<p style="text-align: justify;">Aπό τον συγγραφέα και ψυχοθεραπευτή John Townsend. </p>
<p style="text-align: justify;">Αν δεν έχουμε καταλάβει ουσιαστικά με ποιον τρόπο είμαστε διαφορετικοί, είναι αυτονόητο ότι, χωρίς να το θέλουμε, πότε πότε θα πατάμε ο ένας τον κάλο του άλλου. Όταν κατανοήσου­με τις διαφορές μας, θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε πώς προ­σβάλλουμε τους άλλους. Μια προσεκτική παρατήρηση των όσων κάνουμε και δεν κάνουμε, μέσα στο γενικό πλαίσιο του σεβασμού των διαφορών μας, μας βοηθάει να καταλάβουμε με ποιον τρόπο η συμπερι­φορά μας επηρεάζει τους άλλους και για ποιο λόγο εισπράτ­τουμε ορισμένες αντιδράσεις.</p>
<p style="text-align: justify;">Λεν φτάνει να αναλάβουμε την ευθύνη της δικής μας συμπεριφοράς, Είμαστε επίσης υπεύθυνοι και με λιγότερο φανερούς τρόπους. Όπως η συμπεριφορά μας προκαλεί μια αντίδραση, το ίδιο κάνουν οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιληφθούμε πό­σο επηρεάζουμε τους άλλους, όταν η πρόκληση προέρχεται από τις σκέψεις και τα συναισθήματα.</p>
<p style="text-align: justify;">Όταν φανερά ή σιωπηλά κρίνουμε κάποιον άλλο, η πρώτη του αντίδραση θα είναι να ενεργήσει όπως τον κατηγορούμε ότι ενεργεί. Αν τον κατηγορήσουμε ότι δεν έχει αισθήματα, μπορεί για λίγο να δείξει ότι δεν έχει αισθήματα. Αν κρίνουμε ότι εί­ναι αδιάφορος, μπορεί να αντιδράσει με αδιάφορο τρόπο, κ.λπ.</p>
<p style="text-align: justify;">Όσο μεγαλύτερη σημασία έχει ένα άτομο για σας, τόσο πε­ρισσότερο σας επηρεάζει και σας προκαλεί η κριτική του. Αντί­στοιχα, η επίδρασή σας στις σκέψεις και τα συναισθήματά του αυξάνει. Επίσης η σεξουαλική επαφή μεγαλώνει την επιρροή του στη συμπεριφορά σας.</p>
<p style="text-align: justify;">Για παράδειγμα, όταν μια γυναίκα κατηγορεί έναν άντρα ότι δεν δείχνει αγάπη και ότι αδιαφορεί, πρόσκαιρα αυτός θα έχει την τάση ν’ αντιδρά έτσι. Ακόμα κι άν εκείνη προσποιείται ότι αναγνωρίζει τις φροντίδες του, αν από μέσα της τον θεωρεί αδιάφορο, ο άντρας θα αντιδράσει με περισσότερη αδιαφορία. Εκείνη τη στιγμή, το ενδιαφέρον του θα το επισκιάσει μια αντι­δραστική αδιαφορία που προκαλείται από την αρνητική κριτι­κή της. Όσο πιο δεμένοι είναι, τόσο περισσότερο θα επηρεα­στεί από την κριτική της και παροδικά θα χάσει την επαφή με τα τρυφερά του αισθήματα.</p>
<p style="text-align: justify;">Όταν ένας άντρας κρίνει μια γυναίκα παράλογη και υπερευαίσθητη, εκείνη θα τείνει να γίνει παράλογη και υπερευαίσθητη. Ακόμα κι όταν ο άντρας προσποιηθεί ότι καταλαβαίνει τα αισθήματα που η γυναίκα μοιράζεται μαζί του, αν μέσα του πιστεύει ότι είναι υπερβολικά, τότε εκείνη θα χάσει την ισορροπία της.</p>
<p style="text-align: justify;">Πρόκληση, όμως, δεν σημαίνει ότι αυτός που προκαλεί είναι υπεύθυνος για τις αντιδράσεις μας. είμαστε πάντα υπόλογοι για τις πράξεις και τις αντιδράσεις μας. Το να ρίχνουμε τη μομφή σ’ αυτόν που μας προκάλεσε είναι ένας άλλος τρόπος για να πάρουμε τη θέση του θύματος, και όχι μια ικανοποιητική δικαιολογία.</p>
<p style="text-align: justify;">Αν καταλάβουμε με ποιον τρόπο οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας μπορούν να προκαλέσουν κάποια αντίδραση, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραβλέπουμε ή να συγχωρούμε την αντίδραση που προκλήθηκε. Μπορούμε, όμως, να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά του συντρόφου μας και να ερμηνεύσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τις αντιδράσεις του.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Υπάρχει κι άλλος ένας, ακόμη πιο ισχυρός, τρόπος να προκαλούμε την κακομεταχείριση. Όπως ακριβώς οι κρίσεις προκαλούν μια παροδική δυσλειτουργία, η μνησικακία προκαλεί συνεχή δυσλειτουργία. Ο άντρας που κρατάει κακία για τα συναισθήματα της γυναίκας του, ίσως να προκαλεί τη συνεχή της υπερευαισθησία. Η γυναίκα που κακιώνει με την αδιάφορη στάση του άντρα της, μπορεί να προκαλεί τη συνεχή του αδιαφορία.</p>
<p style="text-align: justify;">Λεν είναι ασυνήθιστο για έναν άντρα να επιστρέφει σπίτι γεμάτος καλά αισθήματα για τη γυναίκα του και ξαφνικά, φτάνοντας, με το που τη βλέπει, να γίνεται αδιάφορος. Μπορεί εκείνη να συμπεριφέρεται άψογα, αλλά ο κρυφός και αδιευκρίνιστος θυμός της προκαλεί την αδιάφορη αντίδρασή του.</p>
<p style="text-align: justify;">Το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί και στη γυναίκα, γυρίζοντας σπίτι. Η συμπεριφορά του μπορεί να είναι απόλυτα ευχάριστη, αλλά ο ασυνείδητος θυμός του προκαλεί την αρνητική συναισθηματική αντίδρασή της. Όταν νιώθουμε μνησικακία, μένουμε προσκολλημένοι στις αρνητικές κρίσεις μας. Αυτές παραμένουν σταθερά ριζωμένες μέχρι να μάθουμε να συγχωρούμε. Αν δεν μπορούμε να τις σταματήσουμε, η δύναμή τους όλο και μεγαλώνει.</p>
<p style="text-align: justify;">Δεν έχει σημασία πόσο ικανοί πιστεύουμε ότι είμαστε να καλύπτουμε την πικρία μας – αυτή φανερώνεται μέσα από τις πράξεις μας, από την επιλογή των λέξεων, την επικοινωνία μέσω του σώματος, με τα μάτια και τον τόνο της φωνής. Είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι, αυτή θα φανεί.</p>
<p style="text-align: justify;">Αν κρίνετε αρνητικά ένα άτομο αλλά χωρίς μνησικακία, είναι εύκολο, μέσα σε λίγα λεπτά να αντικαταστήσετε την αρνητική κριτική με θετική. Αν όμως είστε πειραγμένοι, τότε, συνειδητά ή ασυνείδητα, κολλάτε στην αρνητική σας κριτική.</p>
<p style="text-align: justify;">Η μνησικακία δεν προκαλεί μόνον αρνητικές αντιδράσεις -καταργεί και την αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας. Αν μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας πειραγμένοι, είναι σχεδόν αδύνατον αυτός, με τον οποίο είστε θυμωμένοι, να παραμείνει ανοιχτός. '6νας από τους λόγους που η επικοινωνία είναι ευκολότερη στην αρχή μιας σχέσης, είναι ότι δεν υπάρχει συσσωρευμένη μνησικακία.</p>
<p style="text-align: justify;">Η συσσώρευση μνησικακίας υπονομεύει την άνθιση της αγάπης σε μια σχέση. Το πρώτο βήμα για να απελευθερωθείτε απ’ αυτήν, είναι να αναλάΒετε την ευθύνη σας, να καταλάβετε με ποιον τρόπο προκαλέσατε τις αντιδράσεις που δέχεστε. Τότε, με μεγαλύτερη κατανόηση για τον σύντροφό σας και με καλύτερη επικοινωνία, η συγγνώμη είναι ευκολότερη.</p>
<p style="text-align: justify;">Είναι ευκολότερο να δεχτούμε την ευθύνη μας, αν αντιληφθούμε ότι, όταν κρίνουμε -κακώς εννοείται- τους άλλους, ότι έχουν λάθος, ότι είναι αδιάφοροι, δεν είναι εντάξει, ή δεν είναι αρκετά καλοί, τότε, χωρίς να το θέλουμε, προκαλούμε την κακή συμπεριφορά τους.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Υπάρχει άλλο ένα σοβαρό εμπόδιο στην παραδοχή της υπευθυνότητας στις σχέσεις μας: η απώθηση. Άντρες και γυναίκες εύκολα απωθούν την πικρία τους. Όταν η πικρία απωθείται, δεν συνειδητοποιούμε την ύπαρξή της. Αργότερα, είναι πολύ δύσκολο να παραδεχτούμε ότι είμαστε υπεύθυνοι, ότι εμείς προκαλέσαμε την κακή συμπεριφορά και την κακομεταχείριση από τον σύντροφό μας. Η απωθημένη μνησικακία μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση σε μια σχέση.</p>
<p style="text-align: justify;">Όταν κάποιος προσπαθεί πολύ να είναι αγαπητός, να δείχνει κατανόηση και αποδοχή, χωρίς να εφαρμόζει καλές τεχνικές επικοινωνίας, τότε εύκολα μπορεί να απωθεί τη μνησικακία του. Όσο περισσότερο προσπαθεί να γίνει αγαπητός, τόσο περισσότερο απωθεί το θυμό του. Όταν τότε ο σύντροφός του αντιδράσει σαν να έχει δεχτεί μια πρόκληση εξαιτίας της πικρίας ή της αρνητικής του κριτικής, είναι πολύ δύσκολο γι’ αυτόν να αναλάΒει την ευθύνη του. Στην περίπτωση αυτή, η καλή του πρόθεση να προσπαθήσει να αποδεχτεί τη συμπεριφορά του συντρόφου του, απωθώντας έτσι τα αρνητικά του συναισθήματα, χειροτερεύει ακόμη περισσότερο τα πράγματα.</p>
<p style="text-align: justify;">Μπορεί να θέλετε να αγαπάτε το σύντροφό σας – ίσως μάλιστα να το προσπαθείτε, όσο μπορείτε. Η αγάπη σας όμως ποτέ δεν θα είναι γνήσια, αν δεν απαλλαγείτε από το θυμό. Όταν απελευθερωθούμε από το θυμό, η αγάπη δεν χρειάζεται προσπάθεια. Όταν χρειάζεται να προσπαθήσουμε για ν’ αγαπήσουμε, αυτό είναι συνήθως ένα δείγμα ότι απωθούμε το θυμό μας.</p>
<p style="text-align: justify;">Η Λίντα, 38 ετών, είναι παντρεμένη εδώ και δώδεκα χρόνια. Μετά από αρκετό καιρό θεραπείας, συνειδητοποίησε πως ήταν συνυπεύθυνη για τα προβλήματα του γάμου της. Για δώδεκα χρόνια ένιωθε θύμα εξαιτίας της τάσης του Μπομπ (του άντρα της), να κλείνεται στον εαυτό του. Του κρατούσε κακία που ήταν τόσο κρύος, αδιάφορος και άστοργος. Τώρα έχει συνειδητοποιήσει ότι ο θυμός της τον εμπόδιζε ν’ ακούει τα συναισθήματα και τις ανάγκες της. Πώς περίμενε απ’ αυτόν να ανταποκριθεί τη στιγμή που ένιωθε τον ανέκφραστο θυμό της;</p>
<p style="text-align: justify;">Η Λίντα είχε πιστέψει ότι ο Μπομπ δεν θα ένιωθε την πικρία της αν δεν την εξέφραζε με λόγια ή με τη συμπεριφορά της. Από τη δική της λοιπόν άποψη, ο Μπόμπ δεν είχε το δικαίωμα να νιώθει ότι τον κατηγορεί αφού εκείνη δεν είχε εκ-φράσει ανοιχτά το θυμό της. Έκανε ό,τι μπορούσε για να τον κρύψει, μέχρι που έφτασε να κάνει και ερωτικές προσεγγίσεις στον Μπομπ. Αλλά, όσο εκείνος δεν ανταποκρινόταν, τόσο η πικρία της μεγάλωνε.</p>
<p style="text-align: justify;">Ίσως η Λίντα πίστευε ότι ο θυμός της ήταν κρυφός. Εκείνος όμως μπορούσε να τον δει από το σφίξιμο του σαγονιού κι απ’ τον τόνο της φωνής της. Το αποτέλεσμα ήταν η αντίδρασήτου. Κάθε φορά που η Λίντα ζητούσε υποστήριξη, εκείνος απομακρυνόταν και γινόταν αδιάφορος.</p>
<p style="text-align: justify;">Με τη θεραπεία, η Λίντα μπόρεσε να δει ότι ήταν εξίσου υπεύθυνη για τη δημιουργία αυτού του προβλήματος. Κατάλαβε ότι είχε τη δύναμη ν’ αλλάξει τα πράγματα και το έκανε. Από τη στιγμή που σταμάτησε να είναι το θύμα, ο γάμος βελτιώθηκε σημαντικά.</p>
<p style="text-align: justify;">Δεν εννοούμε βέβαια ότι κι ο άντρας της δεν ήταν συνυπεύθυνος. Χρειάζονται δύο άνθρωποι για να γίνει καβγάς. Η Λίντα, πάντως, συνειδητοποίησε ότι ήταν υπεύθυνη να εκφράσει τα αισθήματα και τις ανάγκες της χωρίς πικρία. είχε πολλή δουλειά να κάνει, για να ανακαλύψει και να εγκαταλείψει τις παλιές της πικρίες, και να μάθει να τον αγαπάει με γνησιότητα.</p>