Κονδυλώματα: Η συχνότερη λοίμωξη των γυναικών

14/06/2016
Ομάδα Σύνταξης
Γυναικολογία

Τα οξυτενή κονδυλώματα (Ο.Κ.) οφείλονται στους ιούς των θηλωμάτων του ανθρώπου (HPV), οι οποίοι είναι ιοί DNA και ανήκουν στην οικογένεια των ιών τύπου PAPOVA. Ο χρόνος επώασης των HPV είναι 1-8 μήνες (συνήθως 2.5-3 μήνες). Η μεταδοτικότητα με την σεξουαλική επαφή είναι πολύ μεγαλύτερη στα πρόσφατα οξυτενή κονδυλώματα.
Το κλινικό φάσμα των οξυτενή κονδυλώματών περιλαμβάνει τρεις κυρίως μορφές:
<ol>
<li>Οξυτενή "κλασικά" κονδυλώματα (condylomata acuminata) </li>
<li>Αμισχα επίπεδα κονδυλώματα</li>
<li>Διάφορες υποκλινικές μορφές</li>
</ol>
Η κλινική τους εικόνα είναι τυπική. Πρωτοεμφανίζονται σαν μικρά βλατιδώδη επάρματα με ομαλή ή κοκκιώδη επιφάνεια μαλθακής σύστασης. Με την πάροδο του χρόνου μεγενθύνονται και γίνονται μισχωτά ή με αποπλατισμένη βάση, ανώμαλη θηλωματώδη επιφάνεια (σαν "κουνουπίδι") και χρώμα ρόδινο ή γκριζωπό.
Τα οξυτενή κονδυλώματα εντοπίζονται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και των δύο φύλων με συχνότερες θέσεις εντοπισμού την βάλανο του πέους, το έσω πέταλο της ακροποσθίας, την βαλανοποσθική αύλακα, τα μικρά και μεγάλα χείλη του αιδοίου και σπανιότερα την ουρήθρα, την περιπρωκτική περιοχή, τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας. Πέρα όμως από τις γεννητικές εντοπίσεις υπάρχουν και εξωγεννητικές θέσεις εμφάνισης οξυτενών κονδυλωμάτων, όπως ο βλεννογόνος του στόματος, οι γωνίες των χειλιών, οι μασχάλες και οι υπομαζικές πτυχές.
Τα οξυτενή κονδυλώματα συνήθως πολλαπλασιάζονται γρήγορα. Πάντως όπως και οι μυρμηγκιές, αναφέρονται και περιπτώσεις αυτόματης υποχώρησης.
Οι βλάβες που προκαλούνται από τους ιούς HPV χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Σε εκείνες που συνδέονται με τα στελέχη 6 και 11 του ιού και αφορούν οξυτενή κονδυλώματα "χαμηλού κινδύνου" σε αντίθεση με εκείνες που προκαλούνται από τα στελέχη 16 και 18 του ιού και που είναι βλάβες "υψηλού κινδύνου" για ανάπτυξη μέτριας ή προχωρημένης δισπλασίας. Τέλος, υπάρχουν και τα λεγόμενα στελέχη"ενδιάμεσου κινδύνου" όπως οι τύποι 31,33,35,36, τα οποία εμπλέκονται σε δυσπλασίες που δεν είναι όμως βέβαιο, αν θα εξελιχθούν σε καρκινικές αλλοιώσεις. Η ανεύρεση DNA του HPV (στελέχη 16 και 18) στο 70έώς 80% των διηθητικών καρκίνων του τραχήλου της μήτρας έχει επισφραγίσει την καθοριστική σημασία των συγκεκριμένων ιών στην καρκινογένεση. Πάντως αν και το είδος του HPV έχει αποφασιστική σημασία στην δυνατότητα εξέλιξης μιας βλάβης σε καρκίνωμα δεν παύουν να συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες όπως π.χ. το είδος του ιστού. Έτσι, είναι γνωστό ότι το επιθήλιο του τραχήλου της μήτρας ευνοεί την μεταλλαξιογόνο ιδιότητα των HPV κάτι που δεν περιορίζει τους άλλους τύπους ιστών. Επίσης η ανοσιακή κατάσταση του ξενιστή έχει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη μιας HPV λοίμωξης σε νεοπλασματική εξεργασία. Τέλος άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να συντελέσουν στα προηγούμενα είναι η παρουσία άλλων ιών και μικροβίων (έρπης γεννητικών οργάνων, χλαμύδια, CMV), ΑΙDS, λεμφώματα,πρώιμη έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας, κάπνισμα, χρήση αντισυλληπτικών κ.λ.π
Οι συνέπειες και οι επιπλοκές των οξυτενών κονδυλωμάτων μπορεί να είναι:
<ol>
<li>Eλκώσεις</li>
<li>Δευτερογενείς επιμολύνσεις</li>
<li>Αιμορραγίες</li>
<li>Ψυχολογικά προβλήματα</li>
<li>Καρκίνωμα in situ</li>
<li>Διηθηλικό καρκίνωμα</li>
</ol>
Πριν την έναρξη της θεραπευτικής αντιμετώπισης θα πρέπει να γίνονται:
<ol>
<li>Κλινική εξέταση</li>
<li>Έλεγχος και αποκλεισμός άλλων σεξουαλικών μεταδιδόμενων λοιμώξεων</li>
<li>Έλεγχος σεξουαλικών συντρόφων</li>
<li>Προσδιορισμός την έκτασης της βλάβης (χρήση οξεικού οξέος)</li>
<li>Κολποσκόπηση</li>
<li>Pap Test</li>
<li>Oυρηθροσκόπηση – Ορθοσκόπηση (άν κριθεί απαραίτητο)</li>
<li>Ιστολογική εξέταση (αν κριθεί αναγκαία)</li>
</ol>
Γενικά η θεραπεία των οξυτενών κονδυλωμάτων παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα και σε αυτό συντελούν η πολυεστιακή φύση της λοίμωξης, ο μεγάλος χρόνος επώασης, οι υποκλινικές μορφές και η απουσία ενός πραγματικά αποτελεσματικού φαρμάκου.
Πριν από την έναρξη οποιασδήποτε θεραπείας πρέπει να γίνονται στον ασθενή:
<ol>
<li>Σύσταση για σωστή υγιεινή (θερμό και υγρό περιβάλλον ευνοεί την ανάπτυξη οξυτενών κονδυλωμάτων)</li>
<li>Ενημέρωση για το μακροχρόνιο της θεραπείας και την πιθανότητα υποτροπών.</li>
<li>Σύσταση για χρήση προφυλακτικού μέχρι την αποθεραπεία και των δύο συντρόφων.</li>
</ol>
 
Για την θεραπεία των οξυτενών κονδυλωμάτων προτείνονται τα παρακάτω:
 
1. Tοπικές ουσίες
α. Χημειοθεραπευτικές: Ποδοφυλλίνη, Ποδοφυλλοτιξίνη, 5-φθοριουρακίλη
β. Χημικές
 
2. Χειρουργικές Μέθοδοι
α. Διαθερμοπηξία
β. Κρυοθεραπεία (υγρό άζωτο)
γ. Laser (CO2, ND-YAG)
δ. Χειρουργική αφαίρεση
 
3. Ανοσοθεραπεία
α. γ- ιντερφερόνη
β. ιμικονιμόδη (Aldara R)
 
Απο τους: Αντώνιο Βαρελτζίδη (Ομότιμο Καθηγητή Δερματολογίας) και τον Παναγιώτη Σταυρόπουλο
(Επίκουρο Καθηγητή Δερματολογίας)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ