<p style="text-align: justify;"><em>Γράφει η ψυχοθεραπεύτρια <strong>Δήμητρα Φιλοπούλου</strong></em></p>
<p>Ουδείς αλάθητος λέει η ρήση. Κάποια στιγμή στη ζωή μας και λάθη στη δουλειά θα κάνουμε, και αταίριαστα ρούχα θα φορέσουμε, και κάποια κιλά θα πάρουμε. Τι μας συμβαίνει όμως όταν κάποιος τρίτος μας τα επισημαίνει; Ακούμε το σχόλιο, διορθωνόμαστε και προχωράμε; Ή μήπως πέφτουμε ψυχολογικά και μας χαλάει όλη η υπόλοιπη μέρα; Πώς αντιμετωπίζουμε την κακή κριτική και πότε ο τρόπος αντιμετώπισης σηματοδοτεί προβλήματα αυτό-πεποίθησης;</p>
<p>Ο πρώτος και βαναυσότερος κριτής μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μια κακή μικρή φωνούλα που κατακρίνει κάθε μας κίνηση. «Πάλι τρως;», «πάλι δεν έχεις χρήματα;», «πως τα έχεις κάνει έτσι στη ζωή σου;». Όσο χαμηλότερη αυτοπεποίθηση έχουμε τόσο γινόμαστε πιο ευαίσθητοι σε κάποια αρνητική κριτική. Όχι μόνο προσέχουμε περισσότερο τα αρνητικά σχόλια, αλλά ταυτόχρονα «κωφεύουμε» και στα θετικά. Ένα κακό σχόλιο μας ρίχνει όταν συγχρονίζεται με τη δική μας «κακή φωνή».</p>
<p>Όταν κάποιος τρίτος λέει κάτι που ακουμπάει σε κάτι τέτοιο, αμέσως το κάθε σχόλιο, όσο μικρό ή ασήμαντο και αν είναι, μεγεθύνεται και παίρνει βιβλικές διαστάσεις. Λέει η φίλη μας «τα μαλλιά σου δεν σου πάνε αλογοουρά» και η φωνούλα μας σιγοντάρει «ναι, δεν σου πάνε τα μαλλιά αλογοουρά γιατί έχεις χοντρά μάγουλα, έχεις παχύνει, τι το ήθελες το γλυκό χτες;».</p>
<p>Όμως, συνήθως μία κριτική δεν αφορά το σύνολο του είναι μας. Ένα από τα πιο συνηθισμένα γνωσιακά λάθη είναι ότι μεταφράζουμε το «δεν σου πάει αυτό το φόρεμα» σε «είσαι άσχημος/η». Η φίλη μας είπε ότι δεν ΤΗΣ αρέσουν τα μαλλιά σε αλογοουρά. Όλο το υπόλοιπο είναι δική μας μετάφραση και ερμηνεία και πιθανώς να απέχει μίλια από την αρχική πρόθεση της.</p>
<p><strong>Ξεχωρίστε την καλή από την κακή κριτική.</strong> Με άλλα λόγια διαχωρίστε την εποικοδομητική κριτική από τα κακοπροαίρετα σχόλια. Ακούστε προσεκτικά τι σας είπαν. Ανάμεσα στο «η αναφορά σου ήταν προχειρογραμμένη» και το «είσαι άχρηστος» υπάρχει τεράστια διαφορά, κυρίως στο κατά πόσο θα έπρεπε να σας επηρεάζει. Το πρώτο έχει στόχο να καλυτερεύσει την αναφορά (όχι εσάς σαν άνθρωπο) και το δεύτερο είναι μια κακόβουλη επίθεση στο άτομο σας που όμως δείχνει ότι ο άνθρωπος που το είπε έχει πρόβλημα κι όχι εσείς και έτσι καλά θα κάνετε να σας περάσει απαρατήρητη.</p>
<p><strong>Εξετάστε τα κίνητρα.</strong> Ναι, πάντα υπάρχει κάποιος στη ζωή μας που κριτικάρει κακοπροαίρετα. Αναγνωρίστε ποιο άτομο είναι αυτό και σιγά σιγά «φιλτράρετε» την κριτική του: Με απλά λόγια, προσπαθήστε να μην την ακούτε. Συνειδητοποιήστε ότι τα μονίμως αρνητικά σχόλια προς το πρόσωπο σας, κάτι λένε για το άτομο αυτό και όχι για εσάς. Γιατί το κάνει; Κερδίζει κάτι; Μήπως έτσι έχει μάθει; Θυμηθείτε πως όλοι κουβαλάμε «τραυματάκια» και πως ίσως αυτό το άτομο έχει δικά του θέματα που το κάνουν να έχει αρνητική ματιά.</p>
<p><strong>Χρησιμοποιήστε τις κριτικές.</strong> Παράλληλα με τους μόνιμους επικριτές υπάρχουν και άλλοι τόσοι που σχολιάζουν από αγάπη και με καλή πρόθεση. Μάθετε να αγνοείτε τις κακές κριτικές και να μην απογοητεύεστε από τις υπόλοιπες. Αντί να μπαίνετε σε άμυνα όταν δέχεστε κάποιο σχόλιο, ακούστε προσεκτικά. Εξετάστε πόσο ευσταθεί η κριτική και ζητήστε συμβουλή. Δεν είμαστε αλάθητοι και η συμβουλή του περίγυρου είναι σημαντική. Μπορεί όντως κάτι να κάνετε που είναι λάθος. Ζητήστε από το άτομο που σας έκανε την κριτική να σας κάνει να καταλάβετε τι είναι αυτό που ίσως θέλει διόρθωση.</p>
<p><strong>Βγάλτε από τη ζωή σας τον πιο αυστηρό κριτή σας.</strong> Παρατηρείστε τον εαυτό σας και αναρωτηθείτε πόσο σας επηρεάζει η κριτική. Αν δείτε πως η καθημερινότητα σας επισκιάζεται από την πιθανότητα κάποιας κριτικής, τότε ίσως να έχει έρθει η ώρα να ασχοληθείτε με την αυτοπεποίθηση σας. Αν ένα κακό σχόλιο σας χαλάει τη μέρα, αν τρέμετε την πιθανότητα κάποιας αρνητικής κριτικής, αν όλος ο κόσμος μοιάζει να ξέρει τα ελαττώματα σας, τότε η κακή φωνούλα που αναφέραμε πιο πάνω ίσως έχει κυριεύσει τη ζωή σας. Στη περίπτωση αυτή το πρόβλημα είναι πως ίσως λόγω χαμηλής αυτοπεποίθησης είστε πιο ευάλωτοι στην κριτική. Με όπλο σας την αυτογνωσία δείξτε την έξοδο στην φωνή αυτή.</p>
<p>Η κριτική από τρίτα άτομα μπορεί να γίνει εργαλείο βελτίωσης του εαυτού μας, αρκεί να μάθουμε να ακούμε και τα θετικά σχόλια και δίνουμε στα αρνητικά τη διάσταση που πρέπει.</p>