Το παιδί μου έχει υποθυρεοειδισμό. Πρέπει να ανησυχώ;

19/02/2014
Ομάδα Σύνταξης
Παιδιατρική

ΕΡΩΤΗΣΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ
Πριν από ένα μήνα γέννησα ένα αγοράκι. Όταν βγήκα απο το μαιευτήριο οι γιατροί μου είπαν ότι το μωρό έχει υποθυρεοειδισμό και θα πρέπει να κάνει θεραπεία. Θα ήθελα να με ενημερώσετε για τη νόσο αυτή, ανησυχώ πολύ. 
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ο υποθυρεοειδισμός είναι η παθολογική κατάσταση που προκαλείται από μειωμένη έκκριση θυρεοειδικών ορμονών από τον θυρεοειδή αδένα. Αυτό σημαίνει πως ο θυρεοειδής αδένας είτε υπολειτουργεί είτε δε λειτουργεί καθόλου με αποτέλεσμα η ορμόνη θυροξίνη που παράγεται από το θυρεοειδή αδένα (γνωστή ως Τ4) να βρίσκεται στον οργανισμό σε πιο χαμηλές συγκεντρώσεις. Η λέξη «συγγενής» σημαίνει «παρόν κατά τη γέννηση». Τα νεογνά λοιπόν που γεννιούνται με υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα πάσχουν από Συγγενή Υποθυρεοειδισμό.
Ο Συγγενής Υποθυρεοειδισμός είναι μία κατάσταση η οποία παρατηρείται, περίπου, σε 1 στα 4000 νεογνά. Στα κορίτσια ή συχνότητα εμφάνισης είναι διπλάσια από ότι στα αγόρια. 
Τα νεογνά αυτά αναγνωρίζονται μέσω του Εθνικού Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου. Δηλαδή, τη 2η με 3η ημέρα ζωής του νεογνού, στο μαιευτήριο, λαμβάνονται λίγες σταγόνες αίματος από την πτέρνα του και γίνεται έλεγχος τόσο για τον Συγγενή Υποθυρεοειδισμό όσο και για άλλα νοσήματα. Σε αναφορά με τη συγκεκριμένη πάθηση, μετράται η Τ4 του νεογνού και στην περίπτωση που βρεθεί σε χαμηλά επίπεδα προσμετράται και η TSH, μια άλλη θυρεοειδική ορμόνη, η οποία συνήθως βρίσκεται αυξημένη. 
Αιτίες
Οι αιτίες του υποθυρεοειδισμού που αφορούν τη νεογνική ηλικία είναι πολλές. Η δυσγενεσία του θυρεοειδούς αποτελεί το συχνότερο αίτιο. Μόνο σε ένα πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων μπορεί ο υποθυρεοειδισμός να είναι κληρονομικός. Αυτός ο τύπος υποθυρεοειδισμού κληρονομείται σαν ένα υπολειπόμενο χαρακτηριστικό που τυχαίνει να έχουν και οι δύο γονείς, πατέρας και μητέρα, οι οποίοι δεν νοσούν αλλά έχουν πιθανότητα 25% να αποκτήσουν παιδί με υποθυρεοειδισμό. Άλλες αιτίες είναι η ενδογενής διαταραχή της σύνθεσης ή της δράσης της ορμόνης, η λήψη κάποιων φαρμάκων από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της κύησης που αφορούν κυρίως μεγάλες δόσεις ιωδιούχων για τη θεραπεία του άσθματος ή η θεραπεία με ακτινοβολία και η βαριά έλλειψη ιωδίου.
Συμπτώματα
Συνήθως τα νεογνά που πάσχουν γεννιούνται μετά από κύηση μεγαλύτερη των 42 εβδομάδων (50%) και έχουν βάρος γέννησης μεγαλύτερο των 4 κιλών (25%). Ταυτόχρονα συχνή είναι η υποθερμία, η κυάνωση των άκρων, η αναπνευστική δυσχέρεια, η κοιλιακή διάταση, ο παρατεινόμενος ίκτερος, η ομφαλοκήλη, το οίδημα, οι αγγειοκινητικές διαταραχές, η δυσκοιλιότητα, η μακρογλωσσία, το ξηρό δέρμα, το βραχνό κλάμα και η συνύπαρξη άλλων συγγενών ανωμαλιών. Τα μωρά αυτά είναι νωθρά και ληθαργικά, με μειωμένα αντανακλαστικά και δεν σιτίζονται επαρκώς. Σταδιακά αθροίζεται κάτω από το δέρμα τους ένα υλικό που τους δίνει μια εμφάνιση πλαδαρή, κάνοντάς τα να μοιάζουν παχύσαρκα. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως μυξοίδημα.
Ο εκδηλώσεις του Συγγενούς Υποθυρεοειδισμού στην άμεση νεογνική περίοδο είναι ήπιες, αλλά γίνονται πλέον εμφανείς τις μετέπειτα εβδομάδες ή μήνες. Οι ορμόνες του θυρεοειδούς είναι απαραίτητες για την ωρίμανση και τη διαφοροποίηση πολλών ιστών, όπως των οστών. Συχνά παρατηρείται καθυστέρηση της οστικής ηλικίας με αποτέλεσμα τα παιδιά αυτά να γίνονται νάνοι και να εμφανίζουν καθυστερημένη έναρξη της εφηβείας. Οι ίδιες ορμόνες επηρεάζουν και την ανάπτυξη του εγκεφάλου με αποτέλεσμα να έχουμε και την εμφάνιση νοητικής βλάβης σε κάποιες περιπτώσεις.
Θεραπεία
Όταν η θεραπεία αρχίσει μέσα σε 1-4 μήνες από τη γέννηση, η πρόγνωση για τη φυσιολογική διανοητική ανάπτυξη του παιδιού είναι άριστη, αν και είναι δυνατόν να διαπιστωθούν αργότερα ήπιες διαταραχές της νόησης ή της συνέργειας. Αν δεν τεθεί έγκαιρα η διάγνωση και η θεραπεία αρχίσει μετά τον 6ο μήνα, όταν είναι πλέον εμφανείς οι κλινικές εκδηλώσεις του υποθυρεοειδισμού, οι πιθανότητες της φυσιολογικής διανοητικής ανάπτυξης είναι σημαντικά περιορισμένες, παρά τη βελτίωση της σωματικής αύξησης που παρατηρείται με τη θεραπεία υποκατάστασης.
Η θεραπεία είναι απλή και χωρίς παρενέργειες. Συνήθως αρκεί η χορήγηση της ορμόνης θυροξίνης (Τ4). Απαραίτητος είναι ο συχνός εργαστηριακός (αιματολογικός) έλεγχος προκειμένου να διαπιστώνεται η επίτευξη καλών επιπέδων Τ4 στον οργανισμό και να γίνεται σωστή ρύθμιση της δόσης του φαρμάκου. Πολλές φορές η θεραπεία χορηγείται για όλη τη ζωή του νεογνού. Υπάρχουν ορισμένα παιδιά με πολύ μικρή και παροδική θυρεοειδική ανωμαλία, που θα μπορέσουν τελικά να σταματήσουν τη λήψη του φαρμάκου. Αυτό ελέγχεται όταν το παιδί είναι μεταξύ 2 και 5 ετών. Σε οποιαδήποτε περίπτωση η εφαρμογή της θεραπείας δεν θα αποτελέσει εμπόδιο στη ζωή του παιδιού σας.