<p style="text-align: justify;">Το βασικό θέμα  είναι ότι η Σάλι δεν έχει ιδέα από λεφτά», δηλώνει ο Τζέι. «Είναι πολύ συναισθηματική και έχει πρό­βλημα να με εμπιστευθεί και να με αφήσει να διαχειριστώ εγώ αυτό το ζήτημα». Η Σάλι εκρήγνυται: «Ναι, ως συνήθως εγώ είμαι το πρόβλημα. Ναι, λες και εσύ καταλαβαίνεις από λεφτά! Βγή­καμε απλώς μια βόλτα και αγόρασες εκείνο το γελοίο αυτοκίνη­το που ήθελες. Το αυτοκίνητο που δεν χρειαζόμαστε και δεν έχουμε λεφτά να πληρώσουμε. Απλά κάνεις αυτό που θέλεις εσύ. Η δική μου άποψη ποτέ δεν μετράει για σένα. Για να πούμε την αλήθεια, εγώ δεν μετράω για σένα. Τελεία».</p>
<p><strong><span lang="EL">Γράφει η Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας </span></strong><strong>Dr</strong><strong></strong><strong>Sue</strong><strong></strong><strong>Johnson </strong></p>
<p><strong>M</strong><strong><span lang="EL">ετάφραση, επιστημονική επιμέλεια κειμένου Ρίτα Βεντούρα</span></strong><strong> </strong></p>
<p><span lang="EL">Μ.Α. Ε</span>CP<span lang="EL">, ψυχοθεραπεύτρια,</span> <span lang="EL">προσωποκεντρική</span> <span lang="EL">εκπαιδεύτρια καιπιστοποιημένη</span> EFT <span lang="EL">επόπτρια.</span></p>
<p><span lang="EL"><img src="http://focusing.gr/wordpress/wp-content/uploads/2015/01/rita-ventoura-small.jpg" alt="" width="99" /></span></p>
<p style="text-align: justify;">Ο Κρις είναι ένας «σκληρός, ανελαστικός και μη συμπονετικός γονιός», όπως τον κατηγορεί η Τζέιν. «Τα παιδιά έχουν ανάγκη να τα φροντίζει κανείς, ξέρεις. Χρειάζονται την προσοχή σου και όχι τους κανόνες σου!» Ο Κρις στρέφει το πρόσωπό του προς την άλ­λη μεριά. Μιλάει με ηρεμία για την ανάγκη πειθαρχίας και κατη­γορεί την Τζέιν ότι δεν ξέρει να βάζει όρια. Πάνε μπρος πίσω επι­χειρηματολογώντας. Στο τέλος, η Τζέιν σκεπάζει το πρόσωπό της με τα χέρια της και λέει κλαψουρίζοντας: «Απλά δεν ξέρω ποιος είσαι πια. Είσαι ένας άγνωστος». Ακόμα μια φορά, ο Κρις στρέ­φει το πρόσωπό του προς την άλλη μεριά.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο Νατ και η Κάρι εγκλωβίζονται σε μια πεισματική σιωπή, μεχρι που η Κάρι την σπάει και αρχίζει να σιγοκλαίει και να λέει πό­σο έχει σοκαριστεί και πόσο προδομένη νιώθει από την εξωσυζυγική σχέση του Νατ. Ο Νατ, με ύφος ματαίωσης, απαριθμεί τους λόγους που τον οδήγησαν στην εξωσυζυγική σχέση. «Σου το είπα ξανά και ξανά γιατί συνέβη αυτό. Καθάρισα. Και, τέλος πάντων ήταν πριν από δύο χρόνια! Είναι παρελθόν! Δεν είναι πια καιρός να το ξεπεράσεις και να με συγχωρήσεις;» «Φαίνεται δεν ξέρεις τι σημαίνει <em>καθαρός»</em> ξεσπά η Κάρι. Μετά η φωνή χάνει την έντα­σή της και γίνεται ένας ψίθυρος. «Δεν σε νοιάζει για μένα, δεν σε νοιάζει πόσο πληγώθηκα. Απλά θέλεις τα πάντα να γίνουν όπως πριν». Εκείνη αρχίζει να κλαίει και εκείνος κοιτάζει το πάτωμα.</p>
<p style="text-align: justify;">Ρωτώ το κάθε ζευγάρι να μου πουν ποιο κατά τη γνώμη τους είναι το πρόβλημά τους και ποια η πιθανή λύση του. Σκέφτονται, ψάχνουν λιγάκι και προτείνουν ιδέες. Η Σάλι λέει ότι ο Τζέι εί­ναι πολύ ελεγκτικός, πρέπει να μάθει να μοιράζεται την εξουσία πιο ισότιμα. Ο Κρις θεωρεί ότι αυτός και η Τζέιν έχουν τόσο δια­φορετικές προσωπικότητες, που δεν υπάρχει πιθανότητα να συμ­φωνήσουν με τον τρόπο ανατροφής των παιδιών. Ίσως θα μπο­ρούσαν να λύσουν το θέμα τους εάν πήγαιναν σε μια σχολή γο­νέων και τους έλεγε κάποιος «ειδικός» τι να κάνουν. 0 Νατ είναι σίγουρος ότι η Κάρι έχει πρόβλημα με το σεξ. Ίσως θα έπρεπε να πάνε σε έναν «ειδικό» θεραπευτή, έτσι ώστε να μπορέσουν να ξαναβρούν την ευτυχία τους στο κρεβάτι.</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτά τα ζευγάρια προσπαθούν να καταλάβουν τι τους συμ­βαίνει, να βρουν λύση στο πρόβλημά τους, όμως με τον τρόπο που το διατυπώνουν, χάνουν την ουσία. Οι εξηγήσεις τους είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου, μια επιφανειακή χειροπιαστή άκρη ενός τεράστιου ογκόλιθου μπελάδων, και πολλοί ψυχοθεραπευτές θα συμφωνούσαν με αυτό. Τότε ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα;</p>
<p style="text-align: justify;">Εάν ρωτήσω ψυχοθεραπευτές, πολλοί από αυτούς θα πουν ότι τα παραπάνω ζευγάρια έχουν μπλέξει σε έναν καταστροφικό αγώ­να υπεροχής ή σε μια αέναη μάχη όπου ανταλλάσσονται καυστι­κά σχόλια και ότι αυτό που χρειάζεται να κάνει κανείς με τα συ­γκεκριμένα ζευγάρια είναι να τα βοηθήσει να μάθουν να διαπραγματεύονται καλύτερα και να βελτιώσουν τις δεξιότητες επικοινω<em> νιας</em> τους. Αλλά ακόμη και στους συμβούλους διαφεύγει η ουσία του θέματος. Απλώς κατέβηκαν από την κορυφή του παγόβουνου <em>στο</em> επίπεδο του νερού. Χρειάζεται να βουτήξουμε βαθύτερα για ν’ ανακαλύψουμε το βασικό πρόβλημα: αυτά τα ζευγάρια έχουν συ­ναισθηματικά αποδεσμευτεί, δεν νιώθουν συναισθηματικά ασφα­λείς μεταξύ τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτό που τα ζευγάρια, αλλά και οι ψυχοθερα­πευτές τους, δεν βλέπουν είναι ότι οι περισσότεροι καβγάδες εί­ναι <em>διαμαρτυρίες</em> διότι νιώθουν ότι συναισθηματικά αποκόπτονται μεταξύ τους. Κάτω από κάθε δυσκολία, οι σύντροφοι ρωτούν ο ένας τον άλλον: <em>Μπορώ</em> να <em>βασιστώ σε σένα; Να ακουμττήσω επά­νω σου; Είσαι εδώ για μένα; Θα ανταποχριθείς όταν σε χρειαστώ, όταν το ζητήσω; Μετράω για σένα; Με εκτιμάς και με αποδέ­χεσαι; Με χρειάζεσαι; Βασίζεσαι σε μένα;</em> 0 θυμός, η κριτική, οι απαιτήσεις είναι στην ουσία φωνές διαμαρτυρίας προς τους αγα­πημένους, φωνές ώστε να ξεσηκώσουν τις καρδιές τους, να επα­ναφέρουν τους συντρόφους τους συναισθηματικά κοντά τους και να «ξαναχτίσουν» την αίσθηση ενός ασφαλούς συναισθηματικού δεσμού.</p>
<p style="text-align: justify;">Η θεωρία του συναισθηματικού δεσμού μάς διδάσκει ότι οι αγαπημένοι μας είναι το καταφύγιό μας στη ζωή. Όταν αυτό το πρό­σωπο είναι συναισθηματικά απρόσιτο ή δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμά μας, φοβόμαστε ότι θα παραμείνουμε έξω στο κρύο, μό­νοι και ανήμποροι. Μας κατακλύζουν συναισθήματα όπως θυμός και <em>λύπη,</em> νιώθουμε πληγωμένοι, αλλά πάνω απ’ όλα φοβισμένοι. Και είναι φυσικό διότι ξέρουμε ότι ο φόβος είναι το ενσωματω­μένο σύστημα συναγερμού που διαθέτουμε και μπαίνει σε λει­τουργία όταν η επιβίωσή μας κινδυνεύει.</p>
<p style="text-align: justify;"> Όταν χάνουμε την επα­φή μας με τον αγαπημένο μας, τότε τίθεται σε κίνδυνο η αίσθηση ασφάλειας που έχουμε. 0 συναγερμός μεταφέρεται στην αμυ­γδαλή. αυτό το σημείο του εγκεφάλου μας που ο Joseph LeDoux του Κέντρου Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης ονομάζει «κέντρο του φόβου». Αυτή η περιοχή του εγκεφάλου που μοιάζει με αμύγδαλο, ενεργοποιεί μια αυτόματη ανταπόκριση Δεν σκεφτόμαστε^- νιώθουμε, ενεργούμε.</p>
<p style="text-align: justify;">Όλοι ξέρουμε πώς είναι ο φόβος που νιώθουμε όταν δεν συμ­φωνούμε ή βρισκόμαστε σε αντιπαράθεση με τους συντρόφους μας. Αλλά γι’ αυτούς από μας που έχουμε ασφαλείς δεσμούς, εί­ναι ένας φόβος που διαρκεί ελάχιστα. 0 φόβος σύντομα και εύ­κολα φεύγει διότι συνειδητοποιούμε ότι δεν υπάρχει πραγματι­κός κίνδυνος ή ότι ο σύντροφός μας θα μας καθησυχάσει εάν του το ζητήσουμε. Γι’ αυτούς από μας με αδύνατους και συγκρου- σιακούς δεσμούς, ο φόβος μπορεί να είναι καταλυτικός. Βαλτώ­νουμε μέσα σε έναν «πρωταρχικό/αρχέγονο πανικό», έτσι όπως τον ονομάζει ο Jaak Panksepp από το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Ουάσινγκτον. Μετά κάνουμε ένα από τα δύο: ή γινόμαστε απαι­τητικοί και επίμονοι σε μια προσπάθεια να παρηγορηθούμε και να πάρουμε την επιβεβαίωση που χρειαζόμαστε ή απομακρυνόμαστε σε μια προσπάθεια να παρηγορήσουμε και να προστατεύσουμε τον εαυτό μας. Δεν έχουν σημασία ακριβώς τα λόγια που λέμε, αλλά αυτό που πραγματικά λέμε σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις εί­ναι: «Δώσε μου προσοχή. Μείνε μαζί μου. Σε χρειάζομαι» ή «Δεν θα σε αφήσω να με πληγώσεις. Θα παγώσω, θα προσπαθήσω να κρατήσω τον έλεγχο».</p>
<p style="text-align: justify;">A<span lang="EL">πόσπασμα από το βιβλίο Κράτα με Σφιχτά, Ευχαριστούμε τις εκδόσεις </span>Gutemberg<span lang="EL"> και την Δρ. Βεντούρα για την ευγενική παραχώρηση του υλικού</span></p>