Νέα πρωτοποριακή θεραπεία προσφέρει ελπίδα στους άνδρες με χρόνια προστατίτιδα

21/10/2013
Ομάδα Σύνταξης
Ουρολογία

Γράφει ο κύριος Ιωάννης Ζούμπος, χειρουργός ουρολόγος-ανδρολόγος:
<img src="/contentfiles/eidikoi/giatroi/rest%20of/ioannis-zoumpos.jpg" alt="" width="140" height="140" />
Η χρόνια προστατίτιδα αποτελεί μια ιδιαίτερα προβληματική πάθηση που ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ανδρών κάθε ηλικίας. Θεωρείται η συχνότερη αιτία επίσκεψης στον Ουρολόγο, καθότι είναι νόσος επίμονη, με συχνές υποτροπές, που δεν αντιμετωπίζεται επιτυχώς με τις συμβατικές θεραπευτικές προσεγγίσεις (αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη, βελτιωτικά ούρησης). Η παράταση των συμπτωμάτων και η αίσθηση ότι ουσιαστικά η πάθηση δε θεραπεύεται οριστικά, μπορεί να υποβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του άνδρα.
Αντίθετα με ότι πιστευόταν μέχρι πρότινος, η χρόνια προστατίτιδα ως νόσος δεν είναι απλώς μια φλεγμονή του προστάτη αδένα. Στην πραγματικότητα, σε πάνω από το 90% των περιπτώσεων απουσιάζουν στοιχεία φλεγμονής του προστάτη, οπότε και η κατάσταση επονομάζεται σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους. Η αιτία των ενοχλήσεων, με κυρίαρχο τον πόνο στην πύελο (περίνεο, όρχεις, βουβώνες, κάτω κοιλιά) φαίνεται πως πολύ συχνά είναι μια επώδυνη και επίμονη σύσπαση των μυών της ελάσσονος πυέλου, που δευτερογενώς πλήττει τη στύση αλλά και την ούρηση. Τα δυσλειτουργικά φαινόμενα επιδεινώνονται και συντηρούνται από μια υπερδιέγερση (sensitization) του κεντρικού νευρικού συστήματος το οποίο συμμετέχει ενεργά στην παθοφυσιολογία της νόσου.
Το πρωτόκολλο Wise-Anderson (γνωστό και ως πρωτόκολλο Stanford) αποτελεί μια πρωτοποριακή, ολιστική προσέγγιση για τη θεραπεία του συνδρόμου της χρόνιας προστατίτιδας / χρόνιου πυελικού άλγους στον άνδρα. Συνίσταται στη συνδυασμένη εφαρμογή πυελικής φυσιοθεραπείας, που στόχο έχει τον εντοπισμό και απενεργοποίηση μυοπεριτονιακών εκλυτικών σημείων πόνου (myofascial trigger points, TRP) εντός και εκτός της ελάσσονος πυέλου, και ενός προγράμματος πνευματικής χαλάρωσης και αποφόρτισης, που αποκαλείται παράδοξη χαλάρωση (paradoxical relaxation). Το θεραπευτικό πρόγραμμα διδάσκεται σε ολιγομελείς ομάδες ασθενών, αλλά και ατομικά, μέσα από κλινικά σεμινάρια (σχολεία) και στη συνέχεια εφαρμόζεται κατ' οίκον από τον ασθενή ως αυτοθεραπεία. Για την αυτοθεραπεία χρησιμοποιούνται ειδικά θεραπευτικά εργαλεία: ένα ειδικά σχεδιασμένο ραβδί (WAP wand), που δίνει τη δυνατότητα απενεργοποίησης των ενδοπυελικών trigger points, και ένα mp5 player ή flash drive με εκπαιδευτικά βίντεο, οδηγίες χρήσης και 54 ειδικά σχεδιασμένα μαθήματα παράδοξης χαλάρωσης.
Από την εφαρμογή του θεραπευτικού πρωτοκόλλου μπορούν να ωφεληθούν ασθενείς που ταλαιπωρούνται χρονίως από το σύνδρομο χρονίου πυελικού άλγους με μυοσκελετική ευαισθησία και ενεργά TRPs. Στο σύνδρομο χρονίου πυελικού άλγους συλλογικά κατατάσσονται άνδρες με διαγνώσεις όπως χρόνια (ιδίως μη βακτηριακή) προστατίτιδα, προστατοδυνία, πόνο γεννητικών οργάνων (ιδιοπαθή ορχεοδυνία), καθώς και γυναίκες με αιδοιοδυνία, σύνδρομο ανελκτήρα ορθού, διάμεση κυστίτιδα/σύνδρομο επώδυνης κύστης.
Η επιλογή των ασθενών που μπορούν να ενταχθούν στο θεραπευτικό πρόγραμμα γίνεται μετά από λεπτομερή αξιολόγηση στην οποία περιλαμβάνεται ουρολογική εξέταση, φαινοτυπικός έλεγχος, καθώς και αναλυτική χαρτογράφηση ενεργών TRPs. Πριν την επίσκεψη αξιολόγησης, ο ασθενής συμπληρώνει online ερωτηματολόγια σχετικά με το ιστορικό και τα συμπτώματά του (NIH-CPSI, IIEF, IPSS), ώστε ο ιατρός να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα κατά την έναρξη του κλινικού ελέγχου. Μετά την αρχική αξιολόγηση κρίνονται κατάλληλοι για την εφαρμογή του προγράμματος παρακολουθούν (ιδεωδώς ως ομάδα) ένα αναλυτικό κλινικό σεμινάριο διάρκειας 3-6 ημερών. Καταρχήν προσφέρεται θεωρητική εκπαίδευση ώστε οι συμμετέχοντες να αποκτήσουν το απαραίτητο γνωστικό υπόβαθρο για την κατανόηση και εφαρμογή της μεθόδου. Παράλληλα, με επιβλεπόμενη πρακτική άσκηση αποκτούν τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα να εντοπίζουν και να εκτελούν χειρισμούς απενεργοποίησης των TRP τους, που έχει διαπιστωθεί πως είναι υπεύθυνα για την εκδήλωση του επώδυνου συνδρόμου. Με ή χωρίς χρήση βοηθημάτων οι ασθενείς εκπαιδεύονται ώστε να μπορούν να προσεγγίζουν TRP εντός και εκτός της ελάσσονος πυέλου. Διδάσκεται και τελειοποιείται η τεχνική της παραδόξου χαλάρωσης για την αποφόρτιση και σίγαση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ). Η παράλληλη χρήση φαρμακευτικής αγωγής, εφόσον κριθεί αναγκαία από τη θεραπευτική ομάδα, δεν αποτελεί αντένδειξη για την εκτέλεση της μεθόδου, η οποία ως γνωστόν βοηθά στη σταδιακή "απεξάρτηση" από τη χρήση φαρμάκων. Μετά την ολοκλήρωση του κλινικού σεμιναρίου, οι ασθενείς εφαρμόζουν τη διδαχθείσα θεραπεία κατ' οίκον σε καθημερινή βάση για μεγάλα χρονικά διαστήματα ακόμη και δια βίου (ελάχιστος ορίζοντας 6-12 μηνών). Καθ' όλη την προσπάθειά τους βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τη θεραπευτική ομάδα έτσι ώστε να παρακολουθείται η πρόοδος που σημειώνεται και να βελτιώνονται τυχόν λάθη και ατέλειες. Ορισμένοι ασθενείς ίσως χρειαστούν επαναληπτικές επισκέψεις για την τελειοποίηση της τεχνικής και των δεξιοτήτων τους.
Πρόκειται για μια νέα θεραπευτική προσέγγιση που μέχρι πρότινος εφαρμοζόταν αποκλειστικά στις Η.Π.Α. και σε ένα φυσιοθεραπευτικό κέντρο στην Ολλανδία. Σε Διεθνή Συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2012 στην πόλη Amersfoort της Ολλανδίας, ο Dr. Wise παρουσίασε αναλυτικά τη μέθοδό του καθώς και τα αποτελέσματα της θεραπευτικής τεχνικής του. Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, εντός της τελευταίας τριετίας η μέθοδος εφαρμόστηκε σε 393 δύσκολα περιστατικά, εκ των οποίων το 79,9% ήταν άνδρες το 45,8% των οποίων είχε προηγουμένως επισκεφθεί τουλάχιστον 3 ιατρούς. Δεν έγινε αποκλεισμός των φλεγμονωδών τύπων προστατίτιδας (ΙΙΙΑ) και η διάρκεια των συμπτωμάτων ήταν τουλάχιστον 3μηνη. Είναι ενδιαφέρον ότι περίπου 1 στους 4 ασθενείς είχε προηγουμένως υποβληθεί σε κάποιας μορφής φυσιοθεραπεία του πυελικού εδάφους χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Η ευαισθησία των ενεργών trigger points στους 6 μήνες μειώθηκε από 7,5 σε 4 (κλίμακα 0-10), ενώ στο αντίστοιχο διάστημα το 94,5% των ασθενών δήλωσαν ευχαριστημένοι ή πολύ ευχαριστημένοι από τα αποτελέσματα της αυτο-θεραπείας με το Wand. Αντίστοιχη μείωση παρουσίασαν ο δείκτης βαρύτητας συμπτωμάτων NIH-CPSI και η συναισθηματική φόρτιση των ασθενών. Εξάλλου, στους 6 μήνες θεραπείας το ποσοστό ασθενών που ελάμβαναν φαρμακευτική αγωγή οποιασδήποτε μορφής (αντιβιοτικά, ψυχοτρόπα, α-αποκλειστές κλπ) μειώθηκε από 63,6% σε 39,7%.
Πού μπορώ να πάρω περισσότερες πληροφορίες;
Η μέθοδος εφαρμόζεται στη χώρα μας κατ' αποκλειστικότητα από τον κ. Ιωάννη Ζούμπο, Ουρολόγο με εκτενή ενασχόληση με το σύνδρομο χρόνιας προστατίτιδας / χρονίου πυελικού άλγος και ειδική εκπαίδευση από τον David Wise. Από το 2012, που ξεκίνησε η εφαρμογή της, μέχρι σήμερα έχει αποδόσει εξαιρετικά αποτελέσματα, εφάμιλλα της διεθνούς βιβλιογραφίας. Αξίζει να σημειωθεί πως τα αποτελέσματα αυτά αφορούσαν σε πολύ δύσκολα περιστατικά όπου δεν απέδωσε καμία από τις υπάρχουσες θεραπευτικές μεθόδους. Δεν αποτελεί υπερβολή λοιπόν να πούμε πως μια νέα ελπίδα γεννιέται, ένα φως στο σκοτάδι ανάβει για τους ασθενείς με χρόνια προστατίτιδα και σύνδρομο χρονίου πυελικού άλγους.