«Είμαι μητέρα δυο αγοριών  7 και 5 ετών. Τον τελευταίο καιρό τα παιδιά μου τσακώνονται συνέχεια. Πολλές φορές και εγώ και κυρίως ο άντρας μου παραβαίνουμε προσπαθώντας να τα ηρεμήσουμε αλλά οι καβγάδες δεν σταματούν. Είναι δυο τρεις μήνες τώρα, που συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, σκέφτομαι μήπως κάνουμε κάτι λάθος και πολλές φορές προβληματίζομαι, μήπως η σχέση που αναπτύσσουν δεν είναι φυσιολογική. Φοβάμαι όταν μεγαλώσουν, μήπως δεν είναι αγαπημένα μεταξύ τους. Πώς πρέπει να το αντιμετωπίσω;» Αναγνώστρια του e-mporo.gr

Απαντά η οικογενειακή σύμβουλος, Ερατώ Χατζημιχαλάκη.

 

 

 

 

 

Είναι ένα κοινό θέμα που έχει απασχολήσει κάθε γονιό: Οι διενέξεις και ο θυμός που πολλές φορές μπορεί να καταλήξουν σε «μάχες». Τόσο κοινό που όμως  αντιμετωπίζεται πολύ συχνά με λανθασμένες συμπεριφορές από τους γονείς ακόμα και από τους παιδαγωγούς.  Οι επεμβάσεις των γονέων συχνά είναι τέτοιες που όχι μόνο δεν σταματούν τις διενέξεις αντίθετα μπορεί να αυξήσουν την ένταση μεταξύ τους.

-Πώς πρέπει να συμπεριφερθείτε στους καβγάδες των παιδιών σας.

-Δεν πρέπει να πάρετε σε καμία περίπτωση θέση. Αυτό μπορεί να δυναμώσει τον ανταγωνισμό μεταξύ τους και να δώσει τροφή στη διχόνοια.

-Ποτέ μην τα συγκρίνετε. Βεβαιωθείτε ότι συμπεριφέρεστε το ίδιο στα παιδιά σας ανεξαρτήτως της διαφοράς ηλικίας τους.  Ποτέ δεν πρέπει να πείτε  «Εσύ είσαι μεγάλος ή εσύ που είσαι μικρότερος, σταμάτα πρώτος». Μια τέτοια πρακτική ενισχύει την εκπαίδευση των παιδιών ως «θύματα» και «θύτες».

-Την ώρα του καβγά δώστε τους την επιλογή να χωριστούν για λίγο πηγαίνοντας τα σε  διαφορετικά δωμάτια. Η απομάκρυνση τους μπορεί να βοηθήσει να εξατμιστεί λίγος θυμός και ίσως, μετά είναι πιο εύκολο να συνεννοηθούν μεταξύ τους.

-Πρέπει να τους δώσετε να καταλάβουν ότι δεν θέλετε να τα ακούτε την ώρα του καβγά. Μπορείτε να φύγετε από το δωμάτιο όπου τσακώνονται. Είτε το πιστεύετε είτε όχι ένας στόχος του καβγά είναι να εμπλακείτε και εσείς σε αυτή τη διένεξη.

-Πάντα βέβαια να έχετε το νου σας γιατί υπάρχει ο κίνδυνος τραυματισμού. Τότε επεμβαίνετε άμεσα, χωρίς όμως πολλά λόγια.

-Αν τσακώνονται για κάποιο παιχνίδι απομακρύνετε το παιχνίδι λέγοντας ότι θα τους το ξαναδώσετε αν είναι έτοιμα να συνεργαστούν.

-Σε κάποια ήσυχη οικογενειακή στιγμή συζητήστε το πρόβλημα. Μάθετε σιγά σιγά τα παιδιά σας να αναπτύσσουν ατμόσφαιρα συνεργασίας, ενθαρρύνοντας τα να συμμετέχουν κάποιες φορές  σε λύσεις προβλημάτων που εμφανίζονται και αφορούν ολόκληρη την οικογένεια.

-Τι θέλει να μου πει το παιδί μου μέσα από τους τσακωμούς; 

Συχνά, οι γονείς αναρωτιούνται τι φταίει και τα δικά τους τα παιδιά τσακώνονται ή τι δεν έχουν κάνει οι ίδιοι σωστά ώστε να μην έχουν εμπνεύσει την αγάπη των αδελφών επεμβαίνουν με μόνο και κύριο στόχο το σταμάτημα του τσακωμού. Το θέμα όμως δεν είναι να σταματήσουμε το τσακωμό.

Το  ζητούμενο είναι να ασχοληθούμε περισσότερο με το στόχο του καυγά και όχι με τον ίδιο τον καυγά. Χρειάζεται κατ’ αρχήν να αναρωτηθούμε για το στόχο, χωρίς να σπεύσουμε να βγάλουμε συμπεράσματα επιφανειακά. Τα παιδιά μπορεί να πιστεύουν πως σημαντικός γίνεσαι μόνο όταν κερδίζεις. Μήπως λοιπόν, αυτό είναι το κλειδί για να σταματήσουν οι καβγάδες, να τους δείξουμε ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο;

Ένα παιδί μπορεί να τσακώνεται με το αδερφάκι του επειδή έχει νιώσει αδικημένο από τους γονείς. Θέλει να μεταφέρει αυτή τη στεναχώρια και την απογοήτευση να κάνει και τον αδερφό του, την αδερφή του να νιώσει με τον ίδιο τρόπο, να εκδικηθεί. Είναι ο τρόπος τους να κερδίσουν, τη δικαίωση αυτή τη φορά.

Καμία περίπτωση οικογένειας, σχέσης, ανθρώπου, συνθήκης ή κατάστασης δεν είναι ίδια με απολύτως καμία άλλη.  Αυτή είναι και η ομορφιά της ζωής.  Τίποτα δεν είναι ταυτόσημο με το όμοιό του.  Κάθε περίπτωση λοιπόν είναι ιδιαίτερη και θα χρειαζόταν πολλά να διερευνήσει ένας ειδικός για να αποφανθεί.  Σε γενικές γραμμές όμως ένας βασικός λόγος τσακωμού είναι η διεκδίκηση του ενήλικα. Τούτο σημαίνει ότι τα παιδιά τσακώνονται για να εκμαιεύσουν την αγάπη και την παραδοχή του πατέρα και της μητέρας και το δυστύχημα είναι ότι πετυχαίνουν το ακριβώς αντίθετο οπότε προσπαθούν και ξαναπροσπαθούν.  Ευνόητο γίνεται λοιπόν γιατί όπως προαναφέραμε οι γονείς δεν πρέπει να εμπλακούν στην κατάσταση αυτή. Διαφορετικά η διεκδίκηση αυτή, η επιβεβαίωση της γνώμης του ενήλικα δε θα σταματήσει.

Ο εντοπισμός του κρυφού στόχου του παιδιού είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο ιδιαίτερης σπουδαιότητας στην ύλη της Αντλεριανής διαπαιδαγώγησης που θα έχουμε την ευκαιρία να αναπτύξουμε και στην υπόλοιπη αρθρογραφία. Το ενδιαφέρον σ’ αυτή την ιστορία είναι ότι ο εκπαιδευμένος γονιός μαθαίνει πώς να αξιοποιήσει το δικό του συναίσθημα, το τι δηλαδή αντιλαμβάνεται ο ίδιος όταν τα παιδιά του τσακώνονται και μέσα από τη διάγνωση του παιδικού κρυφού στόχου να παρέμβει κατάλληλα. Δεν είναι πάντοτε εύκολο για κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος με τεχνικές και διαγνώσεις. Ούτε πολύ περισσότερο είναι βοηθητικό να ρωτήσουμε τα παιδιά να μας πουν το στόχο του καυγά τους.  Ίσως είναι σε θέση να εντοπίσουν τον επιφανειακό στόχο, αδυνατούν όμως να γνωρίζουν συνειδητά τον εσωτερικό τους στόχο.

-Οι παιδικοί καβγάδες θα επηρεάσουν την μελλοντική σχέση των αδερφιών;

Τα αγόρια τσακώνονται συνήθως περισσότερο από τα κορίτσια είναι πιο ζωηρά. Μη ξεχνάτε βέβαια, πως πολλές φορές πως ο καβγάς μπορεί να είναι απλά και μόνο ένα παιχνίδι. Οι τσακωμοί θεωρούνται πάντα απαραίτητοι και φυσιολογικοί όταν όμως υπάρχει μια επαναλαμβανόμενη διένεξη με βία τότε κάτι πρέπει να μας ανησυχήσει και να ζητήσουμε τη βοήθεια ειδικού.

Ακόμη ας έχουμε κατά νου ότι οι τσακωμοί γίνονται λίγο εντονότεροι κυρίως κατά την περίοδο της εφηβείας όπου τα  ορμονικά, ψυχολογικά θέματα καθώς και εκείνα των ορίων δοκιμάζονται στο έπακρο οπότε και οι τσακωμοί ακολουθούν παρά πόδας.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση μη μεγαλοποιείτε τις καταστάσεις που βιώνετε.  Τα αδέλφια που τσακώνονται στην παιδική τους ηλικία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα τσακώνονται και όταν θα μεγαλώσουν.  Δεν τσακώνονται γιατί δεν αγαπιούνται.  Οι τσακωμοί μεταξύ των αδελφών ιδιαίτερα στη μικρή ηλικία είναι μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας διερεύνησης και κατανόησης των ορίων, τα παιδιά υποσυνείδητα ψάχνουν τα όρια της ελευθερίας τους μέχρι που μπορεί να φτάσουν.  Τα όρια χρειάζονται προκλήσεις για να εντοπισθούν και είναι έως και εκπαιδευτικό τούτο να συμβαίνει μέσα στο ασφαλές περιβάλλον της οικογένειας.

Ας θεωρήσουμε βέβαιο πως οι γονείς που ασχολούνται με την αναζήτηση πληροφοριών για να γίνουν καλύτεροι γονείς, εσείς δηλαδή που διαβάζετε αυτό το άρθρο,  έχετε ήδη κάνει το πρώτο βήμα προς την βελτίωση του ρόλου άρα και την αλλαγή.  Είστε ήδη καλύτεροι γονείς! Ο αλάνθαστος γονιός δεν γεννήθηκε ακόμη και αυτοί που πραγματικά χρειάζονται βοήθεια είναι εκείνοι που δεν την αναζητούν ποτέ.