Ταυτότητα φύλου: Είναι τα 15 η κατάλληλη ηλικία για την επιλογή; – Η άποψη μιας ειδικού για το πολύκροτο νομοσχέδιο

<p>Ταυτότητα φύλου, αλλαγή φύλου ή το σωστό επαναπροσδιορισμός φύλου, είναι όροι που ακούστηκαν πολύ τις τελευταίες ημέρες στην Ελλάδα με αφορμή το νομοσχέδιο της κυβέρνησης. Κι όλα αυτά μάλιστα με τον επιπλέον παράγοντα του δικαιώματος από την ηλικία των 15 ετών, που στάθηκε και η αφορμή για εκτενή συζήτηση και κόντρα σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.</p>
<p>Ζητήσαμε τη βοήθεια της <strong>ψυχολόγου – σεξολόγου Σμαρούλας Κυριαζίδη</strong> προκειμένου να μας δώσει την επιστημονική της άποψη για το θέμα…</p>
<p>Μιλώντας αρχικά για το περιεχόμενο του νόμου, η κα Κυριαζίδη διευκρινίζει ότι ουσιαστικά «το άτομο στοιχειοθετεί τον εαυτό του, αν συμφωνεί με το φύλο που του δόθηκε ληξιαρχικά κι αν στις ταυτότητες θα πρέπει να καταγράφεται η προτίμηση του ατόμου».</p>
<p>«Είναι κάτι το οποίο εκ πρώτης όψεως είναι λογικό να κάνει όταν υπάρχει κάποια εγχείρηση, κάποια πραγματική μετάβαση».</p>
<p><em><strong>Ερώτηση: Για να αλλάξει η ταυτότητα φύλου πρέπει να έχει πραγματοποιήσει επέμβαση;</strong></em></p>
<p><strong>Απάντηση:</strong> «Είναι άλλο το πώς αισθάνεται το άτομο και θέλει να το προσφωνούν και είναι διαφορετικό το να έχει μπει σε διαδικασία ορμονοθεραπείας ή να έχει ξεκινήσει χειρουργικές επεμβάσεις ώστε να μοιάζει με αυτό το φύλο.</p>
<p>Το ζήτημα με την ταυτότητα φύλου ανήκει σε μια κατηγορία που ονομάζεται δυσφορικές διαταραχές, δηλαδή να έχεις δυσφορία με το φύλο σου. Εάν το άτομο θέλει να το κυνηγήσει, να το φτάσει, να είναι ολοκληρωμένο, χρειάζεται το άτομο να κάνει επέμβαση. Δεν μιλάνε φυσικά για κάποια επέμβαση στα 15 του ατόμου. Μιλάνε για το πώς νιώθει, πώς ταυτοποιεί τον ίδιο τον εαυτό του».</p>
<p><strong><em>Ερώτηση: Θεωρείται ότι είναι σημαντικό αυτή η δυνατότητα να δίνεται στα 15; Θα ήταν, άραγε, προτιμότερο να δίνεται σε άλλη ηλικία, μεγαλύτερη ή μικρότερη;</em></strong></p>
<p><strong>Απάντηση:</strong> «Η εφηβεία είναι από μόνη της ένα στάδιο που το άτομο ψάχνει να βρει τον εαυτό του, ψάχνει την ταυτότητα του φύλου του.</p>
<p>Αυτό που λένε ή αυτό που προτείνεται στο νομοσχέδιο είναι μέχρι και επικίνδυνο για ένα παιδί, για τον ψυχισμό του, για τον κοινωνικό του περίγυρο, για το πώς θα το αντιμετωπίσουν, για το πώς θα γίνει αποδεχτό, για το ποιος θα το υποστηρίξει, καθότι η ελληνική κοινωνία δεν είναι καθόλου έτοιμη για να στηρίξει όλο αυτό το εγχείρημα.</p>
<p>Ορμονικά, συναισθηματικά ή και ψυχικά, το άτομο είναι ακόμη σε πρώιμο αναπτυξιακό στάδιο. <strong>Το άτομο δεν είναι έτοιμο</strong>. Ψάχνει πρότυπα, ψάχνει να δει τι του αρέσει, ποιος είναι.</p>
<p>Η εφηβεία είναι ένα <strong>εργοστάσιο παραγωγής ορμονών</strong>. Αυτές οι ορμόνες, φέρνουν το άτομο σε πάρα πολλές έντονες και περίεργες συναισθηματικές και ψυχικές αντιδράσεις. Όχι μόνο για το πώς ταυτοποιεί το φύλο του και ταυτοποιείται το ίδιο, αλλά ακόμη και για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Σε αυτή τη φάση, υπάρχουν πολλά "κενά", πολλά πράγματα που δεν είναι "λογικά".</p>
<p>Το άτομο σε αυτή την ηλικία δεν έχει τη λογική επεξεργασία να έχει δοκιμάσει πράγματα, να ξέρει τί του αρέσει, τι δεν του αρέσει. Η εφηβεία είναι μια περίοδος που όλοι ψάχνονται με όλα: θα δούμε κορίτσια να ντύνονται σαν αγόρια, και αγόρια σαν κορίτσια ή να τους αρέσει όλο αυτό. Στα 15 είναι περίπου η μέση της εφηβείας, ούτε καν όψιμη εφηβεία που είναι 17 με 19 και το άτομο είναι λίγο πιο ολοκληρωμένο, έχει κάποιες απόψεις, ψυχικά είναι πιο ισορροπημένο. Στα 15 το άτομο δεν είναι έτοιμο για μια τέτοια απόφαση.</p>
<p>Θεωρώ ότι πάνε να βάλουν τους εφήβους, που ήδη τραβάνε πίεση από σχολεία, κοινωνικά πλαίσια, που δεν έχουν υποστήριξη από κάποιον παιδοψυχολόγο, τα άτομα βρίσκονται σε μια χαώδη κατάσταση και πάνε να τα χαώσουν ακόμη περισσότερο.</p>
<p>Ωστόσο, υπάρχει ένα φάσμα που θέλω να τονίσω: <strong>Το φάσμα της αλλαγής φύλου</strong> ή τι φύλο ορίζω τον εαυτό μου ή τι φύλο νιώθω. Υπάρχει ένα continium, ένα <strong>συνεχές</strong>. Αυτό το <strong>συνεχές</strong>, ακόμη κι όταν το άτομο γίνεται ενήλικο, μπορεί να είναι το ότι π.χ. μ' αρέσει να φοράω κραγιόν. Αυτό ας πούμε είναι το <strong>πρώτο σκαλάκι</strong> σε αυτό το φάσμα και φτάνει μέχρι το <strong>πάω σε χειρουργική επέμβαση</strong> για να αλλάξω ολοκληρωτικά το φύλο μου.</p>
<p>Το πρώτο σκαλάκι σημαίνει ότι δανείζομαι στοιχεία από το άλλο φύλο για να με αποφορτίσουν. π.χ. Για τον άντρα που φοράει κραγιόν και νιώθει όμορφα, σημαίνει "έρχομαι σε επαφή με τη θηλυκή μου ταυτότητα, έρχομαι σε επαφή με ρόλους που με αποφορτίζουν". Εάν ένας ιδιαίτερα αγχωμένος τραπεζίτης πηγαίνει το βράδυ και φοράει περούκα ή τακούνια και βλέπει τον εαυτό στον καθρέφτη, αυτό τον κάνει να αισθάνεται καλύτερα, αλλά όχι φυσικά ότι αυτό ταυτοποιεί το φύλο του ή ότι συμπεριφέρεται ή θα ήθελε να είναι γυναίκα. Κι αυτό είναι πάρα πολύ έντονο στην εφηβεία, όποτε και τα παιδιά μασκαρεύονται, ψάχνουν πώς θα ντυθούν, τι μουσική θα ακούσουν, γενικώς ψάχνονται.</p>
<p>Τους ζητούν να πάρουν μια απόφαση που μπορεί να είναι επιπόλαιη. Μπορεί να έχουν δει την ταινία "Το Κορίτσι από τη Δανία" (σ.σ. Η ζωή ενός από τους πρώτους διεμφυλικούς που προχώρησαν σε αλλαγή φύλου) και να έχουν ταυτοποιηθεί με αυτό και να σκέφτονται "κι εγώ νιώθω έτσι, μήπως να ταυτοποιηθώ ως γυναίκα;" Κι όλα αυτά χωρίς καμία επίγνωση. Το άτομο στα 15 είναι ανίκανο να πάρει τέτοια μεγάλη πρωτοβουλία. Εγώ το βλέπω ότι προσπαθούν να ενηλικιωνόσουν τα παιδιά, να πάρουν αποφάσεις ενηλίκου πολλά χρόνια νωρίτερα. Ενηλικίωση έρχεται όταν κάποιος έχει σταθερό εισόδημα, σταθερή δουλειά, δεν εξαρτάται από τους γονείς του, έχει σταθερή σχέση και σταθερό σπίτι. Κι αυτό στην ελληνική κοινωνία γίνεται στα 30, μπορεί και αργότερα».</p>
<p><em><strong>Ερώτηση: Η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία στέκεται στο ότι ο νόμος προβλέπει ο ενδιαφερόμενος να ξαναζητήσει αλλαγή των στοιχείων του, στο προηγούμενο φύλο του, αν το θελήσει, ως μια φορά. Θα ήταν άραγε καλύτερο να ήταν μεγαλύτερος ο αριθμός;</strong></em></p>
<p><strong>Απάντηση:</strong> «Αυτό είναι διπολική πρακτική. Δηλαδή κάποιος στα 15 νιώθει άντρα, στα 18 θα το αλλάξει και μετά ξανά αλλαγή και δεν επιτρέπεται; Είναι από μόνο του είναι λίγο ασαφές. Μιλάμε για το πώς νιώθει κάποιος. Είναι οριακό και extreme για τον περίγυρο, αλλά και το ίδιο το άτομο.</p>
<p>Όσες περισσότερες επιλογές έχει το άτομο, τελικά μπερδεύεται περισσότερο. Σα να ψάχνεται και να λέει 'έχω το δικαίωμα να το κάνω άλλη μία φορά'. Δεν παίρνει θέση. Αρχή της πραγματικής ενηλικίωσης είναι να παίρνεις θέση για κάποια πράγματα και να μην έχεις το δικαίωμα να αλλάζεις συνεχώς τη θέση σου. Ίσως αυτό θεωρηθεί πολύ περιοριστικό, αλλά δεν είναι. Κάποια στιγμή, πρέπει να μπορείς να δηλώνεις κάποια πράγματα και να είσαι σίγουρος γι' αυτά. Και σίγουρα αυτή δεν είναι η ηλικία των 15. Δεν μπορείς να πάρεις απόφαση για τη ζωή σου στα 15, το άτομο δεν είναι ικανό ψυχικά. Είναι σα να κάνεις παιδί στα 15… Είναι σοβαρές αποφάσεις αυτές».</p>
<p><em><strong>Ερώτηση: Τα παραπάνω ισχύουν και για τη φυλομετάβαση, τη χειρουργική μετάβαση;</strong></em></p>
<p><strong>Απάντηση:</strong> «Και πάλι θεωρώ ότι είναι λίγο πρώιμο όλο αυτό στην ηλικία των 15. Θα επιμείνω ότι η εφηβεία είναι μια ηλικία στην οποία το άτομο ψάχνεται. Σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στον σεξουαλικό του τομέα. Δεν υπάρχει μία ολοκληρωμένη, εμπεριστατωμένη βιβλιογραφία που να λέει ότι από τα 3 χρόνια το παιδί ξέρει τι θέλει και πρέπει να το ακούσουμε. Υπάρχουν κάποιες απόψεις, κάποια πράγματα πιλωτικά. Όχι το παιδί δεν μπορεί στα 15 να πάει σε μια εγχείρηση γιατί αυτό πέρα από το σοκ που θα δημιουργήσει στο σώμα του και στον ψυχισμό του, το ζήτημα είναι ότι δεν είναι μόνο του σε αυτή τη ζωή. Υπάρχει κι ένας κοινωνικός περίγυρος. Πώς θα το αντιμετωπίσει ο περίγυρος; Και το παιδί ακόμη να είναι σίγουρο, τι θα γίνει με όλο το υπόλοιπο; Πώς θα το διαχειριστεί;</p>
<p>Εδώ άτομα 30 και 40 ετών ψάχνουν να κάνουν την εγχείρηση, αλλάζουν ταυτότητες κτλ, και έχουν ζητήματα, είτε ως προς την εργασία, είτε ως προς τους δέχονται οι άλλοι. Είναι μια δύσκολη διαδικασία ψυχικά για τους ίδιους. Πρέπει να το έχουν συζητήσει με ειδικούς. Τα παιδιά, ας πούμε, θα πάρουν την απόφαση χωρίς καν να το χουν συζητήσει;»</p>
<p><em><strong>Ερώτηση: Ο νόμος προϋποθέτει για τους ανήλικους γνωμοδότηση έξι εξειδικευμένων επιστημόνων. Δεν είναι θετικό;</strong></em></p>
<p><strong>Απάντηση:</strong> «Επειδή έχουμε να παίξουμε με ψυχισμό, δεν νομίζω ότι μια συνέντευξη με μια επιτροπή θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ίσως ακούγεται εμπεριστατωμένο, αλλά μου φαίνεται ότι τελικά είναι σα να φέρνεις 6 άτομα για να παίρνουν εκείνοι την ευθύνη για σένα.</p>
<p>Όσο περισσότερα άτομα εμπλέκονται στο να σου δώσουν μία γνωμάτευση ή να σου πουν ότι πρέπει να κάνεις το τάδε, τελικά αποποιείσαι την ευθύνη σου. Και είναι πολύ λογικό για έναν έφηβο να θέλει να αποποιηθεί την ευθύνη του. Στα 15 λες κάτι, το δηλώνεις ή δυσφορείς, αλλά δεν θέλεις να πάρεις την ευθύνη. Εάν είσαι τόσο σίγουρος, πας και το κάνεις σε ένα μετέπειτα στάδιο ζωής που είσαι και πιο ολοκληρωμένος ή το θες πραγματικά».</p>
<p> </p>
<p><strong>Διαβάστε περισσότερα εδώ:</strong></p>
<p><strong><a href="https://boro.gr/188949/nomosxedio-gia-thn-taytothta-fyloy-ti-provlepei-poioys-afora-poia-h-thesh-ths-psyxiatrikhs-etaireias" target="_blank">Νομοσχέδιο για την ταυτότητα φύλου: Τι προβλέπει, ποιους αφορά, ποια η θέση της Ψυχιατρικής Εταιρείας</a></strong></p>

Σχετικά άρθρα