Καρκίνος του στόματος: Συμπτώματα και θεραπεία

25/10/2013
Ομάδα Σύνταξης
Ογκολογία

Γράφει ο κος Δημήτριος Μωραΐτης, Χειρουργός – Ογκολόγος:
<img src="/contentfiles/specialists/moraitis_dimitriadis.jpg" alt="" width="117" height="140" />
ΓΕΝΙΚΑ
Η στοματική κοιλότητα καλύπτει μια μεγάλη επιφάνεια που ξεκινάει από τα χείλη, συνεχίζει στα ούλα και δόντια, το εσωτερικό από τα μάγουλα, το πρόσθιο και κινητό τμήμα της γλώσσας, το έδαφος και την οστέινη οροφή του στόματος.
Στη στοματική κοιλότητα μπορεί να εμφανιστούν διάφορες καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις. Η διαφορική διάγνωση και ταυτοποίησή τους είναι συχνά πολύπλοκη και χρειάζεται εξέταση από τον ειδικό. Πολλές φορές η διάγνωση μπορεί να τεθεί μόνο με βιοψία και εξειδικευμένη ανάλυση του υλικού.
Από τους κακοήθεις όγκους τα καρκινώματα του στόματος είναι οι πιο συχνοί κακοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στην περιοχή του στόματος. Η πιο συχνή θέση που αναπτύσσονται οι όγκοι αυτοί είναι η γλώσσα και ακολουθούν τα χείλη, τα ούλα και το έδαφος του στόματος. Οι κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ. Ο συνδυασμός καπνίσματος και κατάχρησης αλκοόλ πολλαπλασιάζει το ρίσκο καρκίνου του στόματος πολλές δεκάδες φορές. Υπάρχει ένα μικρό ποσοστό ασθενών που ούτε καπνίζει ούτε και πίνει. Σε μερικούς από αυτούς τους ασθενείς υπάρχει γενετική προδιάθεση, χρόνιο τραύμα (για παράδειγμα από οδοντοστοιχίες) ή και έκθεση σε ιούς με καρκινογόνο δράση, όπως ο HPV (ιός του θηλώματος). Μάλιστα τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αύξηση του ποσοστού καρκίνου του στόματος και του φάρυγγα σε ασθενείς που δεν καπνίζουν ούτε πίνουν και που οφείλονται στον ιό HPV. Τέλος σε κάποιους ασθενείς με καρκίνο στα χείλη ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας είναι η υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Οι περισσότεροι καρκίνοι ανακαλύπτονται τυχαία από τον ίδιο τον ασθενή ή από κάποιον οδοντίατρο. Αυτός παρατηρεί κάποια πληγή στη γλώσσα που δεν επουλώνεται ή κάποια λευκή ή κόκκινη πλάκα. Μερικές φορές η βλάβη μπορεί να είναι επώδυνη ή και να ματώνει ή κάποια οδοντοστοιχία να μην εφαρμόζει τέλεια όπως παλαιότερα. ΘΕΡΑΠΕΙΑ Συνήθως η θεραπεία των νεοπλασιών του στόματος είναι χειρουργική. Τα περισσότερα χειρουργεία γίνονται χωρίς εξωτερικές τομές και η ανάρρωση είναι γρήγορη. Μερικές φορές σε κάποιους κακοήθεις όγκους μπορεί να χρειαστεί επιπλέον θεραπεία με ακτινοβολία ή και φάρμακα. Ο στόχος της θεραπείας είναι να εξαφανίσει το πρόβλημα διατηρώντας παράλληλα ανέπαφες τις λειτουργίες της ομιλίας και της κατάποσης. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές πρόοδοι και τόσο στο χώρο της χειρουργικής όσο και στον τομέα της ακτινοθεραπείας και της ογκολογίας. Όλες αυτές οι πρόοδοι μεγιστοποιούν το θεραπευτικό αποτέλεσμα και υποβάλλουν τον ασθενή στη μικρότερη δυνατή “ταλαιπωρία”.
Η σύγχρονη προσέγγιση του καρκίνου του στόματος είναι πολυπαραγοντική. Για να εξασφαλιστεί το καλύτερο ογκολογικό και λειτουργικό αποτέλεσμα ειδικά στις πιο σύνθετες περιπτώσεις υπάρχει άμεση συνεργασία με άλλες ιατρικές ειδικότητες όπως η ακτινοθεραπεία και η ογκολογία και η πλαστική χειρουργική.
Επιπλέον εξαιρετικά ιδιαίτερη σημασία έχει η αποκατάσταση τυχόν λειτουργικών ελλειμμάτων και σε αυτό βοηθά η έμπειρη ομάδα των λογοθεραπευτών μας. ΠΡΟΓΝΩΣΗ Η πρόγνωση της νόσου εξαρτάται από το “στάδιο”, δηλαδή την έκταση της νόσου. Επιπλέον η θεραπευτική προσέγγιση και η “πρώτη” θεραπεία είναι καθοριστικές για την έκβαση της θεραπείας. Μεγαλύτερη σημασία όμως έχει η πρόληψη των νεοπλασιών αυτών. Γι αυτό το λόγο δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή του καπνίσματος και του αλκοόλ, καθώς και του και της έκθεσης στον ήλιο.