Ο Τόμας Κάρλαϊλ (4 Δεκεμβρίου 1795 – 5 Φεβρουαρίου 1881) ήταν Σκώτος φιλόσοφος, σατιρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος, ιστορικός και διδάσκαλος κατά τη βικτωριανή εποχή.

Αποκαλούσε τα οικονομικά «ζοφερή επιστήμη», έγραφε λήμματα για την Edinburgh Encyclopedia και άρθρα κοινωνικού σχολιασμού. Οι αυστηροί καλβινιστές γονείς του προσδοκούσαν να γίνει ιεροκήρυκας, αλλά έχασε την πίστη του παρακολουθώντας μαθήματα στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

Συνέχισε να πιστεύει στον Θεό και να αποδέχεται τις καλβινιστικές δοξασίες σε όλο το υπόλοιπο της ζωής του. Ο συνδυασμός της θρησκευτικής ιδιοσυγκρασίας του με την απώλεια της πίστης στην παραδοσιακή χριστιανοσύνη έκανε το έργο του Καρλάιλ ελκυστικό για πολλούς Βικτωριανούς που αντιμάχονταν τις όποιες επιστημονικές και πολιτικές αλλαγές απειλούσαν την παραδοσιακή κοινωνική τάξη.

Ο Καρλάιλ χρησιμοποιούσε δηκτικό ύφος στον κοινωνικό και πολιτικό σχολιασμό του, και ένα σύνθετο λογοτεχνικό στιλ για έργα όπως Η γαλλική επανάσταση: μια ιστορία (1837). Ο Κάρολος Ντίκενς χρησιμοποιούσε το έργο του Καρλάιλ ως πρωτογενή πηγή για τα γεγονότα της γαλλικής επανάστασης στο μυθιστόρημά του Ιστορία δύο πόλεων. Οι πεποιθήσεις του για την κοινωνικά ιεραρχημένη τάξη των πραγμάτων και το θεόπνευστο καθήκον διατρέχουν το σύνολο του έργου του.

Αντιφατική φυσιογνωμία, αν και ήταν γνωστός για την αφιέρωσή του σε αγαθοεργίες και τους διαρκείς σχολιασμούς του υπέρ των φτωχών, είχε ξεσπάσματα ρατσισμού στη γραφή του, γεγονός που τον οδήγησε στην αποξένωση από σημαντικούς φίλους του.