Προβλήματα στη σχέση: όταν ο σύντροφος γίνεται ψυχρός και απόμακρος

<p><strong>Προβλήματα στη σχέση: όταν οι σύντροφος γίνεται ψυχρός και απόμακρος</strong></p>
<p><strong>Γράφει η Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας </strong><strong>Dr</strong><strong> </strong><strong>Sue</strong><strong> </strong><strong>Johnson </strong></p>
<p><strong>M</strong><strong>ετάφραση, επιστημονική επιμέλεια κειμένου Ρίτα Βεντούρα</strong><strong> </strong></p>
<p><strong><img src="http://focusing.gr/wordpress/wp-content/uploads/2015/01/rita-ventoura-small.jpg" alt="" width="99" /></strong></p>
<p>Μ.Α. ΕCP, ψυχοθεραπεύτρια, προσωποκεντρική εκπαιδεύτρια καιπιστοποιημένη EFT επόπτρια.</p>
<p>Όσο πιο αποσυνδεμένοι νιώθουν οι σύντροφοι μεταξύ τους τόσο πιο αρνητικές γίνονται οι μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Οι ερευ­νητές έχουν προσδιορίσει πολλά τέτοια καταστρεπτικά πρότυπα συμπεριφορών και τους έχουν δώσει διάφορα ονόματα. Εγώ ονο­μάζω τους τρεις διαλόγους που θεωρώ πιο βασικούς «Δαιμονικούς Διαλόγους». Είναι οι: <em>Βρες τον Κακό, Η Πόλκα της Διαμαρτυρίας </em>και <em>Παγώνω και το Βάζω στα Πόδια'</em></p>
<p>Μακράν πιο κυρίαρχος από τους τρεις διαλόγους είναι η <strong><em>Πόλ­κα της Διαμαρτυρίας.</em></strong> Σε αυτό τον διάλογο, ο ένας σύντροφος γίνε­ται επικριτικός και επιθετικός και ο άλλος απολογητικός και από­μακρος. 0 ψυχολόγος John Gottman, από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σιάτλ, διαπιστώνει ότι τα ζευγάρια που κολλάνε σε αυτό το μοτίβο τα πρώτα χρόνια του γάμου τους έχουν πάνω από 80% πιθανότητες να χωρίσουν μέσα σε τέσσερα ή πέντε χρόνια.</p>
<p>Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα ζευγάρι. Η Κάρολ και ο Τζιμ μονίμως μαλώνουν, γιατί ο Τζιμ αργεί πάντοτε στα ραντεβού του. Σε μια συνεδρία στο γραφείο μου η Κάρολ κατσαδιάζει τον Τζιμ για την τελευταία του «παράβαση»: Δεν εμφανίστηκε στην ώρα του για την καθιερωμένη βραδιά σινεμά. «Μα πώς γίνεται να αργείς πάντα τόσο;» τον προκαλεί. «Δεν σ’ ενδιαφέρει που έχουμ<sub>ε</sub> ραντεβού, δεν σε νοιάζει που περιμένω, που πάντα με παρατάς στα κρύα του λουτρού;» Ο Τζιμ αντιδρά παγωμένα: «Με κράτη­σαν στη δουλειά. Αλλά εάν αρχίσεις πάλι να γκρινιάζεις, καλύτε­ρα να γυρίσουμε σπίτι και να ξεχάσουμε το ραντεβού». Η Κάρολ «ξαναχτυπά», αναφέροντας όλες τις άλλες φορές που ο Τζιμ έχει αργήσει. Ο Τζιμ αρχίζει να υπερασπίζεται μία μία τις περιπτώ­σεις τις λίστας της Κάρολ, μετά ξεσπα και αποσυρεται σε μια πα­γωμένη σιωπή.</p>
<p>Σε αυτόν τον ατελείωτο τσακωμό, ο Τζιμ και η Κάρολ έχουν εγκλωβιστεί στο περιεχόμενο του καβγά τους. Πότε ήταν η τελευ­ταία φορά που ο Τζιμ είχε καθυστερήσει; Ήταν μόνο την περα­σμένη εβδομάδα ή ήταν πριν από μήνες; Πιάνουν τους δύο αδιέ­ξοδους πόλους, του «τι ακριβώς έγινε» – ποιου η ιστορία είναι πιο «ακριβής» και ποιος είναι «λάθος». Είναι σίγουροι ότι το πρόβλη­μα πρέπει να είναι είτε η ανευθυνότητά του είτε η γκρίνια της.</p>
<p>Στην πραγματικότητα δεν έχει σημασία γιατί τσακώνονται. Σε κάποια άλλη συνεδρία στο γραφείο μου, η Κάρολ και ο Τζιμ αρχίζουν να λογομαχούν για την απροθυμία του Τζιμ να συζητή­σουν τη σχέση τους. «Κάθε φορά που συζητάμε γι’ αυτά τα θέμα­τα. τσακωνόμαστε», λέει ο Τζιμ. «Τι νόημα έχει αυτό; Ξαναγυρ- νάμε στα ίδια και στα ίδια. Είναι μάταιο. Και εν πάση περιπτώ- σει μιλάμε στο τέλος για τα δικά μου ελαττώματα. Νιώθω πιο κο­ντά σου όταν κάνουμε έρωτα». Η Κάρολ κουνάει το κεφάλι της: «Δεν θέλω να κάνω σεξ, αφού ούτε καν μιλάμε».</p>
<p>Τι συνέβη εδώ; 0 τρόπος επίθεσης – απόσυρσης της Κάρολ και του Τζιμ που προσπαθούν να επιλύσουν το θέμα της «αργοπο­ρίας», έχει βγάλει στην επιφάνεια άλλα δύο θέματα: «Δεν συζη­τάμε» και «Δεν κάνουμε σεξ». Έχουν εγκλωβιστεί σ’ έναν φαύλο κύκλο, η ανταπόκρισή τους γεννά περισσότερες αρνητικές αντα­ποκρίσεις και αντίστοιχα συναισθήματα και στους δύο. Όσο πε­ρισσότερο η Κάρολ κατηγορεί τον Τζιμ τόσο περισσότερο αποσύρεται αυτός. Και όσο περισσότερο αποσύρεται τόσο πιο έξαλλη γίνεται η Κάρολ και τόσο πιο επιθετικά τα σχόλιά της.</p>
<p>Προφανώς, τα <strong><em>τι</em></strong> κάθε καβγά δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη έν­νοια. Όταν τα ζευγάρια φτάνουν σε αυτό το σημείο, η σχέση τους συνολικά χαρακτηρίζεται από μνησικακία, επιφυλακτικότητα και απόσταση. Θα δουν κάθε διαφορά, κάθε ασυμφωνία, μέσα από ένα αρνητικό πρίσμα. Θα ειπωθούν επιπόλαιες λέξεις οι οποίες θα ακουστούν σαν απειλή. Θα δουν μια αμφιλεγόμενη πράξη και θα υποθέσουν το χειρότερο. Θα αναλωθούν από καταστροφικούς φό­βους και αμφιβολίες, θα είναι συνεχώς σε επιφυλακή και σε θέση μάχης. Ακόμη και όταν θα θέλουν να πλησιάσουν τον σύντροφό τους, δεν θα μπορούν. Η εμπειρία του Τζιμ βρίσκει τον τέλειο ορι­σμό στους στίχους ενός τραγουδιού του αμερικανικού κάντρι συ­γκροτήματος The Notorious Cherry Bombs: «Είναι δύσκολο να φι­λήσεις τη νύχτα τα χείλη που “σου τα έψελναν” όλη μέρα».</p>
<p>Οι σύντροφοι συχνά μπορεί να συλλάβουν φευγαλέα κάποια στοιχεία των Δαιμονικών Διαλόγων στους οποίους εγκλωβίζονται —ο Τζιμ μού λέει ότι «ξέρει» πως θα ακούσει το πόσο έχει απο­γοητεύσει την Κάρολ πριν ακόμη μιλήσει και έτσι έχει υψώσει έναν «τοίχο πυροπροστασίας»— όμως το μοτίβο ενεργοποιείται τόσο αυτόματα και ψυχαναγκαστικά, που δεν μπορούν να το στα­ματήσουν. Ωστόσο, οι περισσότεροι σύζυγοι δεν έχουν συνειδητο­ποιήσει το μοτίβο που έχει κυριεύσει τη σχέση τους.</p>
<p>Θυμωμένοι και με αίσθημα ματαίωσης, οι σύντροφοι προσπα­θούν να βρουν κάποια εξήγηση. Συμπεραίνουν ότι ο σύντροφός τους είναι αδιάφορος και σκληρός. Έτσι, κατηγορούν τον εαυτό τους: «Μάλλον κάτι πάει στραβά με μένα», μου λέει η Κάρολ. «Είναι αυτό που μου έλεγε πάντα η μαμά μου: είμαι πολύ δύ­σκολη για να με αγαπήσουν». Καταλήγουν ότι κανένας δεν είναι άξιος εμπιστοσύνης και ότι η αγάπη είναι ένα ψέμα.</p>
<p>A<span lang="EL">πόσπασμα από το βιβλίο Κράτα με Σφιχτά, Ευχαριστούμε τις εκδόσεις </span>Gutemberg<span lang="EL"> για την ευγενική παραχώρηση του υλικού</span></p>

Σχετικά άρθρα