<p><strong><em>Διαφνλικές διαφορές στην εμφάνιση της κατάθλιψης</em></strong><strong><em></em></strong></p>
<p> </p>
<p>Αναφορικά με το φύλο των παιδιών με πιθανή κατάθλιψη, οι έρευνες φανερώνουν ότι μέχρι την ηλικία των 14 χρόνων υπάρχει μια τάση τα αγόρια να εμφανίζουν κατάθλι­ψη σε μεγαλύτερο βαθμό από τα κορίτσια. Η μελέτη των Nolen-Hoeksema, Girgus, και Seligman (1991), για παράδειγμα, έδειξε ότι τα αγόρια τρίτης δημοτικού ανέφεραν κα- ταθλιπτικά συμπτώματα σε μεγαλύτερη συχνότητα από τα κορίτσια, κυρίως ανηδονία και συμπεριφορικές διαταραχές, ενώ τα δύο φύλα ανέφεραν στον ίδιο βαθμό συ­μπτώματα όπως λύπη, υποτίμηση του εαυτού και σωματικές ενοχλήσεις. Η αλλαγή στην επικράτηση του φύλου στην κατάθλιψη λαμβάνει χώρα στα μέσα και προς το τέλος της εφηβείας, μετά την ηλικία των 13 χρόνων. Η έναρξη των διαφυλικών δια­φορών σε αυτή τη χρονική στιγμή, παρατηρείται μόνο στη διαταραχή της κατάθλι­ψης (Hankin &amp; Abramson, 2001).</p>
<p> Οι διαφορές σε βάρος των κοριτσιών πιθανόν να οφείλονται στο διαφορετικό τρόπο απόδοσης αιτιών για τα δυσάρεστα γεγονότα (Nolen-Hoeksema et al., 1991), &lt; στο μεγαλύτερο βαθμό προκλήσεων που αντιμετω­πίζουν τα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια στην αρχή της εφηβείας και στην αντίστοι­χη επιδείνωση των παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με την κατάθλιψη (Hankin &amp; Abramson, 2001. Nolen-Hoeksema &amp; Girgus, 1994). Παρά τη διαφοροποίηση των φύλων, όμως, πιο πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο μηχανισμός ανάπτυξης των καταθλι- πτικών συμπτωμάτων είναι ίδιος (Barrocas &amp; Hankin, 2011).</p>
<p><strong><em>Ο ρόλος του σχολείου στη διάγνωση και αντιμετώπιση της παιδικής κατάθλιψης</em></strong><strong><em></em></strong></p>
<p> </p>
<p>Κατά τους Mullins, Chard, Hartman, Bowlby, Rich, και Burke (1995), τα παιδιά με κα­τάθλιψη αλληλεπιδρούν με τα άλλα άτομα με τρόπο που προκαλεί την κριτική και την απόρριψή τους από τους άλλους, γεγονός που επιβεβαιώνει τα αισθήματα αναξιότη- τας που βιώνουν αυτά τα παιδιά. Στη μελέτη τους με εκπαιδευτικούς βρέθηκε συσχέ- τιση ανάμεσα στα συμπτώματα κατάθλιψης των μαθητών και των αρνητικών κοινω­νικών αντιδράσεων των εκπαιδευτικών. Οι αντιδράσεις αυτές αυξάνονταν με το χρό­νο, σε βαθμό μάλιστα που συντηρούσαν την κατάθλιψη των μαθητών.</p>
<p>Το εύρημα ότι υπάρχει αρνητική αλληλεπίδραση στη δυάδα εκπαιδευτικός-μαθητής με κατάθλιψη, η οποία τροφοδοτεί τα συμπτώματα κατάθλιψης στο μαθητή έστω και ασυνείδητα, ση­ματοδοτεί την ανάγκη άμεσης παρέμβασης στον τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτι­κοί αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα κατάθλιψης στους μαθητές τους. </p>
<p>Οι εκπαιδευτικοί, κυρίως της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, περνούν πολύ χρόνο με τους μαθητές και κατά συνέπεια αποτελούν σημαντική πηγή πληροφόρησης για την ψυχική υγεία των παιδιών και τον έγκαιρο εντοπισμό ενδείξεων και συμπτωμάτων εν­δεχόμενων συναισθηματικών δυσκολιών (Taggart &amp; McMullan, 2007). Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί είναι σε θέση να παρατηρούν ένα εύρος κανονικών συμπεριφορών παι­διών, να συγκρίνουν συμπεριφορές συνομήλικων παιδιών και να εντοπίζουν με με­γαλύτερη ευκολία τυχόν σημαντικές αναπτυξιακές και συμπεριφορικές αποκλίσεις σε σχέση με τους γονείς (Kirchner et al., 2000).</p>
<p>Παράλληλα, πέρα από τον εντοπισμό και την αρχική εκτίμηση των καταθλιπτι- κών συμπτωμάτων, ο χώρος του σχολείου ενδείκνυται και για την αποτελεσματικό­τερη αντιμετώπιση τους. Το σχολείο είναι ο κατεξοχήν χώρος στον οποίο υπάρχει πρό­σβαση σε όλα τα παιδιά και στον οποίο μπορούν να εφαρμοστούν προγράμματα προ­αγωγής ψυχικής υγείας στο σύνολο του μαθητικού πληθυσμού (Cooper, &amp; Jacobs, 2011). Έχει βρεθεί ότι ένας στους 30 μαθητές της τάξης μπορεί να απαλλαγεί από τα συμπτώματα της κατάθλιψης όταν γίνει αξιολόγηση και έγκαιρη αντιμετώπισή τους στο σχολείο (Cuijpers et al., 2006). Ο Auger (2005) εξηγεί τους λόγους για τους οποί­ους είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση της κατάθλιψης στα πλαίσια του σχολείου: Πρώ­τον, η κατάθλιψη επηρεάζει αρνητικά τη σχολική επίδοση. Δεύτερον, εμπειρικές με­λέτες υποδηλώνουν την αποτελεσματικοτητα προγραμμάτων αντιμετώπισης της κα­τάθλιψης στα πλαίσια του σχολείου, ανεξάρτητα από το είδος της παρέμβασης που τυ­χόν λαμβάνουν τα παιδιά εκτός σχολείου. Και, τρίτον, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός παιδιών που χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη. Η ύπαρξη ελάχιστων υπη­ρεσιών ψυχικής υγείας εκτός σχολείου καθιστά το σχολείο το σημαντικότερο χώρο στον οποίο μπορεί να παρέχονται υπηρεσίες ψυχικής υγείας στους μαθητές.</p>
<p>Από την Ψυχολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος </p>