Ο θρήνος στα παιδιά: Πώς η αρρώστια ή ο θάνατος τα επηρεάζουν

Η σοβαρή ασθένεια και ο θάνατος είναι δυο από τις πολλαπλές μορφές που μπορεί να πάρει η απώλεια. Η απώλεια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι κάτι που δεν μπορούμε να αποφύγουμε. Οι απώλειες μπορεί να είναι αιφνίδιες (π.χ. ατύχημα, αυτοκτονία) ή να μας αφήνουν χρόνο για προετοιμασία και τακτοποίηση εκκρεμοτήτων (π.χ. θάνατος που οφείλεται σε χρόνια ασθένεια).

 Από την επιστημονική ομάδα του Χαμόγελου του Παιδιού

Το σύνολο των αντιδράσεων ενός ατόμου όταν έρχεται αντιμέτωπο με μια απώλεια είναι αυτό που ονομάζουμε θρήνος. Ο θρήνος είναι μια φυσιολογική διαδικασία που ακολουθεί μια απώλεια. Στόχος μας είναι να δούμε πως μπορούμε να διευκολύνουμε και να υποστηρίξουμε άτομα που θρηνούν και όχι να αποτρέψουμε τη διαδικασία. Οι αντιδράσεις θρήνου μπορούν να παρατηρηθούν σε πολλά επίπεδα.</p>
>Σε σωματικό επίπεδο το άτομο μπορεί να αισθάνεται σφίξιμο στο στήθος ή το λαιμό, στομαχικές διαταραχές, υπερευαισθησία στους θορύβους, δύσπνοια, μυϊκή αδυναμία, ξηροστομία, κόπωση. Σοκ, μούδιασμα, θλίψη, άγχος, ανασφάλεια, θυμός, ενοχές, φόβος, μοναξιά, ανακούφιση είναι τα συναισθήματα που συχνά βιώνει ένα άτομο που θρηνεί. Σε επίπεδο συμπεριφοράς ο πενθών ξεσπάει σε κλάματα, αντιμετωπίζει διαταραχές ύπνου και διατροφής, είναι συχνά αφηρημένος, νοιώθει την ανάγκη να αποσύρεται από το κοινωνικό σύνολο, αποφεύγει ή αναζητά σημεία αναφοράς με τον νεκρό, δεν έχει ενδιαφέροντα ή είναι νευρικός και υπερδραστήριος. Σε γνωστικό επίπεδο παρατηρείται σύγχυση, άρνηση, διάσπαση προσοχής, αίσθηση παρουσίας του ατόμου που έχει πεθάνει, αναζήτηση νοήματος.

Οι αντιδράσεις θρήνου των παιδιών συχνά φέρνουν σε αμηχανία τους ενήλικες που βρίσκονται κοντά τους και εγείρουν προβληματισμούς στην εκπαιδευτική κοινότητα αναφορικά με τη στάση που θα πρέπει να κρατήσει. Οι εκπαιδευτικοί ενίοτε καλούνται να υποστηρίξουν μαθητές που αντιμετωπίζουν την πρόκληση της σοβαρής ασθένειας και του θανάτου ή το θάνατο αγαπημένου τους προσώπου. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι μαθητές έχουν την ανάγκη να αισθάνονται ότι δεν έχουν χάσει τον έλεγχο σε όλα τα πεδία της ζωής τους και η συμμετοχή στη σχολική ρουτίνα ανταποκρίνεται στην ανάγκη αυτή. Το σχολείο καλό θα ήταν να παραμένει ανοιχτό σε κάθε περίπτωση έτοιμο να αγκαλιάσει και να σεβαστεί τον τρόπο που καθένας έχει για να θρηνήσει. Όσοι ενήλικοι βρίσκονται κοντά στα παιδιά, μεταξύ αυτών και οι εκπαιδευτικοί, αποτελούν πρότυπα συμπεριφοράς στην αντιμετώπιση της θλίψης. Κοντά τους τα παιδιά μπορούν να ανακαλύψουν ότι ο θρήνος φέρνει πόνο, τα δάκρυα είναι μια φυσιολογική έκφραση αυτού του πόνου και ότι δεν υπάρχει λόγος να αποφεύγει κανείς τα συναισθήματά του. Μια ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία από την πλευρά των εκπαιδευτικών δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να εκφραστούν και να πενθήσουν.

Παρόλο που βασικές αρχές της διεργασίας του θρήνου είναι ο σεβασμός στις αντιδράσεις του πενθούντα και η απουσία υποχρεωτικών και επιβεβλημένων ενεργειών, αναλογιζόμενοι πως στόχος είναι η διευκόλυνση της διεργασίας, πρακτικές που μπορούν να φανούν χρήσιμες είναι οι εξής:

  •  Ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία (πχ ανοιχτή ανακοίνωση συμβάντος)
  • Να δοθεί χώρος και χρόνος έτσι ώστε τα παιδιά να μοιραστούν σκέψεις και συναισθήματα</p>
  • Διευκόλυνση (και όχι απαγόρευση ή επιβολή) συμμετοχής σε κηδεία ή σε όποια τελετουργία τα παιδιά επιθυμούν</p>
  • Αποδοχή και σεβασμός στις όποιες αντιδράσεις των παιδιών
  • Ενίσχυση της διατήρησης της ανάμνησης του προσώπου που πέθανε</p>
  • Προώθηση της σταθερότητας και της συνέχισης της ρουτίνας της σχολικής ζωής
  •  Συνεργασία με την οικογένεια του θανόντος
  • Όταν ένας μαθητής αντιμετωπίζει απειλητική για τη ζωή ασθένεια, υποστηρικτικές προς το σύνολο των μαθητών της τάξης μπορούν να είναι οι εξής ενέργειες
  •  Συζήτηση με γονείς για την κατάσταση υγείας του παιδιού
  •  Συνεργασία με οικογένεια για το τι θα ήθελαν από το σχολείο
  • Διατήρηση επικοινωνίας με το μαθητή (επίσκεψη, τηλέφωνο)</p>
  •  Ενθάρρυνση διατήρησης επικοινωνίας παιδιού με συμμαθητές (γράμματα, τηλέφωνα, επισκέψεις) σύμφωνα με τις επιθυμίες τους
  • Όταν επιστρέψει, προσφερθείτε να συζητήσετε με το παιδί την εμπειρία του</p>
  • Βοηθήστε τον να αισθανθεί όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικός και ως αναπόσπαστο μέλος της ομάδας
  • Υποστήριξη συμμαθητών (Ενημέρωση, διαθεσιμότητα σε ερωτήσεις και προβληματισμούς, χρόνο για μοίρασμα συναισθημάτων/φόβων/σκέψεων, προετοιμασία για την επιστροφή του μαθητή)</p>

Πηγή: hamogelo.gr

Σχετικά άρθρα