<p>Το πείσμα είναι έκφραση της έντασης που προκαλεί η αλματώδης ανάπτυξή του. Το παιδί μαθαίνει να λέει «εγώ», νιώθει περηφάνια για τις ικανότητές του, αλλά, παρόλα αυτά, πρέπει να κινείται μέσα σε κάποια όρια, να τηρεί κάποιους κανόνες. Πρέπει να παραδεχτεί ότι κάποια πράγματα δεν μπορεί ή δεν του επιτρέπεται ακόμη να τα κάνει. Την εσωτερική ένταση που αισθάνονται, δεν την εκδηλώνουν όλα τα παιδιά με κρίσεις πείσματος: Κάποιο πιπιλούν το δάχτυλό τους, άλλα μιλούν στο αρκουδάκι τους για τις ανησυχίες τους, άλλα τρέχουν σαν τη σβούρα μες στο σπίτι και δεν μένουν στιγμή ακίνητα.</p>
<p>Οι κρίσεις πείσματος είναι ένα παροδικό φαινόμενο. Η φάση αυτή δεν διαρκεί πολύ, αν και για τους γονείς μπορεί να φαίνεται ότι διαρκεί μια αιωνιότητα. Οπως έχει πει εδώ και πολλά χρόνια ο αναπτυξιακός ψυχολόγος Wolfgang Metzger, η κρίση πείσματος είναι «μια καταιγίδα που καθαρίζει την ατμόσφαιρα, για να λάμφει και πάλι ο ήλιος ύστερα από λίγο».</p>
<p>Για να συμπαρασταθούν στα παιδιά τους σ’ αυτή τη φάση, οι γονείς πρέπει να έχουν υπόφη τα εξής:</p>
<p> Το πείσμα δεν στρέφεται ενάντια στη μητέρα ή τον πατέρα. Δεν είναι έκφραση μιας διαταραχής στη σχέση του παιδιού με τους γονείς. Είναι μάλλον μια “διαταραχή” που εμφανίζεται με αφορμή κάποιο γεγονός, κάποια διαδικασία. Τα παιδιά νιώθουν ότι εμποδίζονται από τους ενήλικες να τηρήσουν τους κανόνες τους, να κρατήσουν την τάξη τους, να πραγματοποιήσουν αυτά που φαντάζονται.</p>
<p> Το παιδί δεν προσπαθεί με το πείσμα να επιβάλει αναγκαστικά τη θέλησή του στους ενήλικες. Δεν αμφισβητεί την αυθεντία τους, δεν την αρνείται γενικά. ΓΓ αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι το πείσμα είναι κάτι τελείως διαφορετικό από την απειθαρχία και την ανυπακοή.</p>
<p>Στη φάση του πείσματος το παιδί έχει ιδιαίτερη ανάγκη από την αγάπη των γονιών. Χρειάζεται προστασία, προπαντός τη νύχτα. Στη φάση του πείσματος, τα παιδιά έχουν συχνά δύο πρόσωπα: Στη διάρκεια της ημέρας είναι μικρά τέρατα που δεν αφήνουν τίποτα όρθιο στο πέρασμά τους, αλλά τη νύχτα χώνονται στο κρεβάτι των γονιών και στριμώχνονται όσο πιο πολύ μπορούν κοντά τους για να μεταμορφωθούν και πάλι σε ζιζάνια, μόλις ξυπνήσουν το επόμενο πρωί.</p>
<p>Η κρίση πείσματος δεν πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται, λοιπόν, με τις συνηθισμένες μεθόδους διαπαιδαγώγησης. Δεν είναι, όπως είπαμε, ανυπακοή, είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Επιπλέον κάθε παιδί έχει τις δικές του αντιδράσεις. Θα πρέπει, επομένως, να προσέξουμε τους παρακάτω βασικούς κανόνες: Δεν πρέπει να τιμωρούμε τα παιδιά, όταν έχουν κρίσεις πείσματος. Το ξύλο και η σωματική τιμωρία απαγορεύονται γενικά, γιατί δεν αποτελούν λύση -απεναντίας οξύνουν το πρόβλημα.</p>
<p>Τις κρίσεις πείσματος δεν μπορούμε να τις σταματήσουμε. Όταν ξεσπούν πρέπει να μένουμε κοντά στο παιδί, να του προσφέρουμε στήριξη, να δείχνουμε με την παρουσία μας ότι το αποδεχόμαστε. Αν μας είναι δυνατό, πρέπει να επανερχόμαστε το συντομότερο στο καθημερινό μας πρόγραμμα, να συνεχίζουμε τις συνηθισμένες δραστηριότητες μας.</p>
<p>Μερικές φορές είναι χρήσιμο να κάνουμε ένα “διάλειμμα”. Μπορούμε να στεί-λουμε το παιδί στο δωμάτιό του, όπου μπορεί να εκφράσει ελεύθερα το θυμό του, λέγοντάς του: «Όταν ηρεμήσεις, μπορείς να ξανάρθεις!». Αν το παιδί δεν ακούει κουβέντα και δεν φεύγει, μπορούμε να πάμε εμείς στο διπλανό δωμάτιο. Αυτή η τακτική βοηθά ιδιαίτερα, όταν είμαστε οι ίδιοι πολύ θυμωμένοι με το πείσμα του παιδιού και κοντεύουμε να εκραγούμε.</p>
<p>·* Πρέπει να προσέξουμε πότε και πώς εμφανίζονται οι κρίσεις πείσματος. Αν το παιδί αντιδρά έντονα, γιατί διακόψαμε κάποια δραστηριότητά του, καλό θα είναι να του ανακοινώνουμε νωρίτερα ότι έχουμε σκοπό, π.χ. να πάμε κάπου μαζί του. Έτσι του δίνουμε την ευκαιρία να τελειώσει αυτό που κάνει. Αν το παιδί κάνει την πρώτη του προσπάθεια να φάει μόνο του τη σούπα με το κουτάλι, είναι σημαντικό να μην του προσφέρουμε αμέσως βοήθεια, να το αφήνουμε ν’ αποκτήσει τις δικές του εμπειρίες. Το παιδί μαθαίνει από τις αποτυχίες του και στη συνέχεια είναι πιο πρόθυμο να δεχτεί τη βοήθειά μας.</p>
<p> </p>
<p>Aπόσπασμα από το βιβλίο Δίνοντας και παίρνοντας μαθήματα ανατροφής. Ευχαριστούμε τις εκδόσεις θυμάρι για την ευγενική παραχώρηση του υλικού </p>
<p><a href="http://adserver.adtech.de/?adlink/1370/5923974/0/170/AdId=-3;BnId=0;itime=955460581;key=key1%2Bkey2%2Bkey3%2Bkey4;" target="_blank"><img src="http://aka-cdn-ns.adtech.de/images/AT170_300x250_4.gif" alt="AdTech Ad" width="1" height="1" border="0" /></a></p>