Άγχος Πανελλαδικών: Αν δεν περάσει στο Πανεπιστήμιο;

<p style="text-align: center;" align="center"> </p>
<p style="text-align: center;" align="center"><em><span style="color: #800080;"><strong>Η Μ. είναι προβληματισμένη και ιδιαίτερα αγχωμένη: το παιδί της δίνει φέτος εξετάσεις εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Όλο το σπίτι είναι ανάστατο και η ίδια δυσκολεύεται να κρύψει την αγωνία της- τώρα όμως διαπιστώνει πια ότι και ο γιος της είναι ιδιαίτερα αγχωμένος και φοβάται μήπως τελικά δεν το διαπίστωσε έγκαιρα- τι μπορεί να κάνει πια;</strong></span></em></p>
<p> </p>
<p style="text-align: left;" align="center">Γράφει η <strong>Δρ. Καλλιόπη Εμμανουηλίδου,</strong> Συμβουλευτική Εκπαιδευτική Ψυχολόγος .</p>
<p> </p>
<p style="text-align: left;" align="center"><a class="no-eff img-link lightbox" href="/uploads/2013/03/emmanouilidou.jpg"><img class="alignnone size-full wp-image-22707" title="emmanouilidou" src="/uploads/2013/03/emmanouilidou.jpg" alt="" width="150" height="150" /></a></p>
<p> </p>
<p style="text-align: justify;">Η συμμετοχή στις τελικές εξετάσεις για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο είναι σίγουρα στη χώρα μας μια οικογενειακή δοκιμασία και όχι μόνο ατομική. <strong>«Δίνουμε εξετάσεις», «διαβάζουμε», είναι λόγια που μαρτυρούν την οικογενειακή αυτή συμμετοχή, ενώ δε σπανίζουν οι περιπτώσεις που οι γονείς να βρίσκονται στα εξεταστικά κέντρα και να περιμένουν να δούνε με μεγάλη αγωνία ποια θέματα «έπεσαν» φέτος.</strong> Η συμμετοχή όμως της οικογένειας μπορεί να έχει και αντίθετες από τις επιθυμητές επιπτώσεις, με αποτέλεσμα να φορτίζει τον εξεταζόμενο με επιπρόσθετο άγχος.</p>
<p> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong> Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν ώστε να μην έχει το παιδί τους υπέρμετρο άγχος;</strong></p>
<p> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Τα παιδιά που χαρακτηρίζονται ως αγχώδη σε ό,τι αφορά τις εξετάσεις δεν έχουν το άγχος ως στοιχείο της προσωπικότητάς τους.</strong> Μπορεί να γεννήθηκαν με μια ιδιοσυγκρασία που να μαρτυρά κάποιες τάσεις προς αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα του άγχους, αλλά <em>ο τρόπος με τον οποίο μεγάλωσαν</em> είναι αυτός που τα έκανε ανασφαλή και επιρρεπή στο άγχος. Προληπτικά λοιπόν, ο γονιός πρέπει να εφοδιάζει από πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά του με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Αντίθετα, ο γονιός που είναι υπερπροστατευτικός απέναντι στο παιδί, που το ενημερώνει διαρκώς για τους κινδύνους της ζωής και δεν το αφήνει να εξερευνά τον κόσμο ανεξάρτητο (με μια διακριτική επίβλεψη και όχι ασφυκτική παρακολούθηση), θα συμβάλλει δραματικά στο να γίνει το παιδί ανασφαλές και να νιώθει διαρκώς απειλούμενο.</p>
<p> </p>
<p style="text-align: justify;">Το άγχος άλλωστε είναι ένα συνήθως <strong>υποκειμενικό</strong> συναίσθημα, αφού αφορά την αντίδρασή μας απέναντι σε κάτι που εμείς προσωπικά το εκλαμβάνουμε ως απειλή (χωρίς πραγματικά να είναι απαραίτητα απειλητικό- καθώς π.χ. η συμμετοχή μας σε εξετάσεις δεν απειλεί τη ζωή μας αλλά συνιστά μια περισσότερο ψυχολογικά δυσάρεστη κατάσταση που όμως δε θα μας θέσει σε πραγματικό κίνδυνο!). Το <strong>παθολογικό άγχος</strong> παρατηρείται όταν έχουμε δυσανάλογες αντιδράσεις απέναντι στο ερέθισμα που μας προκαλεί αναστάτωση.</p>
<p><br /> <strong>Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του άγχους είναι ότι είναι ένα συναίσθημα πολύ μεταδοτικό</strong>.<br /> <br /> Έτσι, αν ο γονιός είναι αγχώδης, ακόμα και αν πιστεύει ότι το κρύβει καλά, με κάποιον τρόπο το παιδί  θα το αντιληφθεί αυτό και θα επηρεαστεί. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι <strong>τα παιδιά από τη βρεφική κιόλας ηλικία διαθέτουν ένα άριστο <em>ένστικτο</em> να αντιλαμβάνονται τη συναισθηματική κατάσταση των γύρω τους και να αντιδρούν σε αυτήν ανάλογα.</strong><br /> <br /> <strong>Πώς λοιπόν να συμπεριφερθούμε απέναντι στο μαθητή που δίνει εξετάσεις;</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Βέβαια μην ξεχνάμε ότι δεν μετρά μόνο το τι λέμε αλλά και το πώς το λέμε ή και τι δε λέμε. Για παράδειγμα, δίνουμε θετικά και ενθαρρυντικά σχόλια στο παιδί; Αναγνωρίζουμε λεκτικά την προσπάθεια που καταβάλλει; Συνοδεύουμε όσα λέμε με την αντίστοιχη γλώσσα του σώματος, δηλαδή με ήρεμη έκφραση στο πρόσωπο, χαμόγελο και στάση σώματος που δεν υποδηλώνει νευρικότητα;</p>
<p> </p>
<p style="text-align: justify;">Έτσι, καταλήγουμε ότι ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσει ο γονιός το άγχος των εξετάσεων είναι <strong>να μην είναι αγχώδης ο ίδιος</strong>. Να φροντίζει να έχει μια ρεαλιστική και ήρεμη αντιμετώπιση απέναντι στο θέμα των εξετάσεων και να μην προβάλλει στο παιδί του δικές του επιθυμίες και αγωνίες. Να θεωρήσει τις εξετάσεις ως μια φυσιολογική στιγμή της ζωής και να εξηγήσει στο παιδί με ηρεμία ότι:</p>
<p><br /> <strong>-          δεν κρίνεται από τις επιδόσεις του το αν και πόσο το <em>αγαπάνε</em> οι γονείς του·</strong><br /> <br /> <strong>-          υπάρχουν <em>εναλλακτικές</em> <em>λύσεις</em> στις οποίες θα υποστηρίξει το παιδί του·</strong><br /> <br /> <strong>-          οι εξετάσεις είναι μια <em>φυσιολογική</em> συνθήκη που μοιάζει με ένα διαγώνισμα, απλώς είναι πιο επίσημες·</strong><br /> <br /> <strong>-          εκτιμά την προσπάθεια του παιδιού του και είναι <em>περήφανος</em> για το πόσο προσπάθησε μέχρι τώρα·</strong><br /> <br /> <strong>-           το καλοκαίρι είναι κοντά και θα μπορέσει να <em>ξεκουραστεί</em> από αυτήν τη δοκιμασία (οι απολύτως υλικές υποσχέσεις δε συνίστανται ως υποσχέσεις ανταμοιβής).</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Δε χρειάζεται από την άλλη μεριά να υποβιβάζουμε την προσπάθεια που καταβάλλει το παιδί, λέγοντας ότι όλοι περνάμε από αυτές τις εξετάσεις και δεν είναι σπουδαία δοκιμασία. Πρέπει να προσπαθούμε <strong>να μπούμε στη θέση του παιδιού</strong>, που κουβαλάει στους ώμους του αυτές τις στιγμές μια οικογενειακή ευθύνη, μια προσωπική αγωνία για το μέλλον (ιδίως στις δύσκολες εποχές που ζούμε), που βιώνει ένα ανταγωνιστικό κλίμα με τους συμμαθητές του και που κρίνεται αυστηρά από ένα αντιπαιδαγωγικό και συχνά άδικο εκπαιδευτικό σύστημα αξιολόγησης.</p>
<p> </p>
<p style="text-align: justify;">Τέλος, <strong>όταν το παιδί γυρνάει στο σπίτι</strong> μετά από κάθε εξέταση, καλό θα είναι να μη ρωτάμε με αγωνία «τι έπεσε», ούτε να το προτρέπουμε να πάει κατευθείαν στο δωμάτιό του να διαβάσει το επόμενο μάθημα. Αν το παιδί νιώθει την ανάγκη να μιλήσει για την εξέταση που προηγήθηκε, ακούμε με προσοχή, χωρίς αγωνιώδη έκφραση στο πρόσωπο, δίνουμε έναν ειλικρινή έπαινο για την προσπάθειά του, λέμε «δεν πειράζει» αν μας κατέθεσε λάθη ή παραλείψεις του και παροτρύνουμε το παιδί να ξεκουραστεί πριν συνεχίσει το διάβασμά του.</p>

Σχετικά άρθρα