Πόνος στα γόνατα!

<p><strong>Γράφει ο Δημήτρης Νικολάου, MSc. Φυσιοθεραπευτής</strong></p>
<p>Ο πόνος στα γόνατα αποτελεί ένα σύνηθες μυοσκελετικό πρόβλημα. Τα γόνατά μας είναι οι αρθρώσεις που χαρακτηρίζονται ως αρκετά ευάλωτες σε τραυματισμούς και εκδηλώσεις συμπτωμάτων πόνου, λόγω της εναπόθεσης του βάρους του υπόλοιπου σώματος, αλλά και στα διάφορα φορτία που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων όπως το τρέξιμο ή αθλητικών δραστηριοτήτων.</p>
<p><span style="font-size: small;"><strong>Παράγοντες κινδύνου</strong></span></p>
<p>Διάφοροι παράγοντες έχουν “ενοχοποιηθεί” κατά το παρελθόν, για την εκδήλωση συμπτωμάτων πόνου στην περιοχή της διάρθρωσης του γόνατος. Ο έγκυρος καθώς και έγκαιρος, εντοπισμός των προαναφερθέντων κλινικών παραγόντων αποτελεί ένα κομβικό σημείο στην παρέμβαση του φυσιοθεραπευτή, τόσο για τον ίδιο όσο και για τον ασθενή.</p>
<p>Παρακάτω παρατίθενται μερικοί από τους πιθανούς παράγοντες κινδύνου:</p>
<p><strong>Υπερβολικό βάρος</strong> – Το “άνω του φυσιολογικού” σωματικό βάρος, “εναποθέτει” σημαντικού βαθμού πίεση στα γόνατα, ακόμα και κατά τη διάρκεια εκτέλεσης καθημερινών απλών δραστηριοτήτων όπως π.χ. το περπάτημα. Δυστυχώς, το υπερβολικό βάρος έχει συσχετιστεί με περιπτώσεις εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας, καθώς “βοηθάει” τη γρηγορότερη φθορά του χόνδρου της άρθρωσης.</p>
<p><strong>Ηλικία</strong> – Η ηλικία αποτελεί έναν ιδιαιτέρως σημαντικό παράγοντα κινδύνου εμφάνισης πόνου στα γόνατα. Το πέρασμα του χρόνου, “συνοδεύεται” από εκφυλιστικές αλλοιώσεις στις αρθρώσεις και κατ’ επέκταση πόνο, δυσκαμψία και περιπτώσεις φλεγμονής.</p>
<p><strong>Μυϊκή αδυναμία / Μειωμένη ελαστικότητα</strong> – Η απουσία ικανοποιητικής δύναμης/αντοχής ή ελαστικότητας των μυϊκών ομάδων που περιβάλλουν την άρθρωση του γόνατος, οδηγεί σε αίσθημα αστάθειας και εκδήλωση πόνου.</p>
<p><strong>Προηγούμενοι τραυματισμοί</strong> – Ένας τραυματισμός στην άρθρωση του γόνατος, είναι πιθανό να πλήττει ανατομικές δομές όπως οι σύνδεσμοι, οι τένοντες, ο χόνδρος καθώς και μεταξύ άλλων τα ίδια τα οστά που συνθέτουν την άρθρωση. Αθλητές και μη, που έχουν στο παρελθόν υποστεί κάποιου είδους τραυματισμό στα γόνατα είναι αρκετά πιθανό να υποφέρουν και από άλλους μελλοντικά.</p>
<p><span style="font-size: small;"><strong>Αιτιολογία εμφάνισης πόνου στα γόνατα</strong></span></p>
<p>Ο πόνος στα γόνατα, ενδεχομένως να οφείλεται σε τραυματισμούς, την “άνω-του-φυσιολογικού” χρήση της άρθρωσης (σύνδρομο παραπάνω χρήσης), είτε κάποιες παθολογικές καταστάσεις/συννοσηρότητες όπως η οστεοαρθρίτιδα.</p>
<p><strong>Τραυματισμός του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου</strong> – Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος, αποτελεί ένα σημαντικό συνδεσμικό στοιχείο του γόνατος. Ως κύρια λειτουργία του, αναφέρεται η παρεμπόδιση της “προς-τα-μπροστά” κίνησης της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο οστό. Ο ΠΧΣ ενδέχεται να τραυματιστεί κατά τη διάρκεια κινήσεων που χαρακτηρίζονται από ξαφνικές αλλαγές στην κατεύθυνση.</p>
<p><strong>Τενοντοπάθεια</strong> – Ο όρος “τενοντοπάθεια” δίδεται σε οποιοδήποτε ερεθισμό και κατ’ επέκταση φλεγμονή εντοπίζεται σε έναν ή περισσότερους τένοντες της σχετικής άρθρωσης. Οι διάφορες τενοντοπάθειες είναι το αποτέλεσμα της υπέρ-χρησης ή της απαιτητικής και συνεχούς ενασχόλησης με αθλητικές δραστηριότητες π.χ. τρέξιμο, αθλήματα με πηδήματα κ.λ.π απουσία ικανοποιητικής ξεκούρασης.</p>
<p><strong>Πόνος στα ισχία</strong> – Σε περίπτωση, ύπαρξης πόνου στην περιοχή των ισχίων, είναι πιθανό να οδηγηθούμε σε μια αλλαγή του τρόπου βάδισης με απώτερο σκοπό την επιθυμητή ανακούφιση. Δυστυχώς, η προαναφερθείσα αλλαγή στη βάδιση, ενδεχομένως να επιφέρει μαζί με την ανακούφιση μεγαλύτερη φόρτιση στην περιοχή της άρθρωσης του γόνατος και κατ’ επέκταση συμπτώματα πόνου.</p>
<p><strong>Οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ)</strong> – Αποτελεί, την πιο συνηθισμένη μορφή εκδήλωσης αρθρίτιδας. Τις περισσότερες φορές, εκφράζεται ως το αποτέλεσμα της υπερβολικής χρήσης και κατ’ επέκταση του εκφυλισμού του χόνδρου της διάρθρωσης του γόνατος.</p>
<p><strong>Κατάγματα</strong> – Αποτέλεσμα κάποιου αυτοκινητιστικού ατυχήματος ή μιας βίαιης πτώσης, ενδέχεται να είναι ένα κάταγμα στην ευρύτερη περιοχή της άρθρωσης του γόνατος. Φυσικά, όταν υπάρχουν σκελετικές παθήσεις όπως π.χ. οστεοπόρωση, που “οδηγούν” σε μειωμένη αθενκτικότητα του οστού, κατάγματα δύναται να εμφανιστούν ακόμα και σε περιπτώσεις τραυματισμού χαμηλής βίας.</p>
<p><span style="font-size: small;"><strong>Φυσιοθεραπευτική αντιμετώπιση</strong></span></p>
<p>Η φυσιοθεραπεία, αποτελεί έναν πολύτιμο “σύμμαχο” στην αντιμετώπιση των διαφόρων ενοχλήσεων στα γόνατα. Παρά το γεγονός, πως οι πόνοι στα γόνατα αποτελούν τη πλειοψηφία των περιστατικών που “αντιμετωπίζει” ένας φυσιοθεραπευτής, η απόκτηση ενός λεπτομερούς ιστορικού και η συμπλήρωσή του με μια προσεκτική κλινική αξιολόγηση βοηθούν στη δημιουργία ενός σωστού θεραπευτικού πλάνου (βραχυπρόθεσμου καθώς και μακροπρόθεσμου). Ακολούθως, παρουσιάζονται αναφορικά, μερικές από τις αξιολογήσεις που θα πραγματοποιηθούν κατά την πρώτη σας συνεδρία με ένα φυσιοθεραπευτή:</p>
<p><strong>Αξιολόγηση του τρόπου βάδισης</strong> – όπως αναφερθήκαμε και προηγουμένως, ένας λανθασμένος τρόπος βάδισης φαντάζει υπαίτιος για την υπερβολική φόρτιση των γονάτων και πιθανούς πόνους.</p>
<p><strong>Ψηλάφηση των διαφόρων μυϊκών ομάδων</strong> – η συγκεκριμένη εξέταση, “προσφέρει” πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την τονικότητα των μυών.</p>
<p><strong>Υπολογισμός του διαθέσιμου εύρους κίνησης</strong> – Συνήθως πραγματοποιείται με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού π.χ. γωνιόμετρο.</p>
<p><strong>Αξιολόγηση της δύναμης/αντοχής των μυϊκών ομάδων</strong> – Πραγματοποιείται από τον αρμόδιο εξεταστή χωρίς την απαραίτητη χρήση ειδικού εξοπλισμού.</p>
<p><strong>Έλεγχος της ισορροπίας</strong> – Μια σειρά επί μέρους δοκιμασιών (“tasks”) που προσομοιάζουν καθημερινές κινήσεις, εξετάζουν την ικανότητα διατήρησης της ισορροπίας (δυναμικής και στατικής).</p>
<p><strong>Ανθρωπομετρικές μετρήσεις</strong> – οι συγκεκριμένες μετρήσεις π.χ. υπολογισμός του μήκους του κάτω άκρου, “στοχεύουν” στην συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με το κάτω άκρο.</p>
<p>Θεραπευτικά, ένας φυσιοθεραπευτής θα “κινηθεί” έτσι ώστε αρχικά να ανακουφίσει τη σχετική ανατομική περιοχή. Για το λόγο αυτό, χρησιμοποιούνται διάφορα μέσα όπως π.χ. ο θεραπευτικό υπέρηχος, τα ρεύματα, το Laser κ.λ.π. Καθώς ο πόνος αρχίζει και υποχωρεί, σειρά έχει η “διόρθωση” των διαφόρων ελλειμάτων που εντοπίστηκαν κατά την αρχική κλινική αξιολόγηση.</p>
<p>Συγκεκριμένα:</p>
<ul>
<li>Ασκήσεις εύρους κίνησης για τις αρθρώσεις του κάτω άκρου (όχι αποκλειστικά της άρθρωσης του γόνατος)</li>
<li>Μάλαξη (“Soft Tissue Massage”)</li>
<li>Χειροκίνητη κινητοποίηση της άρθρωσης (“Joint Mobilization”)</li>
<li>Ενδυνάμωση των μυϊκών ομάδων που παρουσιάζουν αδυναμία</li>
<li>Βελτίωση της ελαστικότητας των μυϊκών ομάδων, που κατά την αρχική αξιολόγηση παρουσίασαν βράγχυνση (“muscle shortness”).</li>
<li>Ασκήσεις βελτίωσης της ισορροπίας.</li>
<li>Περίδεση (“taping”)</li>
<li>Εφαρμογή ζεστών επιθεμάτων</li>
</ul>
<p><strong>Δημήτρης Νικολάου</strong></p>
<p><strong>Msc. Φυσιοθεραπευτής</strong></p>
<p><strong>Λεωφ. Ποσειδώνος 13, Αγ. Κωνσνταντίνος, Μοσχάτο</strong></p>
<p><strong>2109401818</strong></p>
<p> </p>

Σχετικά άρθρα