποτυχία, με την προσδοκία επανόρθωσης και την αγωνία για την επόμενη φορά να ενεργοποιούν έναν επώδυνο φαύλο κύκλο, όπου ο φόβος της αποτυχίας και η κλιμακούμενη ανησυχία θα φέρουν συνήθως τα αντίθετα αποτελέσματα.

Δεν είναι έτσι περίεργο να καταλάβουμε το γιατί η στυτική δυσλειτουργία σε κάποιους άνδρες, θα φέρει αργά ή γρήγορα δευτερογενώς  και την απώλεια της ερωτικής διάθεσης, πρόωρη εκσπερμάτιση, προσπάθειες αποφυγής της ερωτικής δραστηριότητας ή καταθλιπτική διάθεση.

Ο ρόλος της γυναίκας

Αν η αιτία της διαταραχής είναι μια κακή διαπροσωπική σχέση ή κακή ερωτική σχέση, αυτό θα επιδεινώνει ακόμα περισσότερο τη σχέση του ζευγαριού.

Γυναίκες που δεν είναι πολύ σίγουρες για τον εαυτό τους ή τη σχέση τους, μπορεί να βιώνουν τη διαταραχή της στύσης στο σύντροφό τους ως ένδειξη απόρριψης ή έλλειψη ενδιαφέροντος και να αντιδρούν με συναισθήματα απογοήτευσης, απελπισίας ή θυμού.

Ασυνείδητες ψυχολογικές συγκρούσεις, προηγούμενες αρνητικές εμπειρίες, ηθικές αναστολές, ο φόβος της εγκατάλειψης, ο φόβος μιας στενής και τρυφερής σχέσης, ο φόβος του να αφεθεί κανείς στην ερωτική πράξη, μια απαιτητική και κυριαρχική σύντροφος, αρνητικά ή αμφιθυμικά συναισθήματα προς τη σύντροφο και κακή επικοινωνία, αποτελούν τις πιο συνηθισμένες ψυχολογικές αιτίες.

Οι οργανικές αιτίες

Οι πιο συνηθισμένες οργανικές αιτίες της στυτικής δυσλειτουργίας είναι η κούραση, ο σακχαρώδης διαβήτης, αγγειακές παθήσεις (όπως η αρτηριοσκλήρυνση), νευρολογικές διαταραχές (όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας), τραύματα του νωτιαίου μυελού και χειρουργικές επεμβάσεις (όπως η προστατεκτομή), ενώ φαίνεται πως  η συνυπάρχουσα παχυσαρκία και το κάπνισμα μπορούν να προάγουν τη στυτική δυσλειτουργία.

Είναι φανερό πως όσο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο άνδρας (ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50), τόσο πιθανότερη γίνεται η εμπλοκή στην αιτιολογία του οργανικού παράγοντα. Από τις συνηθισμένες ουσίες που μπορεί να παρεμβαίνουν σε διαφορετικό βαθμό στη λειτουργία της στύσης, είναι τα αντιυπερτασιακά, τα καρδιοτονωτικά και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, καθώς και το αλκοόλ. Νεώτερα φάρμακα αυτών των κατηγοριών φαίνεται πως δεν προκαλούν συνήθως αυτού του είδους την ανεπιθύμητη ενέργεια.

Ένας απλός και εύκολος τρόπος για να ξεχωρίσει κανείς το ψυχογενές από το οργανικό στην αιτιολογία της διαταραχής είναι οι στύσεις εκτός συνουσίας. Αν, για παράδειγμα, κάποιος άνδρας έχει ικανοποιητικές αυτόματες πρωινές ή νυχτερινές στύσεις ή καλή επίσης στύση στη διάρκεια του αυνανισμού, τότε τα αίτια της διαταραχής είναι κατά πάσα πιθανότητα ψυχογενούς αιτιολογίας.

Θεραπεύεται;

Αν υπάρχουν περιπτώσεις ή σύντροφοι όπου η στύση είναι καλή, τότε η πιθανότητα του οργανικού παράγοντα είναι από μικρή έως αμελητέα. Στην αντίθετη περίπτωση, μια προσεκτική ιατρική διερεύνηση θα αποκαλύψει τον οργανικό παράγοντα και θα επιβάλλει την αντίστοιχη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Στην περίπτωση της μη οργανικής αιτιολογίας, η αντιμετώπιση είναι ψυχολογική, με καλά αποτελέσματα. Κατά κανόνα στη θεραπευτική διαδικασία εμπλέκονται και οι δύο σύντροφοι αφού στις ψυχοσεξουαλικές διαταραχές, δεν θεωρούμε ότι το πρόβλημα είναι του ενός μόνο συντρόφου, αλλά ότι αυτό συνιστά πρόβλημα του.

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Και ο άνδρας έχει ταμπού στο σεξ: Ποια είναι αυτά;

4 ξεκούραστες στάσεις για καλό σεξ μετά τη δουλειά!

Οι σεξουαλικές διαταραχές στη γυναίκα που μπορεί να σε ανησυχήσουν

Τα 5 πράγματα που (ίσως) δεν γνωρίζεις για τη στύση

Οι τροφές που «απαγορεύεται» να φας πριν κάνεις σεξ

Σχετικά άρθρα