Ο Θανάσης Λάλας προτείνει: "Δεκαήμερο" του Nίκου Καραθάνου

<blockquote>«Δεκαήμερο» Βοκάκιου.<br /><br />Εθνικό Θέατρο-Σκηνή Νίκος Κούρκουλος (Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, τηλ. <a href="tel:2105288100" target="_blank">2105288100</a>). <br />Μετάφραση Κοσμάς Πολίτης. <br />Διασκευή-σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος. <br />Σκηνικά-κοστούμια: Ελλη Παπαγεωργακοπούλου. <br />Μουσική: Αγγελος Τριανταφύλλου. <br />Κίνηση: Αμάλια Μπένετ. <br />Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος. <br /><br />Παίζουν: Αλίκη Αλεξανδράκη, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Κότσιφας, Χρήστος Λούλης, Γιώργος Μπινιάρης, Αγγελος Παπαδημητρίου, Εύη Σαουλίδου, Μιχάλης Σαράντης, Αγγελος Τριανταφύλλου, Λυδία Φωτοπούλου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη. Μουσικός επί σκηνής: Δημήτρης Τίγκας.<br /><br /><br /><br />Ο Νίκος Καραθάνος, το έχω ξαναγράψει και γιά μιά ακόμα φορά θα το επαναλάβω, με γνώση της σημασίας αυτού που λέω: είναι ο σκηνοθέτης της εποχής μας… Είναι δημιουργός θεάτρου την στιγμη που το θέατρο πεθαίνει στην πλήξη του και ζει μόνο από τις εξαιρέσεις του. Ο Καραθάνος είναι μειοψηφία, κανει αυτό που θέλει, λέει αυτό που νοιώθει, παλευει γιά την ευτυχία κι όχι για την επιτυχία του και την καριέρα. Μοιαζει με το "κουσούρι" που ξέρει την αδυναμία του αλλά δεν κωλώνει, δηλώνεται. Ο Καραθάνος αυτή την στιγμή διατυπώνει μιά άλλη πρόταση αναγνωσης θεατρικών κειμένων και σκηνικής παρουσίασης τους, την προσωπική του πρόταση… Αυτό όμως είναι ο δημιουργός: "Το προσωπικό το κανει δημόσιο και ο δήμος το βαφτίζει σημαία! Μετά τον Συρανό και  την «Γκόλφω» που ανέβασε στο Εθνικό, επεσε με τα μούτρα στο «Δεκαήμερο» του Βοκάκιου… και τώρα ετοιμάζεται γιά το καλοκαίρι, να υποδυθεί τη Μάνα στον «Ματωμένο γάμο», στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών.<br /><br />Το ξεκαθαρίζω γιά αλλη μια φορά… Τα κείμενα μου αυτά δεν διεκδικούν θέση κριτικής… Είναι απλώς σημειώματα ενός ανθρώπου που είναι θεατής της Τέχνης κι όχι κριτής! Εγώ ακόμα απολαμβάνω αυτό που βλέπω ή ακούω. Σκέφτομαι και δηλώνομαι! Διαβάζω και ο αναγνώστης ζωντανεύει μέσα μου.<br /><br />Ολα αυτά τα λέω γιατί πήγα στο Εθνικό και είδα το "Δεκαήμερο" του Βοκάκιου, σε σκηνοθεσία Καραθάνου. Ενα θεατρικό οργιο, μιά απεικόνηση των ανθρώπινων ενστίκτων, μιά διάθεση ξεφαντώματος, ένα κρεβάτι μεγάλο που θεραπεύει σε στιγμή κρίσης τους φόβους ή αφήνει τους φόβους να μεταμορφωθουν σε ηδονές, σε ταξίδια της φαντασίας στο σύμπαν εκτός ορίων!<br /><br /><br />Ενώ η Φλωρεντία έχει παραδοθεί στην πανούκλα, μια παρέα νέων μετακομίζει στην εξοχή. Επί ένα δεκαήμερο, κάθε μέρα, ο καθένας αφηγείται μια ιστορία για τον έρωτα και τη χαρά της ζωής. Από τον 14ο αιώνα που γράφτηκε μέχρι σήμερα, το διαβάςαμε σε βιβλίο τςέπης ως «άσεμνο ανάγνωσμα» και το απολαύσαμε βλέποντας στην σπουδαία κινηματογραφική βερσιόν του Παζολίνι. Το «Δεκαήμερο» του Βοκάκιου _που ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο -για πρώτη φορά στην ελληνική σκηνή- σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου_ αποτελείται από εκατό διηγήματα χωρισμένα σε δέκα μέρη κι από ένα προοίμιο. "Ενα εκρηκτικό μείγμα παιχνιδιού, ερωτοτροπιών και απόλαυσης της ύπαρξης. Ηρωές του βασιλιάδες και ζητιάνοι, πόρνες και πριγκίπισσες, καλόγριες και έμποροι, ζωγράφοι και χωρικοί.<br /><br /><br /><br />«Με ενδιέφερε η πρόταση από το Εθνικό… Εκείνη την εποχή διάβαζα το "Δεκαήμερο" και αναζητούσα μια τέτοια πρόκληση, όχι ένα κανονικό θεατρικό έργο. Ηθελα να πάω σε κάτι που δεν ήξερα.Το «Δεκαήμερο» είναι ένα πρωινό του κόσμου που προαναγγέλλει την αναγέννηση με τον πιο συγκλονιστικό τρόπο. Σαν να φέρει το τέλος του πνεύματος και τον ερχομό της φύσης μέσα από μεσαιωνικά οράματα, ιστορίες, περιστατικά. Ο Βοκάκιος μένει στον άνθρωπο και τον αφρό του… Το "Δεκαήμερο" είναι ιστορίες ανώνυμων ανθρώπων. Σαν ν’ ακούμε σήμερα μια συλλογή αφηγήσεων από θείους, γιαγιάδες, φίλους. Τι συνέβη χτες στο απέναντι σπίτι, τι είχε γίνει παλιά σ’ ένα χωριό. Αυτό το αρχαίο υφαντό που κεντούν οι άνθρωποι όταν μαζεύονται τα βράδια συζητώντας. Ιστορίες που επινοούν, θυμούνται, μεταπλάθουν και μεταλαμπαδεύονται από στόμα σε στόμα. Κάποιες χτυπούν κατευθείαν στο στομάχι κι αργότερα στο μυαλό. Πολλές συνδέονται με δεισιδαιμονίες, το θέμα της πίστης, της αμαρτίας. Καλόγριες πιστεύουν ότι ο αρχάγγελος Μιχαήλ θα έρθει να κάνει έρωτα μαζί τους, ιπτάμενα χαλιά, κορίτσια ταξιδεύουν στην Αραβία για να παντρευτούν αλλά ναυαγούν, ζουν ερωτικές περιπέτειες, όμως επιστρέφουν κάποτε παρθένες. Μια γυναίκα συλλαμβάνεται για μοιχεία, την οδηγούν στο δικαστήριο και εκφωνεί έναν τέτοιο λόγο («κορμί έχω, πρέπει να το ποτίσω!») που αθωώνεται παμψηφεί. Ο Τζιότο ενώ ζωγραφίζει κοιτάζει έξω από το παράθυρο και αναρωτιέται: «Θεέ μου, αν είναι κάτι τόσο ωραίο γιατί να το ζωγραφίζω;»". Αυτά είναι τα λόγια του ίδιου του Καραθάνου. Και συνεχίζει: «Η περιγραφή του θανατικού είναι φοβερή. Ο Βοκάκιος μέσα στην απόλυτη συμφορά γράφει ένα διήγημα για κάποιους νέους που αποφασίζουν να πάνε στην εξοχή για να χαρούν. Είναι απίστευτα γειωμένος, η γλώσσα του εξαιρετική. Μέσα στον Μεσαίωνα αυτό το έργο μιλά για τον έρωτα και τις επιταγές της σάρκας με τον πιο φυσικό και ακομπλεξάριστο τρόπο. Αυτόν που εμείς σήμερα έχουμε χάσει ολοκληρωτικά…Χάσαμε την φυσικότητά μας, η εξυπνάδα μας νικήθηκε, αποκοπήκαμε από τη φύση. Οι περιγραφές του Βοκάκιου για την εξοχή, τους κήπους, είναι υπέροχες. Ο κόσμος στο «Δεκαήμερο» είναι αθώος, ωραίος. Και κυρίως άμεσος, χωρίς ενοχές. Σαν να μην υπάρχει Θεός, σαν… Ολα συμβαίνουν φυσικά, έτσι όπως όταν ξυπνάμε το πρωί και άγουροι ακόμα υποκύπτουμε στην ανάγκη χωρίς δεύτερη σκέψη, λειτουργούμε περισσότερο ζωικά. Το κείμενο είναι δραματικό, ειρωνικό, κωμικό. Ενα περιστατικό από την καθημερινότητα του ανθρώπου. Τόσο απλά».<br /><br />Το περίεργο με τον Καραθάνο στο θέατρο, είναι ότι όλα όσα κάνει είναι τόσο απλά. Σαν να είναι δημιουργημα ενός αυθεντικά νεογέννητου της δημιουργίας… Είναι το αποτέλεσμα του τόσο φρέσκο που όταν τελειώνει θέλεις κι άλλο! Αυτό κι αν είναι ευτυχία!<br /><br />Εκτός από τον Καραθάνο ξεχώρησα τον Αγγελο τον Παπαδημητρίου. Φυσικό ταλέντο που γεμίζει την σκηνή. Το σχόλιο αυτό δεν σημαίνει οτι οι υπόλοιποι δεν ήταν καλοί. Μιά ξεχωριστή παρασταση όπως αυτή, εχει αναγκη, την δόση ποιότητας που εναποθέτουν όλοι οι συντελεστές.<br /><br />Και θα τελειώσω το μικρό αυτό σημείωμα γιά το "Δεκαήμερο" του Καραθάνου με τα λόγια του σκηνοθέτη:<br /><br /><br />«Η τάση στο θέατρο σήμερα προκύπτει καθημερινά, αλλά αφορά την υπαρξιακή αναζήτηση του καθενός. Αν το ονοματίζαμε θα το χαλάγαμε. Το καινούργιο πεθαίνει την ίδια στιγμή της δημιουργίας του. Το ζήτημα είναι πώς θα βλέπεις κάθε τι ως έναρξη κι όχι ως λήξη. Κάτι ξεκίνησε με την Γκόλφω, έμαθα, κράτησα, μπόλιασα σε άλλα πράγματα. Ευτυχώς με την κρίση πέθαναν όλα γρηγορότερα. Η παλιά σκέψη, η συμπεριφορά, η κίνηση. Πατάμε πάνω στα οστά τους. Είναι ωραίο να πέφτει κάτι. Και κυρίως οι γερασμένες ιδέες».<br /><br />Αυτά… Αν προλάβετε τρέξτε να δείτε αυτό που αξίζει να δείτε!<br />
<p><strong>Θανάσης Λάλας</strong></p>
<p><strong><img src="/uploads/2013/02/lalas1.jpg" alt="" /></strong></p>
<br /><br /></blockquote>

Σχετικά άρθρα