<p style="text-align: justify;">Είναι πρακτικά αδύνατο να αποκατασταθεί η σεξουαλική διαταραχή αν η εχθρότητα ανάμεσα στα δύο μέλη του ζεύγους είναι τόσο έντονη. Πολύ συχνά ένα ζευγάρι με σεξουαλικό πρόβλημα ισχυρίζεται ότι δεν έχει κανένα άλλο πρόβλημα σχέσεων. Ωστόσο, κατά τις κοινές συνεντεύξεις σε έναν θεραπευτή διαπιστώνεται ότι ό ένας δεν αφήνει τον άλλο να μιλήσει, τον διακόπτει, τον συμπληρώνει, σχολιάζει αρνητικά τα λεγόμενό του και μεταθέτει όλες τις ευθύνες στο σύντροφό του. Ορισμένες φορές το σεξουαλικό πρόβλημα είναι η κορυφή του παγόβουνου, που καλύπτει τη συζυγική δυσαρμονία. Όταν αυτό γίνει αντιληπτό από το θεραπευτή, ο τελευταίος θα πρέπει να επανεκτιμήσει τη θεραπεία και, αν το κρίνει σωστό, να παραπέμψει το ζευγάρι για αντιμετώπιση των γενικότερων συζυγικών προβλημάτων του. Η ψυχοθεραπεία του σεξουαλικού προβλήματος δεν θα προχωρήσει επιτυχώς, αν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στις γενικότερες σχέσεις του ζεύγους.</p>
<p style="text-align: justify;">Σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα των Masters Johnson, την τρίτη ημέρα συγκεντρώνονται το ζεύγος των θεραπευομένων και το ζεύγος των θεραπευτών για μια «στρογγυλή τράπεζα», όπου συζητείται το πρόβλημα του ζεύγους και παρέχεται ο γενικός σκελετός της ψυχοθεραπευτικής προσέγγισης. Σε αυτή τη συνάντηση εξηγούνται οι λαθεμένες αντιλήψεις που πιθανόν να έχει το ζευγάρι γύρω από τη σεξουαλική λειτουργία και δίνεται έμφαση στο γεγονός ότι «άρρωστος» είναι η σχέση μεταξύ του ζεύγους και όχι τα άτομα αυτά καθεαυτά. Υπογραμμίζονται επίσης τα σημεία που θεωρούνται υπεύθυνα για τη δυσλειτουργία, όπως π.χ. αν υπάρχει ο ρόλος του θεατή κ.ά. Από αυτή τη συνάντηση και μετά είναι απαραίτητη η παρουσία και των δύο μελών του ζεύγους, εκτός αν ειδικοί λόγοι επιβάλλουν ιδιαίτερη συνάντηση. Στη συνάντηση αυτή δίνονται επίσης και οι πρώτες οδηγίες για «ασκήσεις», που το ζευγάρι πρέπει να εκτελέσει μόνο του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ακρίβεια και στην πειθαρχία με την οποία πρέπει να γίνονται αυτές οι ασκήσεις.</p>
<p>Η πρώτη βασική οδηγία είναι η σύσταση «απαγόρευσης» της σεξουαλικής πράξης, ώστε να σταματήσουν οι άκαρπες προσπάθειες που προκαλούσαν άγχος, ένταση και απογοήτευση στο ζευγάρι. Ακολούθως, δίνονται οδηγίες για τον «αισθησιακό εστια-σμό» (sensate focus). Κατ’ αυτόν, το ζεύγος μαθαίνει να χαϊδεύει το σώμα του ερωτικού συντρόφου, εκτός από τις γεννητικές περιοχές και τους μαστούς, έτσι ώστε να προκαλέσει τη μεγαλύτερη δυνατή ευχαρίστηση. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται συνεχής επικοινωνία, λεκτική ή εξωλεκτική, που να κατευθύνει αυτόν που προσφέρει τα χάδια. €ίναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι πολλά ζευγάρια ανακαλύπτουν με αυτόν τον τρόπο, για πρώτη φορά στη ζωή τους, περιοχές στο σώμα του ερωτικού συντρόφου που του είναι ευχάριστες στα χάδια. .</p>
<p><strong>ΣΤΑΔΙΑ ΑΙΣΘΗΣΙΑΚΟΥ ΕΣΤΙΑΣΜΟΥ</strong></p>
<p><strong>Στάδιο 1</strong></p>
<p>Βήμα 1: Με άνεση χρόνου, εξερευνά ο καθένας χωριστά το σώμα του άλλου, αποφεύγοντας τους μαστούς και τις γεννητικές περιοχές, προσπαθώντας να προσφέρει ευχαρίστηση και συγκεντρώνοντας τη σκέψη στα συναισθήματα και την αίσθηση που βιώνεται τόσο στην «ενεργητική» φάση όσο και στην «παθητική».</p>
<p>Βήμα 2: Μετά από 4-6 παρόμοιες συνεδρίες θα πρέπει να έχει αναπτυχθεί κάποια εξοικείωση και εμπιστοσύνη. Στη φάση αυτή επιτρέπεται να συμπεριλη-φθούν οι μαστοί και οι γεννητικές περιοχές στα χάδια, διερευνώντας τον πιο ευχάριστο τρόπο ερεθισμού τους.</p>
<p>Βήμα 3: Οπως το προηγούμενο, αλλά με την προσθήκη επικοινωνίας του ζεύγους για τον προτιμώμενο τρόπο χαδιών. Εξεύρεση στάσεων που να απελευθερώνουν και τα δύο χέρια.</p>
<p><strong>Στάδιο 2</strong></p>
<p>Βήμα 1: Συνεχίζεται η απαγόρευση της συνουσίας, αλλά στα χάδια περιλαμβάνονται και οι γεννητικές περιοχές, ώστε δεν υπάρχουν πια περιοχές του σώματος στις οποίες να μην επιτρέπονται τα χάδια.</p>
<p>Βήμα 2: Ενώ συνεχίζονται τα παραπάνω, συνιστάται περισσότερος εστιασμός στα γεννητικά όργανα και πειραματισμός χαδιών (πίεση ή διάρκεια) για μεγαλύτερη απόλαυση.</p>
<p>Βήμα 3: Είναι ένα προαιρετικό βήμα για αμοιβαία χάδια ή ακόμα και αυνανισμό.</p>
<p><strong>Στάδιο 3</strong></p>
<p>Βήμα 1: Ενώ συνεχίζονται τα παραπάνω και η απαγόρευση συνουσίας, συνιστά-ται η εισαγωγή του πέους στον κόλπο χωρίς κινήσεις.</p>
<p>Βήμα 2: Εισαγωγή του πέους στον κόλπο με ελαφρές κινήσεις.</p>
<p>Βήμα 3: Επίταση των κινήσεων έως τον οργασμό.</p>
<p>Την τέταρτη ημέρα, σύμφωνα πάντα με το αρχικό θεραπευτικό πρόγραμμα των Masters – Johnson, αφού συζητηθούν οι εντυπώσεις από τις ασκήσεις, γίνονται τα σχετικά σχόλια και ενδεχομένως διορθώσεις και δίνονται οδηγίες για παρόμοιες ασκήσεις, αλλά με την προσθήκη αυτή τη φορά των γεννητικών περιοχών και των μαστών της συντρόφου, με στόχο την ανάδυση ερωτικής διάθεσης. Σημειώνεται με έμφαση ότι οι περιοχές αυτές είναι ευαίσθητες και, ως εκ τουτου, απαιτείται ιδιαίτερη λεπτότητα και απαλότητα στους χειρισμούς.</p>
<p>Υπενθυμίζεται στους θεραπευόμενους ότι ο στόχος της άσκησης είναι να τους δημιουργήσει ένα ευχάριστο ερωτικό συναίσθημα και όχι να τους οδηγήσει στον οργασμό. Σε αυτή τη συνάντηση ελέγχεται αν το ζεύγος έχει τις βασικές ανατομοφυσιολογικές γνώσεις της λειτουργίας των γεννητικών οργάνων. Αν οι γνώσεις αυτές κριθούν ανεπαρκείς, προστίθεται μια συνάντηση αφιερωμένη στην παροχή των βασικών γνώσεων γύρω από τις Βιολογικές, κοινωνικές και ψυχολογικές συνιστώσες της σεξουαλικής συμπεριφοράς (educational session), θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν έχουν επηρεαστεί οι γενικότερες σχέσεις του ζεύγους, τότε, εκτός από τις τεχνικές οδηγίες, η έμφαση της ψυχοθεραπείας θα δοθεί στην εξισορρόπηση των σχέσεων.</p>
<p>Στόχος του θεραπευτή είναι το «εδώ και τώρα», αποφεύγσντας να αναλύσει και να εξηγήσει τις παλιές συμπεριφορές και καταβάλλοντας προσπάθεια για μια νέα πνοή στις σχέσεις του ζεύγους. Οι βασικές αρχές που θα αποτελέσουν το γνώμονα της θεραπείας σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούν να συνοψιστούν στα ακόλουθα:</p>
<p>1. Ανάγκη υιοθέτησης μιας νέας ειλικρινούς συμπεριφοράς του ενός μέλους προς το άλλο και διακοπή των αλληλοκατηγοριών. Αυτό προϋποθέτει την εγκατάλειψη παλιών συμπεριφορών</p>
<p>2. Ανάγκη ανάληψης από τον καθέναν της ευθύνης του εαυτού του και όχι προσπάθεια κάλυψης της ευθύνης του άλλου</p>
<p>3. Ανάγκη επικοινωνίας, λεκτικής και συναισθηματικής, του ενός μέλους με το άλλο, όχι μόνο στα σεξουαλικά θέματα αλλά και στα γενικότερα</p>
<p>4. Ανάγκη αντίληψης των συναισθηματικών αναγκών του ενός από τον άλλο</p>
<p>5. Το «σεξ» δεν σημαίνει συνουσία και οργασμός ούτε είναι μια αναγκαστική πράξη για να τονίσει τον ανδρισμό ή τη θηλυκότητα, αλλά μια πράξη που εκφράζει την υψηλή συναισθηματική επικοινωνία του ζεύγους, μέσα από την οποία θα καλυφθούν αμοιβαία ανάγκες της προσωπικότητας και των δύο συμβαλλομένων.</p>