Ινοκυστική μαστοπάθεια. Πότε γίνεται επικίνδυνη για καρκίνο;

24/03/2014
Ομάδα Σύνταξης
Γυναικολογία

Η ινοκυστική μαστοπάθεια ή ινοκυστική αλλαγή είναι μία κατάσταση, και όχι πάθηση, κατά την οποία η γυναίκα εμφανίζει κάποια κλινικά συμπτώματα και μόνον μέσω της βιοψίας που παρουσιάζει συγκεκριμένες παθολογοανατομικές αλλοιώσεις στους μαστούς τίθεται η διάγνωση. Οι αλλοιώσεις αυτές μπορεί να είναι από την πιο απλή μέχρι την πιο προχωρημένη μορφή, η οποία συνοδεύεται και από ατυπία. Πιο απλά, η ινοκυστική μαστοπάθεια είναι για μερικές γυναίκες, τις περισσότερες, τελείως αθώα, ενώ για άλλες μπορεί να ενέχει κίνδυνο προκαρκινικής κατάστασης.
Ποιες γυναίκες έχουν ή κινδυνεύουν να την αποκτήσουν και ποιες είναι οι ηλικίες που εμφανίζουν την κατάσταση;
Εμφανίζεται τουλάχιστον δέκα χρόνια μετά την έναρξη της περιόδου και πιο συχνά σε γυναίκες από 30 έως 50 ετών, μέχρι δηλαδή την εμμηνόπαυση. Τα αίτια είναι ορμονικά, στρεσογόνα και σε μεγάλο ποσοστό διατροφικά. Οι γυναίκες που κινδυνεύουν να αποκτήσουν κυρίως την προχωρημένη κατάσταση της ινοκυστικής μαστοπάθειας είναι όσες δεν έχουν αποκτήσει παιδί, έχουν ορμονικά προβλήματα ή παίρνουν για κάποιο λόγο ορμόνες. Η ινοκυστική μαστοπάθεια συνδέεται επίσης με το άγχος, γι αυτό και εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες των πόλεων σε σχέση με εκείνες που κατοικούν στην επαρχία αλλά και σε όσες έχουν σπουδάσει για πολλά χρόνια και έχουν περάσει από πολλές εξετάσεις.
Επίσης, υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές που επιβαρύνουν την κατάσταση και ιδιαίτερα τη μαστοδυνία. Είναι αυτές που περιέχουν μεθυλξανθίνες όπως δηλαδή ο καφές, το τσάι, η σοκολάτα και τα αναψυκτικά τύπου cola, επίσης η αυξημένη κατανάλωση ζωικών λιπών και αλκοόλ.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται τόσο με την κλινική εξέταση όσο και με κάποιες άλλες εξετάσεις, αλλά η επιβεβαίωση της κατάστασης ή της πάθησης γίνεται μόνο με τη βιοψία. Στην κλινική διάγνωση η γυναίκα το πιο πιθανό είναι να εμφανίζει μαστοδυνία, δηλαδή πόνο και ευαισθησία στους μαστούς. Η μαστοδυνία είναι συνήθως κυκλική, δηλαδή ακολουθεί το φυσιολογικό εμμηνορρυσιακό κύκλο. Αυτό σημαίνει ότι εμφανίζεται περίπου 15 ημέρες πριν από την περίοδο και υποχωρεί αμέσως μετά και οπωσδήποτε είναι αμφοτερόπλευρη, υπάρχει δηλαδή και στους δύο μαστούς. Επίσης η γυναίκα μπορεί να εμφανίζει από κανένα, ένα ή πολλαπλά οζίδια στο άνω έξω τεταρτημόριο του ενός ή και των δύο μαστών, όπου είναι αυξημένος ο αδενικός ιστός.
Διάγνωση μπορεί να γίνει και με τη μαστογραφία, όπου στην προχωρημένη ινοκυστική μαστοπάθεια οι μαστοί είναι πυκνοί, με πολλαπλές οζώδεις σκιάσεις. Η τελική όμως διάγνωση μπαίνει με την βιοψία.
Σ' αυτή την περίπτωση ο παθολογοανατόμος θα εντοπίσει τα ευρήματα που αντιστοιχούν στην ινοκυστική μαστοπάθεια, δηλαδή απλή ή σκληρυντική αδένωση, μικροκύστεις, θηλωμάτωση, υπερπλασία πόρων και λοβών με ή χωρίς ατυπία.
 
Ποια είναι η σωστή αντιμετώπισή της
Εξαρτάται από το μέγεθος της ανωμαλίας που θα διαπιστωθεί και από την ένταση του πόνου. Στις γυναίκες που εμφανίζουν απλή κυκλική μαστοδυνία η θεραπεία αρχίζει με τη βελτίωση του διαιτολογίου. Πρέπει να αποφεύγουν δηλαδή τις τροφές που προαναφέραμε και να μειώσουν το αλάτι στη διατροφή τους. Έτσι περιορίζεται η κατακράτηση υγρών και οι ενοχλήσεις στο στήθος. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να γίνει φαρμακευτική θεραπεία, που σκοπό έχει είτε να μπλοκάρει την ύπαρξη της προλακτίνης, η οποία τις περισσότερες φορές είναι και το αίτιο που δημιουργεί αυτή την κατάσταση, είτε να αντικαταστήσει την ορμόνη που λείπει, αν αυτό είναι το αίτιο.
Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, εάν υπάρχουν ογκίδια ψηλαφητά ή συμπαγή, καλό θα είναι να αφαιρεθούν χειρουργικά. Εάν πρόκειται για μεμονωμένες κύστεις, απλώς κάνουμε παρακέντηση. Τις αφαιρούμε μόνο αν η ίδια κύστη υποτροπιάσει πολλές φορές στο ίδιο σημείο. Σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να φτάσει και στην πλήρη υποδόρια αφαίρεση του αδένα και αντικατάστασή του με πρόθεση.
 Τι ρόλο παίζει η κληρονομικότητα
Η κληρονομικότητα μπορεί να παίζει ρόλο, με την έννοια ότι η μορφή και το σχήμα του μαστού τις περισσότερες φορές κληροδοτούνται από τη μητέρα ή τη γιαγιά. Έτσι, η γυναίκα μπορεί να έχει λιγότερο ή περισσότερο οζώδη μαστό, επιρρεπή δηλαδή στην ινοκυστική μαστοπάθεια.
 Η ινοκυστική μαστοπάθεια αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού;
 Η απλή ινοκυστική μαστοπάθεια, δεν αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Στη μόνη ομάδα που αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι σε εκείνη που με τη βιοψία διαπιστώνεται ότι εκτός των στοιχείων που προαναφέραμε υπάρχει και ατυπία. Σ' αυτές τις περιπτώσεις έχει βρεθεί ότι υπάρχει τέσσερις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτυχθεί καρκίνος στο μαστό απ' ό,τι στις υπόλοιπες.
Το στήριγμά μας, η διατροφή
Σύμφωνα με τους ειδικούς πρέπει να αποφεύγουμε ουσίες όπως η καφεΐνη και το αλκοόλ και τροφές όπως η σοκολάτα και να εμπλουτίσουμε τη διατροφή μας με άλλες, που μάς ανακουφίζουν:
<ul>
<li>Ιωδίνη: Η ουσία αυτή μπορεί να προστατέψει από τις ινοκυστικές αλλαγές χάρη στις αντιφλεγμονώδεις και αντιινώδεις ιδιότητες της.</li>
</ul>
Πού υπάρχει: Στο σολομό, τον τόνο και τα θαλάσσια φύκια, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στο γιαπωνέζικο σούσι.
<ul>
<li>Μαγνήσιο: Απαραίτητο για να μειώνονται ο πόνος και η φλεγμονή.</li>
</ul>
Πού υπάρχει: Στο σπανάκι, τα αβοκάντο, το κριθάρι, τη σίκαλη, τους ηλιόσπορους, τους σπόρους της κολοκύθας.
<ul>
<li>Ω3 λιπαρά: Τα λιπαρά οξέα έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και βοηθούν τον οργανισμό να απορροφά την ιωδίνη. Έρευνες έχουν συνδέσει το χαμηλό επίπεδο ιωδίνης στον οργανισμό με την εμφάνιση ινοκυστικών αλλαγών. Πού υπάρχει: Σε ψάρια όπως ο σολομός, ο τόνος και η πέστροφα.</li>
<li>Βιταμίνη Β6: Σε αρκετές περιπτώσεις έχει διαπιστωθεί ότι η κατανάλωση βιταμίνης Β6 απαλύνει τα συμπτώματα του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου. Μεταξύ αυτών είναι και η μαστοδυνία, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ινοκυστικής μαστοπάθειας.</li>
</ul>
Πού υπάρχει: Στις πατάτες, τα αβοκάντο, τις μπανάνες, το αναποφλοίωτο ρύζι, τον τόνο, τα ρεβίθια, το σολομό, τη γαλοπούλα, το κριθάρι, τους ηλιόσπορους.
<ul>
<li>Βιταμίνη Ε: Αν και οι ακριβείς λόγοι δεν είναι ακόμη γνωστοί, οι ερευνητές πιστεύουν ότι η βιταμίνη Ε μπλοκάρει τις αλλοιώσεις στο μαστό που δημιουργούν ουσίες όπως η καφεΐνη, η οποία θεωρείται ότι ευνοεί τη δημιουργία κυστών.</li>
</ul>
Πού υπάρχει: Στο μπρόκολο, τα αμύγδαλα, τους ηλιόσπορους, τα φιστίκια, τα μάνγκο, τα αβοκάντο.