<p style="text-align: justify;"><strong>Το διαζύγιο πλεόν αφορά μεγάλο μέρος του πλυθησμού μιας και το 50% περίπου των γάμων καταλήγουν σε λύση μέσω της νομικής οδού. Είναι μια διαδικασία πολλών αλλαγών ,κοινωνικών ,οικονομικών και κυρίως ψυχολογικών.Δεν περιορίζεται σε μια χρονική στιγμή αλλά μπορεί να κρατήσει χρόνια.Ιδιώς στα συγκρουσιακά διαζύγια,με χρόνιες δικαστικές διαμάχες, που αφορούν το10-15% του συνόλου.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Γράφει η παιδοψυχίατρος Μερσύνη Αρμενάκα. </strong></p>
<p style="text-align: justify;">Στον παιδοψυχιατρικό τομέα έχουμε υπερεκπροσώπηση των παιδιών απο διάζύγια  .Από μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι έχουν 2-3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα για ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας ,σε σχέση με τα άλλα παιδιά και εφήβους.</p>
<p style="text-align: justify;">Σε πανεθνική διαχρονική έρευνα στην Αμερική με μελέτη μεγάλου δειγματος  7χρονων παιδιών  με χωρισμένους γονεις διαπίστωσαν ότι το 30% έκανε ψυχοθεραπεία στην εφηβεία. Οι επιπτώσεις στα παιδιά διαφοροποιούνται με την ηλικία.</p>
<p style="text-align: justify;">Το κεντρικό συμπτωμα  όλων των παιδιών είναι ο φόβος εγκατάλειψης.</p>
<p style="text-align: justify;">Στα μικρά παιδιά κάτω των 3 χρόνων υπάρχουν ελάχιστες μνήμες.</p>
<p style="text-align: justify;">Τα μεγαλύτερα παιδια ως 5χρ νομίζουν ότι αυτα φταίνε ,φοβούνται ότι θα τα εγκαταλείψουν ,εμφανίζουν άγχος αποχωρισμού, παλινδρόμηση (ενούρηση.εγκόπριση), και επιθετικές τάσεις (είναι νευρικά,θλιμμένα ,ευερέθιστα,με δυσκολίες στον ύπνο .</p>
<p style="text-align: justify;">Τα παιδιά σχολικής ηλικίας πενθούν ανοικτά,αισθάνονται προσωπική απόρριψη,εμφανίζουν κακές σχολικές επιδόσεις ,παρουσιάζουν σωματικές ενοχλήσεις,καταθλιπτικά στοιχεία,λένε ψέματα ,κάνουν μικροκλοπές.</p>
<p style="text-align: justify;">Στην εφηβεία όπου η ανάγκη για σταθερότητα είναι μεγάλη και τους λείπει η πατρική φιγούρα έχουν αισθήματα θυμού,προδοσίας,επιδίδονται σε έντονη σεξουαλική δραστηριότητα, υπάρχουν αυξημένα ποσοστά χρήσης αλκοόλ και ουσιών.επίσης παραβατική συμπεριφορά είναι συχνή.</p>
<p style="text-align: justify;">Οι προληπτικές στρατηγικές για να μειωθουν οι ψυχολογικές συνέπειες του διαζυγίου είναι:</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-Nα μην τα αιφνιδιάζουν,να συζητούν πριν την λήψη αποφάσεων.(μόλις το30% ήξερε για προβλήματα στους γονείς τους)</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-να τα ενθαρρύνουν να κάνουν ερωτήσειςκαι να απαντούν με ειλικρίνεια</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-Να εξηγουν με σαφήνεια και κατανοητό τρόπο για την ηλικία τους.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-Να τα διαβεβαιώνουν ότι θα έχουν επαφή και με τους δυο γονείς,’οτι τα αγαπούν ,ότι δεν φταίνε σε τίποτα,ότι δεν θα τα εγκαταλέιψουν.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-Να διατηρήσουν τις συνήθειες και να γίνουν οι λιγότερο δυνατές αλλαγές(τα παιδιά έχουν ανάγκη για σταθερότητα και προβλεψιμότητα στο περιβάλλον τους)</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-Να μην κάνουν παράπονα για τον άλλο γονιό και να μην προσπαθουν να πάρουν το παιδί ως συμμαχο.Να μην τα σέρνουν στο δικαστήριο ως μάρτυρες υπεράσπισης.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-Να μην χρησιμοποιουν τα παιδιά ως στηριγμα ,και να αναλαμβάνουν τα παιδιά  γονεικούς ρόλους .</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-Να αποφεύγουν να συμπεριφέρονται στα παιδιά ως ενήλικες.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>-Να είναι ενημερωμένοι οι γονείς για πιθανές αντιδράσειςτους και ότι ο χρόνος προσαρμογής μπορεί να είναι μακρύς.</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Στο δικαστήριο οι γονείς αποκτούν και οι δυο γονική μέριμνα αλλά συνήθως μόνο ο ένας αποκτά την επιμέλεια.Η κοινή επιμέλεια είναι η προτιμότερη ,και απο τα παιδιά,αλλά χρειαζεται μεγάλη ωριμότητα και από τους δυο γονείς για να λειτουργήσει σωστά.Την επιμέλεια του πειδιού πρέπει να αναλαμβάνει ο γονιός που έχει τον καλύτερο δεσμό με το παιδι και που θα το φροντίζει καλύτερα.</p>
<p style="text-align: justify;">Το πιο επικίνδυνο συμβάν είναι η απομάκρυνση  του γονιού που δεν έχει την επιμέλεια από τα παιδιά.Συνειδητα ή ασυνείδητα απορρίπτουν το παιδί που προέρχεται  από τον διαλυμένο γάμο(parent alienation  syndrom).</p>
<p style="text-align: justify;">Βασικό είναι να θυμόμαστε σε αυτήν τη φάση ότι το παιδί χρειάζεται στήριξη και προσοχή ,κάτι που παραβλέπεται συχνά.σε έρευνα μόλις το10%των παιδιών δεχθηκε βοήθεια και συνήθως ήταν από τους παππούδες.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Οι συνέπειες είναι έντονες για τα αγόρια 8-13 χρόνων που αντιμετωπίζουν πιο έντονες συναισθηματικές ,μαθησιακές και προσαρμοστικές δυσκολίες.</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Ενώ στα κορίτσια οι συνέπειες είναι οψιμες κτά την εφηβεία όπυ τείνουν να κάνουν περιοδικές σχέσεις με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.</p>
<p style="text-align: justify;">Γενικότερα όταν ενηλικιώνονται τα παιδιά απο χωρισμένες οικογένειες</p>
<p style="text-align: justify;">φοβούνται την δέσμευση και πιστεύουν ότι οι σχέσεις τους θα διαλυθουν.Τα άγχη εμφανίζονται ιδίως τις στιγμές που όλα πάνε καλά ,ενώ συχνά η τάση για διαζύγια εμφανίζεται διαγενεακά.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>