Πριν καλά κλείσει τα τριάντα της χρόνια, η γενετίστρια και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, Έφη Μελίστα ανακάλυψε το συσχετισμό των γονιδίων με τη μακροζωία. Ένα υπέροχο μυαλό που αποδεικνύει για άλλη μια φορά, πως η δύναμη του Έλληνα βρίσκεται στη μυαλό του.

Συνέντευξη στην Άννα Δρούζα. 

-Πώς φτάσατε  στην ερευνητική ομάδα του Πανεπιστήμιο της Βοστώνης που μελετά τη μακροζωία ; Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε;

 Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα,  στην Αθήνα αλλά από μικρή, από το Λύκειο δηλαδή ήθελα να πάω στο εξωτερικό να σπουδάσω  περισσότερο γιατί μου άρεσε και να πηγαίνω σε νέες χώρες να γνωρίζω καινούργια πράγματα και διαφορετικούς τρόπους σκέψης.  Έτσι σπούδασα γενετική στην Αγγλία. Πάντα μου άρεσε η Βιολογία και συγκεκριμένα η γενετική, στο DNA  βασίζονται τα πάντα σχετικά με τον οργανισμό μας. Με γοήτευε αυτή η λεπτομέρεια του DNA, κάτι τόσο απλό μπορεί να επηρεάζει τόσα πολλά…  Μετά τις σπουδές μου στην Αγγλία μου δόθηκε η ευκαιρία να έρθω στην Αμερική και να ασχοληθώ με την έρευνα  που πάντα με ενδιέφερε. Έτσι λοιπόν άρπαξα την ευκαιρία και ήρθα στη Βοστώνη. Έχω εργαστεί σε διαφορετικές μελέτες με διαφορετικά αντικείμενα  και το πιο πρόσφατο είναι αυτό της μακροζωίας.

 -Προβλέπετε  με βάση το DNA του καθενός τις πιθανότητες που έχει να ζήσει μέχρι εκατό χρόνια και πάνω…

Ναι και για την ακρίβεια έχουμε δημιουργήσει ένα μοντέλο το οποίο βασίζεται στο γενετικό υλικό ανθρώπων που έχουν ζουν από  εκατό χρόνια και πάνω και το συγκρίνουμε με γενετικό υλικό ανθρώπων που δεν έχουν ζήσει μέχρι τα εκατό χρόνια ή δεν προβλέπεται να ζήσουν τόσο. Οι άνθρωποι που ζουν πάνω από τα εκατό  έχουν μια σχετική γενετική προδιάθεση δεν έχει να κάνει μόνο με το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Ακόμα και τα παιδιά αυτών των ανθρώπων έχουν την ίδια προδιάθεση μακροζωίας και συνήθως δεν παρουσιάζουν  ασθένειες που σχετίζονται με την Τρίτη ηλικία όπως καρδιοπάθειες, άνοια, αλτσχάιμερ, διαβήτη.

-Και το αποτέλεσμα της μελέτης σας; 

Μελετώντας το γενετικό υλικό βρήκαμε λοιπόν, ότι υπάρχει μια πολύ ισχυρή γενετική σχέση με τη μακροζωία για την ώρα δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τα συγκεκριμένα γονίδια που την επηρεάζουν.  Στόχος της έρευνας αυτής, δεν είναι μόνο να κάνει τους ανθρώπους να ζουν για πάρα πολλά χρόνια αλλά και να βρούμε γιατί αυτοί οι άνθρωποι που ζουν τόσα πολλά χρόνια και δεν υποφέρουν από παθήσεις που σχετίζονται με την Τρίτη ηλικία. Γιατί αυτοί είναι υγιείς  παρόλο που μπορεί να μην έχουν  υπερβολικά υγιή τρόπο ζωής.

 -Έχετε αποφασίσει πάντως να αφιερώσετε τη ζωή σας στην έρευνα.

Φυσικά και έχω θυσιάσει κάποια πράγματα, όπως το να μην βρίσκομαι κοντά στην οικογένεια μου που είναι στην Ελλάδα, στους φίλους μου και να μην είμαι εκεί σε στιγμές της προσωπικής τους ζωής. Έχω θυσιάσει και την προσωπική μου ζωή βεβαίως  υπάρχει πάντα στο μυαλό μου η επιθυμία να κάνω οικογένεια. Θα ήθελα αν μπορέσω, να καταφέρω να τα συνδυάσω στο μέλλον.

 -Όλο και περισσότεροι νέοι φεύγουν από την Ελλάδα και όταν κάποιος αποφασίζει να φύγει έρχεται αντιμέτωπος με φόβους και αναστολές. Εσείς τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε και με πιο τρόπο τις διαχειριστήκατε;

Σίγουρα είναι μια δύσκολη απόφαση, μια απόφαση που κάποιος δεν παίρνει εύκολα κυρίως όταν έχει ανθρώπους που τον κρατάνε πίσω στην χώρα του, η οικογένεια, οι φίλοι του… αλλά πιστεύω ότι όσο πιο μικρός είναι κάποιος όταν παίρνει αυτή την απόφαση τόσο πιο εύκολο είναι. Όταν είσαι νέος έχεις πιο πολύ περιέργεια να μάθεις καινούργια πράγματα να αποκτήσεις περισσότερες εμπειρίες. Η δυσκολία είναι περισσότερο στο κομμάτι της μοναξιάς, είσαι άγνωστος μεταξύ αγνώστων στην ουσία. Εγώ κατάφερα να το ξεπεράσω κάνοντας πολλές γνωριμίες και φιλίες για να βοηθάμε ο ένας τον άλλο.

-Ο ανταγωνισμός στην Αμερική  είναι διαφορετικός από αυτόν που ζούμε στην Ελλάδα;

Δεν νομίζω ότι διαφορετικός ή ότι είναι πιο έντονος αλλά στο δικό μου τομέα όπου ιστορικά τουλάχιστον είναι ένας ανδροκρατούμενος χώρος δυστυχώς και ο ανταγωνισμός είναι σίγουρα πάρα πολύ μεγάλος για μια γυναίκα. Όμως, θέλω να τονίσω ότι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες  κρατάνε τα ηνία μεγάλων ερευνών και ερευνητικών κέντρων και αυτό είναι πολύ σημαντικό.

-Θα επιστρέψετε κάποτε στην Ελλάδα; 

Θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο δε θα μπορούσα να ολοκληρώσετε και τον προορισμό στη ζωή μου που είναι η έρευνα. Αν έμενα στην Ελλάδα και πάλι με το ίδιο αντικείμενο θα ασχολιόμουν αλλά δεν ξέρω τι ερευνητικά μέσα θα είχα.

 -Για τη χώρα μας και όλα αυτά που μας συμβαίνουν τι λένε στην Αμερική;

Πολύς κόσμος με ρωτάει σχεδόν καθημερινά σχετικά με το τι γίνεται και τι θα γίνει αύριο και επειδή τα πράγματα αλλάζουν πολύ γρήγορα από μέρα σε μέρα και από ώρα σε ώρα και είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς τις εξελίξεις… Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον και οι φίλοι στις συζητήσεις που κάνουμε μου λεν πως πιστεύουν στους Έλληνες πως  όλα θα πάνε καλά  και τα προβλήματα θα λυθούν. Γιατί και η Αμερική πέρασε μια οικονομική κρίση και ακόμα περνάει. Δεν συγκρίνω φυσικά τα πράγματα στις δύο χώρες, σε καμία περίπτωση. Θέλω πάντως να πιστεύω ότι θα υπάρξει μια αισιόδοξη εξέλιξη. Οι Έλληνες πέσαμε χαμηλά πρέπει να ξανασηκωθούμε.