<p style="text-align: justify;"><strong>Τι προκαλεί τη μελαγχολία;</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Παρόλο που δεν έχουμε ακόμη πλήρως κατανοήσει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η κατάθλιψη δεν μπορεί να προσδιοριστεί μόνο ως αποτέλεσμα μιας χημικής ανισορροπίας. Είναι γνωστό ότι υπάρχουν παθήσεις που πυροδοτούν τη μελαγχολία. Για παράδειγμα, μπορεί να οφείλεται σε υπο-δραστήριο θυρεοειδή (υποθυρεοειδισμός) ή να είναι μια σπάνια παρε νέργεια κάποιων φαρμάκων όπως οι Β-αναστολείς ή ορισμένα αντιεπι ληπτικά φάρμακα. (Αν πιστεύετε ότι αυτή είναι η δική σας περίπτωση, παρακαλούμε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.) Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, η μελαγχολία προκαλείται από ένα συγκεκριμένο τρέχον άγχος, από την κλιμάκωση διάφορων στρεσογόνων καταστάσεων, από ένα τραυματικό γεγονός ή από την επίδραση κάποιας πρώιμης σχέσης (π.χ. από την καταστροφική σχέση με έναν γονέα ή αδελφό).</p>
<p style="text-align: justify;">Φυσικά, σημαντικό ρόλο παίζουν τόσο η φύση όσο και η ανατροφή. Οι ερευνες δείχνουν ότι. αν και η κατάθλιψη δεν είναι κληρονομική, σε ορισμένες περιπτώσεις η γενετική μπορεί να επηρεάσει την προδιάθεσή μας στη μελαγχολία Οστόσο, ο τρόπος με τον οποίο έχουμε ανατραφεί θα έχει διαμορφώσει το πόση εμπιστοσύνη έχουμε στον εαυτό μας, πώς αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα και πόσο καλά νιώθουμε ότι μπορούμε να αντεηεξέλθουμε σε μια συναισθηματική δυσκολία </p>
<p style="text-align: justify;">Οι πεποιθήσεις και η αίσθησή μας για τον κόσμο καθώς και η άποψη που έχουμε για ιον εαυτό μας και για τους άλλους διαμορφώνονται κατά την παιδική ηλικία. Αυτές οι πεποιθήσεις τείνουν να κινούνται γύρω από τις ιδέες της αυτοεκτίμησης, της επίτευξης, της αποδοχής και της ικανότητας να αγαπηθούμε. Τα παιδιά δέχονται αυτά που τους λένε (συνήθως οι γονείς και οι κοντινοί τους άνθρωποι) γιατί σε γενικές γραμμές δεν έχουν μέτρο σύγκρισης. Κάποιες από αυτές τις παιδικές πεποιθήσεις μάς προδιαθέτουν στη μελαγχολία. Αν, για παράδειγμα, ως παιδιά μάς έδιναν την εντύπωση ότι ήμαστε άσχημοι ή όχι και τόσο έξυπνοι, αυτές οι σκέψεις μπορεί να υποβόσκουν κάτω από την επιφάνεια σε όλη μας τη ζωή, αφήνοντάς μας με το αίσθημα ότι δεν είμαστε ικανοί. Κι ενώ με βάση τη λογική γνωρίζουμε ότι ούτε άσχημοι είμαστε ούτε βλάκες, μας έχει γίνει μια πεποίθηση που εμπιστευόμαστε και πάνω στην οποία στηρίζονται και άλλες σκέψεις μας.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Τι έχετε να διαχειριστείτε</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Πολλοί είναι οι βιολογικοί, οι κοινωνικοί και οι ψυχολογικοί παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν ή να οδηγήσουν στη μελαγχολία, κάποιοι από τους οποίους μπορεί να σας αφορούν άμεσα. Η ακόλουθη λίστα σάς δίνει κάποια παραδείγματα.</p>
<p style="text-align: justify;">Ψυχολογικοί παράγοντες</p>
<p style="text-align: justify;">- Τρέχοντες στρεσογόνοι παράγοντες, π.χ. το τέλος μιας σχέσης ή  δυσκολίες στον χώρο της εργασίας.</p>
<p style="text-align: justify;">- Το αίσθημα ότι δεν μπορείτε να αντεπεξέλθετε ή δεν ξέρετε πώς να το κάνετε.</p>
<p style="text-align: justify;">Η ιδιοσυγκρασία σας, π.χ. αν είστε πολύ ευαίσθητοι ή επιρρεπείς σε ξεσπάσματα.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Το να ανακαλύψετε δυσάρεστα πράγματα για τον εαυτό σας ή το να αποδειχθείτε κατώτεροι των προσδοκιών σας.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Το να αναμασάτε σκέψεις και αναμνήσεις που σας αναστατώνουν.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Η αίσθηση ανικανότητας ή απόγνωσης.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Η τάση να ερμηνεύετε γεγονότα ή καταστάσεις με αρνητικό τρόπο.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Η πεποίθηση ότι δεν είστε ικανοί να αγαπηθείτε, ότι είστε ανάξιοι ή ανεπαρκείς.</p>
<p style="text-align: justify;">Βιολογικοί παράγοντες</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Μια γενετική προδιάθεση στην κατάθλιψη.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Το να παρουσιάζετε σωματική ευαισθησία στις αλλαγές διάθεσης, π.χ. όταν αγχώνεστε νιώθετε κάποιον πόνο ή σφίξιμο.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Ένα αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Προβλήματα υγείας.</p>
<p style="text-align: justify;">Κοινωνικοί παράγοντες</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Περιορισμένο κοινωνικό πλαίσιο.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Έλλειψη της αίσθησης ότι ανήκετε κάπου.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Ανεπαρκής πρόσβαση σε ιατρικές δομές.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Πολιτισμικές παραδόσεις που σας παρακωλύουν, π.χ. κατά πόσο είναι αποδεκτό ή αναμενόμενο να αναζητήσετε βοήθεια ή να μιλήσετε για συναισθηματικά ζητήματα.</p>
<p style="text-align: justify;">♦ Δύσκολες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων και των αβέβαιων μελλοντικών προοπτικών, της ανεργίας και της φτώχειας.</p>
<p style="text-align: justify;">Οι συνέπειες της μελαγχολίας</p>
<p style="text-align: justify;">Η μελαγχολία αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες. Μας κάνει να σκεφτόμαστε αρνητικά και έχει την τάση να συνδέεται με θέματα απώλειας, ήττας, αποτυχίας, αναξιότητας και ανικανότητας να αγαπηθούμε. Η προσοχή μας χάνει την αμεροληψία της και εστιάζει σε πράγματα που μας δυσαρεστούν ή που αποδεικνυουν  ότι δεν τα καταφέρνουμε. Υπεργενικεύουμε κάποια στοιχεία του συνόλου, ενώ χρησιμοποιούμε μεμονωμένα γεγονότα ως απόδειξη του ότι όλα πάνε άσχημα. Έχουμε την τάση να αναμασάμε επ’ άπειρον δύσκολα ή στενόχωρα γεγονότα που έχουν συμβεί.</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτός ο αρνητικός τρόπος σκέψης δεν επηρεάζει μόνο το πώς βλέπουμε τον εαυτό μας, αλλά και το πώς βλέπουμε γενικά τον κόσμο. Το παρελθόν μπερδεύεται με το μέλλον και οι άνθρωποι γύρω μας γίνονται ηθοποιοί στη σκηνή του καινούργιου γκριζωπού κόσμου μας. Εμείς διαμορφώνουμε και ερμηνεύουμε τη συμπεριφορά τους έτσι ώστε να ταιριάζει με τον νέο τρόπο σκέψης μας.</p>
<p style="text-align: justify;">Απόσπασμα από το μικρό βιβλίο της Χαράς. Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Μεταίχμιο για την ευγενική παραχώρηση του υλικού </p>