Κατάθλιψη σε παιδιά και εφήβους: Οι ενδείξεις και οι τρόποι αντιμετώπισης

<p style="text-align: justify;"><strong>Στη ζωή του καθενός υπάρχουν διακυμάνσεις. Όλοι νιώθουμε δυστυχισμένοι όταν βιώνουμε προβλήματα και αποτυχίες. Aυτά τα συναισθήματα είναι συνήθως προσωρινά. Για ορισμένους ανθρώπους, ωστόσο, τα αρνητικά αυτά συναισθήματα διαρκούν μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι αρκετά σοβαρά. Η «κατάθλιψη» είναι ένας κλινικός όρος που χρησιμοποιείται από τους ψυχίατρους για να περιγράψει τη κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο, για μεγάλη χρονική περίοδο, νοιώθει θλίψη σε βαθμό που να νιώθει ανάξιο, απελπισμένο και αβοήθητο.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Από την επιστημονική ομάδα της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Κλίμακα</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί από στρες, από κάποια απώλεια ή από μία μεγάλη απογοήτευση. Μερικές φορές, φαίνεται να συμβαίνει χωρίς κάποιο συγκεκριμένο λόγο. Η κατάθλιψη μπορεί να είναι το αποτέλεσμα κάποιας χημικής ανισορροπίας και ορισμένοι άνθρωποι είναι γεννημένοι με τάση στην κατάθλιψη.</p>
<p style="text-align: justify;">Όποιος κι αν είναι ο λόγος, η κατάθλιψη επηρεάζει όλους τους τομείς της ζωής μας: την εργασία, τις οικογενειακές σχέσεις, τις φιλίες ακόμη και την σωματική μας υγεία. Η κατάθλιψη δεν επηρεάζει μόνο τους ενήλικους. Μπορεί να εμφανισθεί τόσο στα παιδιά όσο και τους εφήβους και αποτελεί σοβαρό πρόβλημα όπως και στους ενηλίκους.</p>
<p style="text-align: justify;">Είναι πολύ πιθανό, ένα καταθλιπτικό παιδί να σκέφτεται ότι κανένας άλλος δε νιώθει με τον ίδιο τρόπο όπως αυτό, καθώς και ότι κανένας δεν θα μπορεί να καταλάβει τα προβλήματά του. Συχνά, ένα καταθλιπτικό παιδί νιώθει ότι δεν είναι αγαπητό από κανέναν.</p>
<p style="text-align: justify;">Πολλές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτό από τους ενήλικους πόσο περίπλοκα μπορεί να είναι τα προβλήματα των παιδιών, διότι τα αντιμετωπίζουν με τα μάτια του ενήλικου. Παρ’ όλα αυτά, κάποια παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να ανταπεξέλθουν στις πιέσεις του σχολείου αλλά και στη νέες απαιτήσεις που έχει η κάθε ηλικία.</p>
<p style="text-align: justify;">Ενδείξεις κατάθλιψης στα παιδιά και τους εφήβους</p>
<p style="text-align: justify;">Εάν το παιδί σας γίνει καταθλιπτικό, είναι μάλλον απίθανο να σας μιλήσει για αυτό το θέμα. Τα πρώτα σημάδια πιθανόν να είναι αλλαγές στη συμπεριφορά του που μάλλον υποδηλώνουν σύγχηση και έλειψη χαράς στο παιδί. Για παράδειγμα, ένα παιδί που είναι συνήθως ενεργητικό και δραστήριο μπορεί ξαφνικά να γίνει ήσυχο και να αποτραβηχθεί από τις συνηθισμένες εις δραστηριότητες του ενώ ένας καλός μαθητής μπορεί να αρχίσει να παίρνει χαμηλούς βαθμούς.</p>
<p style="text-align: justify;">Μερικές από τις συνηθισμένες ενδείξεις κατάθλιψης μπορεί να εμφανισθούν όταν ενταθούν πολύ οι σχολικές ή οι οικογενειακές πιέσεις. Μην θεωρήσετε ότι το παιδί σας βιώνει μείζονα κατάθλιψη αν αντιληφθείτε κάποια από αυτές τις ενδείξεις. Το παιδί σας μπορεί, ωστόσο, να έχει κατάθλιψη και να χρειάζεται επαγγελματική βοήθεια εάν υπάρχουν ανεξήγητες αλλαγές στη συμπεριφορά του, είτε εάν παρατηρήσετε κάποια από τις παρακάτω ενδείξεις κατάθλιψης:</p>
<p style="text-align: justify;">Μεταβολές στα Συναισθήματα — Το παιδί σας μπορεί να εμφανίζει ενδείξεις θλίψης, ανησυχίας, ενοχής, θυμού, φόβου, απελπισίας, μοναξιάς ή απόρριψης.</p>
<p style="text-align: justify;">Σωματικές μεταβολές — Το παιδί σας μπορεί να αρχίσει να παραπονιέται για πονοκεφάλους ή γενικές ενοχλήσεις και πόνους. Μπορεί να εμφανίζει μείωση της ενέργειας του, προβλήματα στον ύπνο και στις διατροφικές του συνήθειες ή να νιώθει κουρασμένο όλη την ώρα.</p>
<p style="text-align: justify;">Μεταβολές στον Τρόπο Σκέψης — Το παιδί σας μπορεί να λέει πράγματα που υποδηλώνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, καθώς και απέχθεια ή ενοχή προς τον εαυτό του. Μπορεί επίσης να μην συγκεντρώνεται εύκολα ή συχνά να διακατέχεται από αρνητικές σκέψεις. Μπορεί τέλος, να κάνει και αυτοκτονικές σκέψεις.</p>
<p style="text-align: justify;">Μεταβολές της Συμπεριφοράς — Το παιδί σας μπορεί να αποτραβιέται από τους άλλους, να κλαίει εύκολα ή να δείχνει μειωμένο ενδιαφέρον στα αθλήματα, τα παιχνίδια ή τις ψυχαγωγικές δραστηριότητες που υπό φυσιολογικές συνθήκες αγαπούσε. Επίσης, το παιδί μπορεί να αντιδρά με υπερβολικό τρόπο ή να έχει ξαφνικά ξεσπάσματα και αρκετά μικρά επεισόδια θυμού ή δακρύων.</p>
<p style="text-align: justify;">Πως να βοηθήσετε ένα καταθλιπτικό παιδί</p>
<p style="text-align: justify;">Μιλήστε στο παιδί σας. Εάν έχετε παρατηρήσει κάποια από τις ενδείξεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, κάντε ότι μπορείτε να το ενθαρρύνετε να σας μιλήσει για το το πώς νιώθει και το τί το ενοχλεί.</p>
<p style="text-align: justify;">Εάν πιστεύετε ότι το παιδί σας έχει σοβαρής μορφής κατάθλιψη, μην πανικοβληθείτε. Είναι διαθέσιμη βοήθεια από επαγγελματίες και για εσάς και για το παιδί σας.</p>
<p style="text-align: justify;">Η κατάθλιψη είναι θεραπεύσιμη. Τα παιδιά, οι έφηβοι και οι ενήλικοι μπορούν να βοηθηθούν ώστε να ξεπεράσουν την κατάθλιψη.</p>
<p style="text-align: justify;">Ξεκινήστε ελέγχοντας, σε συνεργασία με τον οικογενειακό σας γιατρό, εάν υπάρχει κάποιο σωματικό αίτιο για τα συναισθήματα κόπωσης του παιδιού σας, των ενοχλήσεων ή των πόνων, καθώς και την μειωμένης διάθεσης.</p>
<p style="text-align: justify;">Απευθυνθείτε στο σχολείο του παιδιού σας για να πληροφορηθείτε αν κάποιος δάσκαλος έχει επίσης παρατηρήσει αλλαγές στη συμπεριφορά και στη διάθεση του παιδιού. Μιλήστε με το δάσκαλο για τον τρόπο αλληλεπίδρασης του με το παιδί σας μέσα στην τάξη ώστε να βρεθεί ένας τρόπος να αυξηθεί η αυτοεκτίμηση του μέσα στην τάξη.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο οικογενειακός σας γιατρός μπορεί να σας παραπέμψει σε ένα φορέα ψυχικής υγείας για παιδιά ή ένα ψυχίατρο ή ψυχολόγο που εξειδικευμένο σε παιδιά.</p>
<p style="text-align: justify;">Η κατάθλιψη επηρεάζει ολόκληρη την οικογένεια</p>
<p style="text-align: justify;">Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεις τα δικά σου συναισθήματα όσον αφορά την κατάθλιψη του παιδιού σου. Δεδομένου ότι δεν είναι ακόμη απόλυτα γνωστή η αιτία της κατάθλιψης στα παιδιά, μπορεί να βιώσεις συναισθήματα ενοχής ή ματαίωσης. Χωρίς να το θέλεις μπορεί να αφήσεις αυτά τα συναισθήματα να γίνουν αντιληπτά από το παιδί σου και έτσι να το κάνεις να νιώσει απόρριψη και προβληματισμό.</p>
<p style="text-align: justify;">Δεν είναι εύκολο να διαχειριστείς τις ανάγκες ενός παιδιού με κατάθλιψη. Μπορεί να χρειαστείς βοήθεια προκειμένου να μάθεις πώς μπορείς να βοηθήσεις το παιδί σου να αντιμετωπίσει τα αρνητικά του συναισθήματα καθώς επίσης και πώς πρέπει να χειριστείς τα δικά σου συναισθήματα για τα προβλήματα του. Ξεκίνησε να δέχεσαι συμβουλές τόσο για σένα όσο και για το παιδί σου. Πολλοί θεραπευτές όταν αναλαμβάνουν ένα παιδί με κατάθλιψη, ταυτόχρονα, σχεδιάζουν συνεδρίες οικογενειακής συμβουλευτικής.</p>
<p style="text-align: justify;">Πρέπει επίσης να είστε ειλικρινείς με τα αδέρφια του παιδιού καθώς και με τα άλλα μέλη της οικογένειας όσον αφορά τις ανάγκες του παιδιού με κατάθλιψη. Με αυτόν τον τρόπο θα έχει αστείρευτες πηγές υποστήριξης και κατανόησης.</p>
<p style="text-align: justify;">Χρειάζεστε περισσότερη βοήθεια;</p>
<p style="text-align: justify;">Εάν έχετε κάποιο λόγο να υποπτεύεστε ότι το παιδί σας έχει κατάθλιψη, υπάρχουν πολλά βιβλία που μπορούν να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε την κατάθλιψη και αλλά που μπορούν να σας δώσουν αξιόλογες συμβουλές για την ανατροφή των παιδιών σας.</p>
<p style="text-align: justify;">Εάν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες για τους ειδικούς της ψυχικής υγείας και για τα προγράμματα στήριξης των παιδιών με κατάθλιψη και των οικογενειών τους, επικοινωνήστε με κάποιο εξειδικευμένο φορέα στο δήμο σας την περιοχή σας που μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε πρόσθετη υποστήριξη.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο καθένας πρέπει να έχει επιλογές ώστε, όταν χρειάζεται, να μπορεί να απευθυνθεί στην οικογένεια, τους φίλους, σε κρατικές υπηρεσίες, σε φορείς αυτοβοήθειας ή σε τοπικούς φορείς.</p>

Σχετικά άρθρα