Ανεργία και χαμηλή αυτοεκτίμηση:Τι πρέπει να κάνω;

Η ανεργία σηματοδοτεί μια σειρά από απώλειες-κοινωνικής θέσης μισθού, κοινωνικών επαφών. Οι περισσότεροι άνεργοι ασθενείς έχουν έντονο το αίσθημα της υποβάθμισης ότι δεν αξίζουν, κάποιοι δεν τολμούν καν να ομολογήσουν στους άλλους γύρω τους ότι είναι άνεργοι. Άλλοι πάλι αποφεύγουν να βγουν από το σπίτι τους τις εργάσιμες ώρες για να μην καταλάβουν οι άλλοι ότι δεν εργάζονται. 

Γράφει ο ψυχοθεραπευτής Christophe Andre

Ήμουν άνεργος επί ενάμιση χρόνο, μας έλεγε κάποιος. Ήταν η πιο δύσκολη περίοδος της ζωής μου. Ένιωθα ενοχές λες και έφταιγα εγώ.  Πίστευα πως ήμουν ανάξιος. Έλεγα πώς για να είμαι άνεργος δεν ήμουν τόσο έξυπνος όσο οι άλλοι. Ντρεπόμουν πολύ ένιωθα άσχημα με όλους, αναρωτιομουν τι σκέφτονταν. Ακόμα και για τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου αμφέβαλλα…

Το μέλλον μοιάζει αβέβαιο γράφει ο κοινωνιολόγος Πιερ Μπουρντιέ υποχρεώνει τον άνθρωπο να κάνει τον απολογισμό εσωτερικό απολογισμό του, ορισμένοι μάλιστα βλέπουν να αναδύονται εσωτερικές ελλείψεις που είχαν απωθήσει ή μεταθέσει. Η ανεργία συχνά φανερώνει όλα τα τρωτά, αδύναμα σημεία μας.

Οι μελέτες για την ανεργία καταδεικνύουν ότι τα προβλήματα που προκαλεί είναι ανάλογα με εκείνα της σχολικής αποτυχίας. Από το επίπεδοι στο οποίο βρισκόταν κάποιος πριν την αποτυχία θα κριθεί το κατά πόσο μπορεί να επανέλθει. Η γενική ψυχολογική κατάσταση προσδιορίζει και τις επιπτώσεις.

Βέβαια παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες όπως το πόσο διαρκεί η ανεργία και αν επαναλαμβανεται συχνά. Μια έρευνα που έγινε σε 119 γυναίκες εδειξε πώς την χαμηλότερη αυτοεκτίμηση είχαν οι γυναίκες που ήταν άνεργες μόνο για 6 μηνες! Ο τραυματισμένος ναρκισσισμός λόγω ανεργίας εκδηλώνεται τότε πολύ έντονα. Αντίθετα οι γυναίκες που ήταν άνεργες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα 6-12 μήνες είχαν πιο υψηλή αυτοπεποίθηση επειδή είχαν ήδη ξεκινήσει να κάνουν προσπάθειες και το περιβάλλον τους είχε προσαρμοστεί και τους βοηθούσε περισσότερο σε αυτή τη διαδικασία.

Όταν η ανεργία κρατούσε περισσότερο από 12 μήνες ο δείκτης έπεφτε και πάλι, χωρίς όμως να φτάνει στο αρχικό επίπεδο. Το άτομο αν και δεν είχε βρει ακόμα δουλειά είχε αποκτήσει μια πιο σταθερή ψυχολογία ίσως επειδή είχε βρει δραστηριότητες στη ζωή του.

Η τραυματισμένη αυτοεκτίμηση δυσκολεύει ακόμα περισσότερο το άτομο να βρει δουλειά. Δεν του επιτρέπει να καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες και βέβαια ούτε να παρουσιάσει θετικά τον εαυτό του σε έναν νέο εργοδότη. Όοο περνά ο καιρός δεν μπορούν όχι μόνο να βρουν δουλειά αλλά ούτε και να την αναζητήσουν.

Το αίσθημα της κατωτερότητας και υποβάθμισης δεν αποκαθίσταται αμέσως ούτε καν στην περίπτωση που ο άνεργος βρει δουλειά. Υπάρχουν άνθρωποι αρκετοί που έχουν περάσει ακόμα και ψυχικές διαταραχές λόγω της ανεργίας. Λειτουργεί σαν ταυματική εμπειρία. Ο Έρικ 34 ετών μου είχε κάποτε διηγηθεί :

Νιώθω  πως οι απόμαχοι πολέμου έχουν γυρίσει πίσω με ψυχικά τραύματα χωρίς να μπορούν να περιγράψουν το δράμα που έζησαν. Στις τηλεπικοινωνίες οπου εργάζομαι τώρα οι περισσότεροι δεν έχουν ανάλογη εμπειρία. Εγώ παλιά εργαζόμουν βλέπετε στον τραπεζικό τομέα όπου έγιναν πολλές απολύσεις. Νιώθω πολύ μεγαλύτερη ανασφάλεια από εκείνους. Δεν τολμώ να δοκιμάσω κάτι καινούργιο φοβαμαι διαρκώς πώς κάνω λάθος φοβάμαι πως θα τους απογοητεύσω και θα με απολύσουν. Νομίζω πως ποτέ δεν θα μπορέσω να γίνω σαν εκείνους.

Τι πρέπει να σκέφτεται ένας άνθρωπος που θέλει να αποκτήσει εργασιακή αυτοεκτίμηση;

Υπάρχουν 4 χαρακτηριστικά που συναντάμε σε ανθρώπους της εξουσίας. Ακόμα και αν απέχουν πολύ από την κατάσταση του ανέργου, ίσως είναι πολύ βοηθητικά, έστω μόνο σαν κατευθύνσεις. Οι άνθρωποι αυτοί λοιπόν,

-Πιστεύουν στο πεπρωμένο. Αναγνωρίζουν πως και εκείνοι έχουν το δικό τους. Έτσι, ακολουθούν έναν προορισμό όσο δύσκολες και αν είναι οι συνθήκες.

-Κάνουν μακρόπνοα σχέδια παρά τις δυσκολίες τις σημερινές. Φροντίζουν να έχουν μεγάλο κύκλο ανθρώπων που μπορεί να τους βοηθήσουν, οραματίζονται την επιτυχία.

-Είναι άνθρωποι της δράσης. Βάζουν όλες τους τις δυνάμεις για να τα καταφέρουν. Όλοι κάνουμε όνειρα αλλά εκείνοι προσπαθούν σκληρά για να τα κάνουν πραγματικότητα.

-Αποδέχονται την αποτυχία. Ύστερα από κάποια αποτυχία, προσπαθούν ξανά. Ξέρουν ότι χωρίς απογοήτευση και ήττα δεν μπορεί να υπάρξει νίκη.

Σχετικά άρθρα