<p style="text-align: justify;"><strong>Ένας γονιός που βλέπει τον γιόκα του να κοπανάει τη μικρότερη αδερφή του στο κεφάλι με μια σκούπα για δέκατη φορά, παρόλο που ξέ­ρει ότι έτσι δεν θα λύσει το πρόβλημα, αναρωτιέται πάντα το ίδιο πράγ­μα: «Γιατί το κάνει αυτό; Γιατί δεν μπορούμε να συννενοηθούμε; »</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Από τον ψυχοθεραπευτή Στάνλει Σαπίρο ειδικό σε θεματα αγωγής παίδων </strong></p>
<p style="text-align: justify;">Στην πραγματικότητα, η απάντηση είναι απλή – το παιδί επιδιώκει έναν από τους παρακάτω τέσσερις στόχους: ή να αποσπάσει <strong><em>υπερβο­λική προσοχή</em></strong> στο άτομό του, ή να κάνει <strong><em>επίδειξη δύναμης,</em></strong> ή να <strong><em>εκδι­κηθεί,</em></strong> ή να εκφράσει <strong><em>αίσθηση ανεπάρκειας.</em></strong> Αν πετύχει τον σκοπό του -είτε αποφεύγοντας να φάει το φαγητό του, είτε πετώντας μήλα στο κεφάλι του γείτονα ή κάνοντας κόλαση τη ζωή σας την ώρα του ύπνου- τότε θα το κάνει ξανά και ξανά, ανεξάρτητα από το πώς θα το αντα­ποδώσετε. Με άλλα λόγια, τα παιδιά δεν συνεργάζονται όχι <strong><em>σε πείσμα </em></strong>της αντίδρασής σας, αλλά <strong><em>εξαιτίας της.</em></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Υπερβολική προσοχή</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Το συγκεκριμένο παιδί νιώθει σημαντικό όταν γίνεται το επίκε­ντρο της προσοχής, έστω κι αν προσοχή σημαίνει ότι κάποιος έχει γίνει έξαλλος μαζί του και απειλεί να το κλείσει σε μια σοφίτα για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το παιδί πα- ραμελείται ή (πιο συχνά) πως γινόταν υπερβολικά το επίκεντρο της προ­σοχής σε πολύ μικρή ηλικία. Μετά από ένα διάστημα, το παιδί δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την προσοχή και προκειμένου να την απο- σπάσει, θα καταλήξει ή να μη συνεργάζεται ή να συμπεριφέρεται ανάρ­μοστα. Αν το παιδί σάς ενοχλεί, αν συνεχώς κάνετε σκέψεις του τύπου «δεν με παρατάει, λέω εγώ», κι αν η συμπεριφορά του αλλάζει όταν του βάλετε τις φωνές, πιθανότατα επιζητεί την προσοχή σας. Η λύση είναι να του δώσετε προσοχή όταν συμπεριφέρεται με τρόπο κοινωνικά αποδεκτό, και να το αγνοήσετε όταν δεν συμπεριφέρεται έτσι. Κάποια στιγμή θα πάψει τελείως να εξαρτάται από την υπερβολική προσοχή σας.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Επίδειξη δύναμης</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Το παιδί θέλει απλώς να κερδίζει – δεν το ενδιαφέρει <strong><em>η</em></strong> θα κερδί­σει. Νιώθει σημαντικό όταν μπορεί ν’ αγνοήσει μια εντολή σας, ή όταν σας καταφέρει να ενδώσετε σε μια δική του. Αν νιώθετε θυμό ή απο­γοήτευση στις «συναλλαγές» σας μαζί του, αν η συμπεριφορά επιμέ­νει και μετά τις νουθεσίες κι αν τριγυρίζετε συνέχεια μονολογώντας, «Θα rot'δείξω εγώ ποιος κάνει κουμάντο», το παιδί σας έχει το πάνω χέρι. Πρέπει να μετατρέψετε τις ηγετικές τάσεις του σε επιθυμία να βοηθή­σει την οικογένεια. Μην το πολεμάτε. Ζητήστε τη γνώμη του. Αφήστε το ν' αποφασίσει ακόμα και πότε θα βγάλετε στον δρόμο τα σκουπίδια.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Εκδίκηση</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Το εκδικητικό παιδί έχει την αίσθηση πως δεν το αγαπούν οι γονείς του και θέλει να τους πληγώσει. Αυτό μπορεί να προκύψει από μια αντιπαράθεση δυνάμεων, όπου οι γονείς κατέφυγαν στην τιμωρία για να κερδίσουν τον πόλεμο. Αν νιώθετε πληγωμένοι, αν τρέφετε αρνη­τικά αισθήματα για το παιδί σας, κι αν αναρωτιέστε «Πώς μπορεί να μου το κάνει αυτό εμένα;» το παιδί εκδικείται. Η θεραπεία είναι αμέριστη αγάπη και στοργή, αντί για τιμωρία ή λεκτικές επιθέσεις. Δουλέψτε για να επανορθώσετε τη ζημιά που έχει υποστεί η σχέση.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Αίσθηση ανεπάρκειας</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Το παιδί πιστεύει ότι δεν κάνει σωστά κάποια πράγματα, άρα δεν βλέπει γιατί να συνεχίσει να τα κάνει. Αποθαρρύνεται, αλλά κατά πα­ράδοξο τρόπο μπορεί να είναι ταυτοχρόνως και εξαιρετικά φιλόδοξο (θανάσιμος συνδυασμός). Για ν’ αποφύγει οποιαδήποτε νέα προσπά­θεια, πρέπει να πείσει τους πάντες ότι είναι ανίκανο και ανεπαρκές. Ο στόχος του μπορεί να συνοψιστεί στη συνηθισμένη φράση: «Ασε με ήσυχο!»</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Αν διαπιστώσετε ότι έχετε πάψει να το νουθετείτε κι ότι δεν περι­μένετε τίποτα από το παιδί σας, τότε σίγουρα στόχος του είναι η ανε­πάρκεια. Η λύση βρίσκεται στην ενθάρρυνση, ώστε να βελτιωθεί η αυ­τοεκτίμησή του.</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Γενικά, η καλύτερη στρατηγική για κάθε ανάρμοστη συμπεριφορά ή έλλειψη συνεργασίας του παιδιού, είναι να σταματήσετε κάθε ανταποδοτική πράξη. Πρέπει να μάθετε να συγκρατείτε τον θυμό σας και να παραμένετε στοργικοί γονείς, ακόμα κι όταν σας εξωθούν στα άκρα. Βεβαιωθείτε πως όταν εξηγείτε κάτι στο παιδί, ο τόνος σας παραμέ­νει φιλικός. Αυτό βέβαια εύκολα λέγεται αλλά δύσκολα γίνεται, μετά από μια δύσκολη μέρα στη βιοπάλη, όπως συμβαίνει με τους περισσό­τερους από εμάς. Η αλήθεια είναι ότι συνήθως το παιδί το κάνει αυτό ασυνείδητα, αλλά περιμένει από σας να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας. Επίσης, οι περισσότεροι γονείς μιλούν πάρα πολύ όταν υπάρχει πρόβλημα, θαρρείς και προσπαθούν ν’ αποδείξουν το δίκιο τους με τη λογική. Λιγότερα λόγια, λοιπόν, και περισσότερες πράξεις.</p>