Πώς μπορούμε να προλάβουμε τον κίνδυνο πτώσεων σε ηλικιωμένα άτομα

09/05/2016
Ομάδα Σύνταξης
Ορθοπεδική

<div>
Φυσικοθεραπευτική Προσέγγιση των Πτώσεων και των Οστεοπορωτικών Καταγμάτων
 
</div>
Γράφει ο φυσικοθεραπευτής, Δημήτριος Νικολάου.
 
 
 
 
<img src="/contentfiles_2016/ygeia/orthopedikh/D.NIKOLAOU.jpg" alt="" width="154" height="150" /> 
Οι απροσδόκητες και ακούσιες μεταφορές από την όρθια, καθιστή ή οριζόντια θέση στο έδαφος , ή αλλιώς οι πτώσεις αποτελούν ένα σύνηθες φαινόμενο με το πέρας του χρόνου καθώς και έναν από τους κύριους λόγους ύπαρξης οστεοπορωτικού ή μη κατάγματος. Συνήθως, άθελα μας, οδηγούμαστε στην πεποίθηση ότι οι πτώσεις χαρακτηρίζουν αποκλειστικά την κοινωνική ομάδα των ηλικιωμένων. Αρκετές μελέτες “έρχονται” να καταρρίψουν αυτή την λανθασμένη πεποίθηση καθώς αποδεικνύεται πως τα παιδιά και οι ενήλικες που ασχολούνται με το χώρο του αθλητισμού έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν μια πτώση. Ανεξάρτητα του κλάδου με τον οποίο ασχολείται ο εκάστοτε επαγγελματίας υγείας, καλείται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των πτώσεων πολυπαραγοντικά – οι πτώσεις σχετίζονται με παράγοντες κινδύνου και καταστάσεις που τις περισσότερες φορές δύνανται να διορθωθούν.
Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Εταιρεία Φυσικοθεραπείας, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων θα υποστεί μια τουλάχιστον πτώση μέσα σε διάστημα ενός χρόνου, η οποία ενδέχεται να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ανεξαρτησία του ατόμου ως ενεργό μέλος της κοινωνίας.
Ένας φυσικοθεραπευτής είναι ικανός με τη χρήση ειδικών μεθόδων, που προσομοιάζουν δραστηριότητες της καθημερινότητας, να αξιολογήσει τον κίνδυνο που σας χαρακτηρίζει για μια επερχόμενη πτώση – ανεξάρτητα της ύπαρξης προηγούμενης.
Ο φυσικοθεραπευτής καλείται να ελέγξει και να βαθμολογήσει την δύναμη και την ελαστικότητα των μυϊκών ομάδων, το διαθέσιμο εύρος κίνησης που προσφέρουν οι αρθρώσεις, την βάδιση, την κατάσταση του νευρικού συστήματος και φυσικά την ισορροπία μέσα από μια πληθώρα αξιολογήσεων. Σύμφωνα πάντα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης ο φυσικοθεραπευτής θα σχεδιάσει ένα πρόγραμμα που θα έχει ως σκοπό τη βελτίωση αλλά και τη διατήρηση των επιθυμητών χαρακτηριστικών.
Η εκπαίδευση της ισορροπίας βασίζεται στην εφαρμογή ασκήσεων που έχουν ως σκοπό να αποτελέσουν μια πρόκληση για την ισορροπία του ατόμου – αυτές είναι ασκήσεις όπως π.χ. η στήριξη στο ένα άκρο ή η στήριξη με τα πόδια σε ακολουθία.
Οι πτώσεις σχετίζονται με αρκετές δυσμενείς καταστάσεις. Μια από αυτές είναι η ύπαρξη ενός κατάγματος. Πέρα όμως από τις πτώσεις, κατάγματα οστεοπορωτικά ή μη, ενδέχεται να είναι το αποτέλεσμα μεταβολικών νοσημάτων των οστών (π.χ. οστεοπόρωση, οστεομαλακία) ή κόπωσης – τα οποία είναι συνηθισμένα σε αθλητές και νεοσύλλεκτους. Σε περίπτωση ύπαρξης κατάγματος, η φυσιοθεραπευτική προσέγγιση οφείλει να είναι ουσιαστική και προσεκτική. Στην μετα-καταγματική παραμονή επί κλίνης είναι απαραίτητες οι αναπνευστικές ασκήσεις σε συνδυασμό με ασκήσεις κινητοποίησης των άνω άκρων. Με την παρέμβαση του φυσικοθεραπευτή ο/η ασθενής μπορεί να μάθει πως θα πραγματοποιεί απλές κινήσεις αλλά ουσιαστικές – όπως να γυρνάει στο στρώμα, χωρίς τη συνοδεία πόνου. Όταν οι κινήσεις αυτές πραγματοποιούνται χωρίς πόνο ξεκινά η κινητοποίηση. Η διαδικασία της κινητοποίησης περιλαμβάνει εκτεταμένη παραμονή στην καθιστή θέση και έγερση πολλές φορές κατά την διάρκεια της ημέρας. Στη συνέχεια ο φυσικοθεραπευτής θα προχωρήσει σταδιακά σε ένα πρόγραμμα που θα περιέχει ήπιες μαλάξεις της συσχετιζόμενης περιοχής με σκοπό να βελτιωθεί η αιμάτωση και να ενεργοποιηθεί ο μεταβολισμός ώστε να επουλωθεί το τραύμα. Προσεκτικά ολοκληρώνουμε το πρόγραμμα αποθεραπείας με ασκήσεις που έχουν ως σκοπό να δυναμώσουν το μυϊκό σύστημα και να βελτιώσουν την ελαστικότητα.