Το 1977 μοιάζει εξαιρετικά μακρινό. Από τότε όλα τριγύρω άλλαξαν κι όλα τα ίδια έμειναν!
Τότε κυβέρνηση ήταν η ΝΔ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου που έλεγε «όχι» σε όλα ετοιμαζόταν να γίνει κυβέρνηση!
Η Ελλάδα πάσχιζε να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση που λεγόταν τότε ΕΟΚ για να λυθεί «μια για πάντα» το πρόβλημα του χρέους της χώρας!
Στο Μαρούσι σχεδιαζόταν να χτιστεί ένα υπερσύγχρονο στάδιο που θα ονομαζόταν… Ολυμπιακό!
Το ελληνικό ποδόσφαιρο θα γινόταν επαγγελματικό σε δύο χρόνια, αλλά τα ίδια προβλήματα που έχει σήμερα είχε και τότε…
Υπήρχαν όμως και διαφορές: Ο Ολυμπιακός προσπαθούσε να προσαρμοστεί από τη χλιδή της διοίκησης Γουλανδρή στη… μιζέρια των επιγόνων του.
Η ΑΕΚ ήταν ισχυρή λόγω Μπάρλου και εκείνη τη χρονιά έκανε εκπληκτική πορεία στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ φθάνοντας μέχρι τα ημιτελικά (αποκλείστηκε από τη Γιουβέντους).
Ο Παναθηναϊκός είχε ξεκινήσει μίζερα με τον Αϊμόρε Μορέιρα κι ολοκλήρωνε τη χρονιά με τον Κάζιμιρ Γκόρσκι στον πάγκο του  κι ένα νταμπλ στη προθήκη του.
Ο ΠΑΟΚ ήταν ο «επαναστάτης του βορρά» με πρόεδρο τον Γιώργο Παντελάκη που δεν έχανε ευκαιρία να τα βάλει με το… κατεστημένο της Αθήνας!
Η πρόκριση Παναθηναϊκού και ΠΑΟΚ στον τελικό δεν ήταν έκπληξη. Οι «πράσινοι» είχαν αποκλείσει τον Ολυμπιακό κι ο «Δικέφαλος» του βορρά την ΑΕΚ.
Ο τελικός έγινε στο Στάδιο Καραϊσκάκη κι εκεί ο Βασίλης Κωνσταντίνου όρθωσε το ανάστημά του. Με τις δικές του επεμβάσεις οι «πράσινοι» έφθασαν στη νίκη με 2-1 Ο πρόσφατα χαμένος Τάκης Παπαδημητρίου, πέθανε τον περασμένο Ιανουάριο,  για τον Παναθηναϊκό είχε ανοίξει το σκορ στο 27ο, ισοφάρισε ο Τερζανίδης στο 42ο, αλλά μια έξοχη μπαλιά του Αλβαρέζ στον Βακάλη στο 82ο απέφερε το γκολ της νίκης.
Ο πρόεδρος του ΠΑΟΚ Γιώργος Παντελάκης τα έβαλε με τον διαιτητή του τελικού Μανώλη Πλατόπουλο. Υποστήριζε ότι έκρινε με δύο μέτρα και σταθμά.  Έφερε ως παράδειγμα τη φάση του 33ου λεπτού όταν δεν αποβλήθηκε ο Αντωνιάδης όταν χτύπησε τον Γούναρη και του 63ου όπου αποβλήθηκε ο Γούναρης επειδή χτύπησε τον Αλβαρέζ. Έτσι στο τέλος του ματς δεν άφησε τους ποδοσφαιριστές της ομάδας του να πάρουν τα μετάλλιά τους.
Οι εφημερίδες της εποχής γράφουν ότι το ματς θύμιζε τα… προπολεμικά ντέρμπι, εκεί που αντί για ποδόσφαιρο συχνά παιζόταν μόνο ξύλο!
Στον Παναθηναϊκό πάλι είχαν να λένε για το… μαγικό ραβδί του Κάζιμιρ Γκόρσκι που μεταμόρφωσε την καρικατούρα ομάδας που παρέλαβε από τον Αϊμόρε Μορέιρα. Από τους πρωταγωνιστές της μεταμόρφωσης του Παναθηναϊκού κι ο έφορος του ποδοσφαιρικού τμήματος Μάνος Μαυροκουκουλάκης που διαδέχτηκε τον Αντώνη Μαντζαβελάκη ο οποίος πήρε άδεια επ’ αόριστον!
Ο ΠΑΟΚ επέστρεψε λίγες ώρες πριν την έναρξη του τελικού τα 14.000 εισιτήρια από τα 16.000 που είχε πάρει. Οι οπαδοί του εκνευρισμένοι από τη «λευκή ισοπαλία» στη Τούμπα πριν λίγες μέρες με αντίπαλο τους «πράσινους», όπου έχασαν κάθε ελπίδα να βγουν  πρωταθλητές  είχαν αποφασίσει να μην πάνε στην Αθήνα. Τελικά έμειναν απούλητα 10.510 εισιτήρια. Διατέθηκαν 28.490 και εισπράχτηκαν 4.721.898 δρχ. Κάθε ομάδα πήρε από 1.310.161 δρχ και η ΕΠΟ ως διοργανώτρια κράτησε 236.695 δρχ.
Ο «Δικέφαλος» είχε ξεκινήσει το πρωτάθλημα με τον Μπράνκο Στάνκοβιτς στον πάγκο του. Την 26η αγωνιστική όμως ο Ολυμπιακός νίκησε 2-0 τον ΠΑΟΚ στο Φάλήρο και στη θέση τον Γιουγκοσλάβο τεχνικό αντικατέστησε ο βορειοϊρλανδός Μπίλι Μπίγκαμ. Δεν τα πήγε καλά. Έχασε από την ΑΕΚ στη Φιλαδέλφεια, , έφερε ισοπαλία στη Τούμπα με τα Γιάννινα, τον Παναθηναϊκό και τον ΟΦΗ  και στη Ριζούπολη με τον Απόλλωνα. Έτσι έχασε την ευκαιρία ο ΠΑΟΚ να υπερασπίσει τον τίτλο του πρωταθλητή που είχε κατακτήσει ένα χρόνο νωρίτερα…
Τον αγώνα παρακολούθησε και το νέο απόκτημα της ΑΕΚ Ντούσαν Μπάγεβιτς που έφυγε στο 53ο λεπτό τρομαγμένος από το σκληρό παιχνίδι που είδε. Ίσως μέσα του να ξύπνησαν οι εφιάλτες του αγώνα Ελλάδας – Γιουγκοσλαβίας που είχε γίνει στο ίδιο γήπεδο τρία χρόνια νωρίτερα κι ο ίδιος είχε δει μια από τις ελάχιστες κόκκινες της καριέρας του.
Ας δούμε όμως τα «χάι λάιτ» της πορείας των δύο φιναλίστ μέχρι τον τελικό:

Στον πρώτο κιόλας γύρο ο Παναθηναϊκός λίγο έλειψε να μείνει εκτός διοργάνωσης. Στη Χαλάστρα της Θεσσαλονίκης αντιμετώπισε τον Καμπανιακό σε αγώνα νοκ άουτ. Οι γηπεδούχοι μέχρι το 4ο λεπτό των καθυστερήσεων προηγούντο με 1-0. Χρειάστηκε ο συνδυασμός των Αντώνη Αντωνιάδη και Όσκαρ Αλβαρέζ στο τελευταίο λεπτό του εξτρά χρόνου για σημειώσει γκολ ο ελληνοαργεντίνος. Στη παράταση το σκορ δεν άλλαξε και το ματς πήγε στα πέναλτι. Εκεί οι «πράσινοι» νίκησαν με 3-1 και πήραν την πρόκριση. Ο Καμπανιακός ζήτησε πέναλτι στο 29ο λεπτό όταν από σέντρα του Καλούδη ο Κουκουτσέλας επεχείρησε σουτ, η μπάλα χτύπησε στο χέρι του Κίζα, αλλά ο διαιτητής έδειξε να συνεχιστεί το παιχνίδι. Ο Παναθηναϊκός είχε δοκάρι στο 41ο (κεφαλιά Αλβαρέζ σε σέντρα Ελευθεράκη), ενώ στο 50ο ο Βαλλιάνος με εκτίναξη στο «Γ» έδιωξε τη μπάλα σε σουτ του Ιππέκη. Στο 116ο λεπτό ο Κίζας είδε τη μπάλα να χτυπά στο οριζόντιο δοκάρι. Ο τερματοφύλακας του Καμπανιακού Μπούρας τραυματίστηκε στο 61ο λεπτό σε σύγκρουσή του με τον Αντωνιάδη κι έπαιζε με δεμένο το κεφάλι. Στη παράταση πραγματοποίησε εντυπωσιακές επεμβάσεις σε σουτ των Αντωνιάδη (95ο), Ελευθεράκη (116ο).
Ο ΠΑΟΚ στην ίδια φάση πέρασε… μαρς από τον Πανθρακικό. Νίκησε με 3-0 και το εντυπωσιακότερο ήταν το δεύτερο γκολ με απ’ ευθείας κόρνερ του Παναγιώτη Κερμανίδη, του ομογενή ποδοσφαιριστή από την Ουγγαρία.
Με δύο γκολ του Τάκη Παπαδημητρίου  κι από ένα των Αλβαρέζ και Βάγγη οι «πράσινοι» νίκησαν στη Λεωφόρο με 4-0 τη Κοζάνη.
Στον γ’ προκριματικό γύρο ο ΠΑΟΚ έδωσε το πρώτο δύσκολο ματς. Στη Τούμπα υποδέχτηκε την ΑΕΚ που έκανε εκπληκτική πορεία στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ εκείνη τη χρονιά και στο προηγούμενο γύρο είχε αποκλείσει τον Ηρακλή στο Καυτατζόγλειο σε ένα περιπετειώδες ματς. Ο ΠΑΟΚ νίκησε 2-1 και η «Ένωση» έχασε πέναλτι στο 64ο (ο Πέλλιος ανέτρεψε τον Αρδίζογλου) αλλά ο Ιντζόγλου έστειλε τη μπάλα άουτ.
Στην ίδια φάση ο Παναθηναϊκός έπαιξε πάλι στη Λεωφόρο με αντίπαλο τα Τρίκαλα. Νίκησε με 4-2, αλλά η εμφάνιση των «πράσινων» ήταν πολύ κάτω του αναμενομένου. Ο Χόνδρος των Τρικάλων με δύο γκολ προσπάθησε μάταια να κάνει ντέρμπι τον αγώνα.

Δείτε στιγμιότυπα του αγώνα εδώ
http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=10779&autostart=0

Στη προημιτελική φάση ο ΠΑΟΚ έπαιξε στο Φάληρο με τον Εθνική. Προηγήθηκε με 3-0, αλλά οι Πειραιώτες μείωσαν στα τέσσερα τελευταία λεπτά σε 2-3. Στο 81ο λεπτό έχασαν και πέναλτι. Ο διαιτητής Πετρόπουλος τα έκανε… θάλασσα! Στο 1-0 δεν έδωσε πέναλτι υπέρ του Εθνικού, ενώ αυτό που έδωσε στο 81ο δεν ήταν. Ακόμη στο 60ο λεπτό δεν μέτρησε, κακώς, γκολ του Σταύρου Σαράφη.
Αντίθετα ο Παναθηναϊκός σε ρυθμό προπόνησης νίκησε με 9-0 το Αιγάλεω.
Στα ημιτελικά το μεγάλο ματς έγινε στη Λεωφόρο. Ο Παναθηναϊκός νίκησε στη παράταση με 2-1 τον Ολυμπιακό. Ήταν η πρώτη νίκη σε Κύπελλο έπειτα από μισό αιώνα για τους «πράσινους». Το ματς ήταν περιπετειώδες. Ξεκίνησε άσχημα με τρεις αποβολές (Γονιός στο 7ο, Τζόρτζεβιτς, Γαλάκος στο 10ο) κι ένα πέναλτι υπέρ του Παναθηναϊκού που έγινε φάουλ έξω από την περιοχή. Στη συνέχεια όμως οι ρυθμοί ανέβηκαν κι οι ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων προσέφεραν ποδόσφαιρο υψηλού επιπέδου.

Δείτε στιγμιότυπα του αγώνα εδώ
http://mam.avarchive.gr/portal/digitalview.jsp?get_ac_id=2121&thid=5850

Ο ΠΑΟΚ αντίθετα είχε εύκολη αποστολή.  Στη Τούμπα… φιλοδώρησε με τέσσερα γκολ την έκπληξη του θεσμού Φωστήρα. Η ομάδα του Ταύρου έπαιξε ανοιχτά, χωρίς καθυστερήσεις και για το λόγο αυτό μετά το ματς ο προπονητής του «Δικεφάλου» Βορειοϊρλανδός Μπίλι Μπίγκαμ παρέταξε τους παίκτες του και τους έβαλε να χειροκροτήσουν τους αντιπάλους του!

Δείτε στιγμιότυπα του αγώνα εδώ
http://mam.avarchive.gr/portal/digitalview.jsp?get_ac_id=2122&thid=5867
 
Τα «Φύλλα Αγώνος» των δύο αντιπάλων
Α’ προκριματικός, 1η Δεκεμβρίου 1976
Χαλάστρα: Καμπανιακός – Παναθηναϊκός 1-1 (στα πέναλτι 1-3)
Διαιτητής: Τσανακλίδης
Σκόρερ: 35ο Καλούδης  – 90+  Αλβαρέζ
Τα πέναλτι: Αντωνιάδης 0-1, Γκιζάρης 1-1, Ελευθεριάδης 1-2, Ρούπας αουτ, Λιβαθηνός απέκρουσε ο Μπούρας, Οικονόμου απέκρουσε ο Βαλλιάνος, Βακάλης 1-3, Καλούδης άουτ
Τούμπα: ΠΑΟΚ – Πανθρακικός 3-0
Διαιτητής: Λέκκας
Σκόρερ: 2ο Γκουερίνο, 65ο  Κερμανίδης, 88ο Ορφανός
Δοκάρια: Σαράφης (45ο), Γούναρης (61ο)
ΠΑΟΚ: Φορτούλα, Γούναρης, Φουντουκίδης, Πέλλιος, Ιωσηφίδης, Τερζανίδης, Αναστασιάδης (12ο Κερμανίδης), Σαράφης, Δαμανάκης, Κούδας (66ο Ορφανός), Γκουερίνο.
Πανθρακικός: Γίφτσης, Δουλγεράκης, Λύκου, Καραθανάσης, Λερίδης, Κατσαρίδης, Γκολιαβούδης, Αϊβαλής, Βασιλακάκης (72ο Ιακωβίδης), Κινανόπουλος, Βαϊζιρλής.
Β’ προκριματικός, 5 Ιανουαρίου 1977
Λεωφόρος: Παναθηναϊκός – Κοζάνη 4-0
Διαιτητής: Αρμόδωρος
Σκόρερ: 26ο Αλβαρέζ, 47ο , 49ο  Παπαδημητρίου, 82ο   Βάγγης
Παναθηναϊκός: Βαλλιάνος, Δημητρίου, Καψής, Γονιός, Κώτσος, Ελευθεράκης (46ο Οικονόμου), Παπαδημητρίου, Αλβαρέζ (46ο Βάγγης), Λιβαθηνός, Τζόρτζεβιτς, Ασλανίδης.
Κοζάνη: Κοντοφάκας, Ποιμενίδης, Αμανατίδης, Σταμάτης, Παρίσης, Βουνοτριπίδης, Δράμαλης (46ο Κοζάκης), Τσιρέκας, Κωστόπουλος, Μιάκης, Μιχαηλίδης.
Ο ΠΑΟΚ πέρασε χωρίς αγώνα στον επόμενο γύρο
Β’ προκριματικός, 9 Φεβρουαρίου  1977
Λεωφόρος: Παναθηναϊκός – Τρίκαλα 4-2
Διαιτητής: Ράμμος
1ο Αλβαρέζ, 17ο , 27ο  Παπαδημητρίου, 41ο Ασλανίδης – 8ο , 22ο  Χόνδρος
Παναθηναϊκός: Βαλλιάνος, Κίζας, Κώτσος (26ο Οικονόμου), Γονιός, Καψής, Ελευθεράκης, Τζόρτζεβιτς, Δημητρίου, Παπαδημητρίου, Αλβαρέζ, Ασλανίδης (46ο Βάλλαν)
Τρίκαλα: Χατζηγιάννης, Κολώνης, Μυλωνάς, Μπακάλης (30ο Μαρδάνης), Παπανικολάου, Παραπαστρανίτης, Χονδρός, Καραγεωργίου, Μπατάλας, Κατσάκος, Ψωμάκης.
Τούμπα: ΠΑΟΚ – ΑΕΚ 2-1
Διαιτητής: Λεβογιάννης
Σκόρερ: 22ο Γκουερίνο, 50ο Αποστολίδης – 43ο  Παπαϊωάννου
ΠΑΟΚ: Φορτούλα, Γούναρης, Φουντουκίδης, Πέλλιος, Αναστασιάδης, Αποστολίδης, Κούδας (61ο Δαμανάκης), Σαράφης, Κερμανίδης, Γκουερίνο (74ο Τερζανίδης), Ορφανός.
ΑΕΚ: Στεργιούδας, Σκρέκης (68ο Τάσος), Ιντζόγλου, Ραβούσης, Θεοδωρίδης (75ο Λ.Παπαδόπουλος), Νικολούδης, Νικολάου, Τσάμης, Αρδίζογλου, Παπαϊωάννου, Μαύρος.
Προημιτελική φάση
Τετάρτη 2 Μαρτίου 1977
Λεωφόρος: Παναθηναϊκός – Αιγάλεω 9-0
Διαιτητής: Μαρινέλης
Σκόρερ: 1’ , 38ο , 77ο Παπαδημητρίου, 32ο ,70ο  Λιβαθηνός, 43ο (αυτογκόλ) Αξιώτης, 57ο, 68ο Ελευθεράκης, 78ο  Αλβαρέζ.
Παναθηναϊκός: Κωνσταντίνου, Ελευθεριάδης, Γονιός (46ο Κίζας), Γιαννακούλας, Στεφανάκης, Λιβαθηνος, Δομάζος (46ο Βακάλης), Ελευθεράκης, Ασλανίδης, Αλβαρέζ, Παπαδημητρίου.
Αιγάλεω: Συρίγος, Αξιώτης, Τριπολιτσιώτης, Πιλάβης, Παπαϊωάννου, Δαμιανίδης (70ο Γεντίκης), Κωνσταντίνου. Πηγαδίτης, Τσίκας, Λαλούσης, Αναστασιάδης (57ο Ρεμούνδος)
Πέμπτη 17 Μαρτίου 1977
Καραϊσκάκη: Εθνικός – ΠΑΟΚ  2-3
Διαιτητής: Πετρόπουλος
Σκόρερ: 86ο Ρόρμπαχ, 90ο  Ιντζόγλου – 43ο  Κερμανίδης, 61ο  Κερμανίδης, 74ο  Κούδας
Εθνικός: Αρβανίτης, Μουτάφης, Δ.Σταματάκης, Παπαδόπουλος, Χ.Σταματάκης, Κρητικός, Φυλακούρης, Παππάς (62ο Καραϊσκος), Μητρόπουλος, Ιντζόγλου, Ρόρμπαχ.
ΠΑΟΚ: Μιλίνης, Γούναρης, Ιωσηφίδης, Πέλλιος, Αποστολίδης, Αναστασιάδης, Σαράφης (76ο Δαμανάκης), Κούδας, Τερζανίδης, Κερμανίδης (70ο Ορφανός), Γκουερίνο.
Ημιτελικά
Τετάρτη 8 Ιουνίου 1977
Τούμπα: ΠΑΟΚ – Φωστήρας 4-0
Διαιτητής:Κρικώνης
Σκόρερ: 4ο , 42ο  Ορφανός, 56ο,80ο  Γκουερίνο
ΠΑΟΚ: Φορτούλα, Γούναρης, Ιωσηφίδης, Αποστολίδης, Πέλλιος, Τερζανίδης, Ορφανός (46ο Μποδιτσόπουλος), Σαράφης, Αναστασιάδης, Δαμανάκης (57ο Καπουσούζης), Γκουερίνο.
Φωστήρας: Κεφαλιανός, Λειβαδίτης, Νάτσης, Λασσόπουλος, Καπώνης, Αβαγιαννέλης, Καρράς (71ο Βιβλιοδέτης), Γεροθόδωρος, Κότσαλος, Συνανίδης, Αλβέρτος (77ο Καλπαξίδης)
Λεωφόρος: Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός 2-1
Διαιτητής: Κολλυρόπουλος (Πάτρα)
Σκόρερ: 46ο Λιβαθηνός, 100ο Δημητρίου – 88ο Γκλέζος
Παναθηναϊκός: Κωνσταντίνου, Δημητρίου, Γιονιός, Κίζας, Στεφανάκης, Λιβαθηνός, Βακάλης, Τζόρτζεβιτς, Παπαδημητρίου (77ο Γιαννακούλας), Αλβαρέζ, Αντωνιάδης (67ο Ελευθεριάδης).
Ολυμπιακός: Κελεσίδης, Κυράστας, Γκλέζος, Συνετόπουλος, Αγγελής, Καραβίτης, Βιέρα (62ο Παπαδημητρίου), Δεληκάρης, Σταυρόπουλος (11ο Κρητικόπουλος), Γαλάκος, Δαβουρλής
Τελικός
Τετάρτη 22 Ιουνίου 1977
Παναθηναϊκός – ΠΑΟΚ 2-1
Διαιτητής: Πλατόπουλος
Επόπτες: Φακής – Ιωαννίδης
Σκόρερ: 27ο Παπαδημητρίου, 82ο Βακάλης – 42ο Τερζανίδης
Κόκκινη: Γούναρης (63ο)
Κίτρινη: Τερζανίδης (11ο), Πέλλιος (33ο), Αντωνιάδης (33ο), Κούδας (44ο), Δαμανάκης (46ο), Παπαδημητρίου (47ο), Αποστολίδης (56ο)
Παναθηναϊκός: Κωνσταντίνου, Δημητρίου, Κίζας, Καψής (46ο Ελευθεριάδης), Στεφανάκης, Βακάλης, Λιβαθηνός, Δομάζος, Παπαδημητρίου, Αντωνιάδης (58ο Γιαννακούλας), Αλβαρέζ.
ΠΑΟΚ: Μηλίνης, Γούναρης, Αποστολίδης, Πέλλιος, Ιωσηφίδης, Αναστασιάδης, Σαράφης, Δαμανάκης, Τερζανίδης, Κούδας, Γκουερίνο (76ο Ορφανός).
Δείτε στο παρακάτω βίντεο τις πορείες ΠΑΟΚ και Παναθηναϊκό προς τον τελικό του 1977.