Πώς θα αντιμετωπίσω την ακράτεια ούρων;

Ο κύριος Ιωάννης Ζούμπος, χειρουργός ουρολόγος, μας εξηγεί πότε και γιατί εμφανίζεται η ακράτεια ούρων αλλά και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Πόσες γυναίκες αφορά το πρόβλημα της ακράτειας;

Η ακούσια απώλεια ούρων εμφανίζεται κυρίως στις μεσήλικες γυναίκες. Εκτιμάται ότι μία στις πέντε γυναίκες άνω των 50 χρόνων «βρέχεται» χωρίς να το θέλει. Ωστόσο, μπορεί να παρουσιαστεί ακόμη και σε νέες γυναίκες.

Πώς εκδηλώνεται η ακράτεια;

Η συνηθέστερη μορφή ακράτειας είναι αυτή που προκαλείται μετά το βήχα, το γέλιο ή το φτέρνισμα. Ονομάζεται ακράτεια από προσπάθεια και αφορά τις 9 στις 10 περιπτώσεις ακράτειας.

Σε σοβαρές περιπτώσεις, η απώλεια των ούρων μπορεί να παρουσιαστεί ακόμη και με ελάχιστη προσπάθεια, όπως π.χ. την ώρα που μια γυναίκα σηκώνεται. Αυτός ο τύπος ακράτειας (λέγεται ακράτεια από έπειξη) μπορεί να συνυπάρχει με την ακράτεια επιτακτικού τύπου, η οποία εκδηλώνεται με την ξαφνική και έντονη ανάγκη για ούρηση.

Συνεχής απώλεια ούρων χωρίς καμία εγκράτεια λέγεται ολική ακράτεια και συνηθέστατα οφείλεται σε παθολογική επικοινωνία του κόλπου με το ουροποιητικό σύστημα (π.χ. κυστεοκολπικό συρίγγιο μετά από υστερεκτομή).

Επίσης, η ακράτεια συνυπάρχει σε κάποιες περιπτώσεις νοσημάτων, σε παραμελημένο σακχαρώδη διαβήτη, πολλαπλή σκλήρυνση, που εκδηλώνεται ατονία της κύστης.

Που οφείλεται η απώλεια ούρων;

Γενικά η ακράτεια οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία του ουροποιητικού συστήματος. Με απλά λόγια, ατονεί η λειτουργία των μυών της ουρήθρας, ενώ μπορεί να συνυπάρχει και χαλάρωση στις ίνες του κολλαγόνου και της ελαστίνης που τους περιβάλλουν. Επίσης, σε ανατομικό πρόβλημα της ουροδόχου κύστης ή της ουρήθρας.

Η ακράτεια από έπειξη δεν είναι ακριβώς γνωστό που οφείλεται, με εξαίρεση τις περιπτώσεις εκείνες όπου υπάρχει νευρολογικό υπόστρωμα (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, πολλαπλή σκλήρυνση κ.α.).

Πώς αντιμετωπίζεται;

Τις περισσότερες φορές, η λήψη του ιστορικού της γυναίκας και η κλινική εξέταση από το γιατρό αρκούν για τη διάγνωση του είδους της ακράτειας. Ο γιατρός θα εκτιμήσει τη βαρύτητα της ακράτειας (ήπια, μέτρια) με βάση το μέγεθος της προσπάθειας που την προκαλεί (π.χ. μετά από ένα φτέρνισμα, στο βάδισμα). Εάν κριθεί ότι πρέπει να γίνει χειρουργική επέμβαση, τότε μόνον η γυναίκα υποβάλλεται σε επιπλέον ουροδυναμικό έλεγχο.

Η ακράτεια των ούρων από προσπάθεια μπορεί σήμερα να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Εάν το πρόβλημα είναι σοβαρό και συνυπάρχει η ακράτεια από προσπάθεια με την επιτακτική ούρηση, μπορεί να συστηθεί φαρμακευτική αγωγή (συνήθως δίνονται αντισπασμωδικά φάρμακα).

Όταν είναι ελαφρά ή ήπια συνήθως συστήνεται φυσιοθεραπεία, ώστε να δυναμώσει η περιοχή της πυέλου και αλλαγή των συνηθειών ούρησης.

Οι κολπικές ταινίες αποτελούν μια διαδεδομένη τεχνική, που εφαρμόζεται με στόχο την ανόρθωση και την αποκατάσταση της θέσης της ουρήθρας. Είναι απλή επέμβαση και γίνεται με τοπική αναισθησία ή με επισκληρίδιο. Σε πιο περίπλοκες περιπτώσεις ή εκεί όπου οι ταινίες δε λύνουν το πρόβλημα μπορεί να επιλεγεί μια ανοικτή ή λαπαροσκοπική επέμβαση ανάρτησης της ουρήθρας ή του αυχένα της κύστης.

Σε δύσκολες ή ανθεκτικές περιπτώσεις μπορεί επιλεκτικά να γίνει ενδοκυστική έγχυση αλλαντικής τοξίνης (Botox) με τοπική αναισθησία μόνο σε ειδικά πιστοποιημένα κέντρα θεραπείας.

Σχετικά άρθρα