Για μπαμπάδες: Πώς θα κάνω τον γιο μου μεγάλο ποδοσφαιριστή;

<p style="text-align: justify;"><strong>Αναγνώστης μας ζητά τη συμβουλή των ειδικών μας: </strong></p>
<p style="text-align: justify;"><em><strong>Ο γιος μου είναι 7 και βλέπω ότι τα πάει πολύ καλά με τη μπάλα του αρέσει πολύ, είναι το όνειρό μου πώς θα τον κάνω μεγάλο ποδοσφαιριστή;</strong></em></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Πέτρος</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Σας παραθέτουμε ένα κείμενο της συνεργάτιδάς μας Δρ. Λίζας Βάρβογλη. <strong>, Ph.D. Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγο<a href="http://greekpsychologypages.blogspot.gr/"> <strong>(greekpsychologypages.blogspot.gr)</strong></a></strong></p>
<p><strong><img src="/contentfiles/photos/sekssxeseis/gynaika/barbogli.jpg" alt="" width="80" height="108" /></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Σε έρευνα από το Πανεπιστήμιο Loyola Marymount του Λος Αντζελες βρήκε ότι οι προπονητές περιγράφουν την ψυχολογική προσαρμογή των νέων αθλητών ­ και όχι τα φυσικά τους χαρίσματα ­ ως το κυριότερο χαρακτηριστικό που καθορίζει την αθλητική επιτυχία. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και ο Dave Collins, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου,  σχολιάζοντας το πρόγραμμα κομπιούτερ που χρησιμοποιεί το Αυστραλιανό Ινστιτούτο των Σπορ στην Καμπέρα για να επιλέξει νεαρούς πιθανούς αθλητές. Το πρόγραμμα αυτό συγκρίνει τα φυσικά χαρακτηριστικά μελλοντικών αθλητών με αυτά από ένα τυχαίο δείγμα 6.000 παιδιών που δεν ασχολούνται με τον αθλητισμό. Στη συνέχεια το κομπιούτερ διαλέγει τα παιδιά που έχουν κάποια εξαιρετική ικανότητα και βρίσκει το σπορ που αντιστοιχεί σε αυτή, οδηγημένο από παρατηρήσεις σε πρωταθλητές (π.χ., χρειάζονται μακριά πόδια για τον δρόμο μετ' εμποδίων). Σύμφωνα με τον Collins, τα φυσικά χαρακτηριστικά αποτελούν τη βάση, αλλά <em>«τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά είναι αυτά που σε κρατούν στο άθλημα,</em> <em>σε στηρίζουν στην προπόνηση και σε βοηθούν να αντιμετωπίσεις την πίεση του ανταγωνισμού.</em> <em>Αυτά σε κάνουν πρωταθλητή»</em>.</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η δρ Kuchenbecker και η ομάδα της ζήτησαν από 658 προπονητές (75% άντρες και 25% γυναίκες) νέων αθλητών (3-22 ετών) σε 43 αθλήματα (ανάμεσά τους ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, κολύμβηση, καταδύσεις, μπέιζμπολ, πάλη, σκι, πολεμικές τέχνες) να διαλέξουν από μια λίστα με 64 ψυχολογικά και 64 φυσικά χαρακτηριστικά ποια είναι αυτά που χαρακτηρίζουν τους αθλητές που μπορούν να συνεχίσουν για πρωταθλητισμό. Η συντριπτική πλειονότητα των προπονητών διάλεξε ως σημαντικότερα τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά, τα οποία εμφανίζονται στον πίνακα.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>* <em>Τα διανοητικά εργαλεία</em></strong></p>
<p style="text-align: justify;">Ο <strong>James Bauman</strong>, Ph.D., αθλητικός ψυχολόγος στο US Olympic Training Center, δηλώνει ότι αυτά που ξεχωρίζουν αυτούς που ελπίζουν να πάρουν μετάλλιο από αυτούς που το παίρνουν είναι η γνώση και η εφαρμογή βασικών ψυχολογικών χαρακτηριστικών ή, αλλιώς, διανοητικών εργαλείων.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο Αυστραλός δρ <strong>R.</strong> <strong>Hampshire</strong>, αθλητικός ψυχολόγος, παγκόσμιος πρωταθλητής κωπηλασίας το 1993 και βετεράνος πρωταθλητής ποδηλασίας επίσης τονίζει τη σημασία των ψυχολογικών χαρακτηριστικών ή των διανοητικών εργαλείων. Σημαντικό χαρακτηριστικό είναι η αυτοπεποίθηση που πρέπει να έχει ο αθλητής για να πετύχει. Οταν λέμε αυτοπεποίθηση, δεν εννοούμε κάτι γενικό και αόριστο, αλλά κάτι ορατό και μετρήσιμο. Συγκεκριμένα η αυτοπεποίθηση κτίζεται σταδιακά, καθώς ο αθλητής θέτει ρεαλιστικούς στόχους για τον εαυτό του και τους πετυχαίνει, στη συνέχεια θέτει και πετυχαίνει νέους στόχους κ.ο.κ. Με αυτό τον τρόπο αναγνωρίζει και χαίρεται το επίτευγμά του και νιώθει την προσωπική του αξία. Ξέροντας τι μπορεί να κάνει, δεν έχει απροσδόκητες αποτυχίες. Αλλα βασικά ψυχολογικά χαρακτηριστικά είναι η συγκέντρωση και η ικανότητα να μην προσέχει ο αθλητής άλλους παράγοντες, όπως οι θεατές, οι αντίπαλοί του κτλ. Αλληλένδετα με αυτά είναι και η ικανότητα του αθλητή να ξέρει να σταματάει αρνητικές σκέψεις, που τυχόν παρεμβαίνουν, καθώς και η ικανότητά του να ξεπερνάει τους φόβους του. Σημαντική είναι και η ψυχολογική ικανότητα του αθλητή να μπορεί να θέτει το άγχος του υπό έλεγχον με ψυχολογικές στρατηγικές, που βασίζονται στη δύναμη της φαντασίας, όπως η καθοδηγούμενη χρήση νοητικών εικόνων (π.χ., βλέπω τον εαυτό μου να εκτελεί μία μία τις σωστές κινήσεις σε έναν αγώνα άρσης βαρών), η νοερή επανάληψη (κάνω επανάληψη της προπόνησης στο μυαλό μου) και η συστηματική απευαισθητοποίηση (τεχνική που τροποποιεί τη συμπεριφορά, κατά την οποία ο αθλητής ασκείται σε μυϊκή χαλάρωση, την οποία συνδέει με τη νοερή απεικόνιση καταστάσεων, ιεραρχημένων ανάλογα με την ένταση που προκαλούν).</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτά είναι τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να προωθούνται στους αθλητές κατά την πολύχρονη προπόνησή τους. Αλλά τι γίνεται με τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά εκείνων των δευτερολέπτων πριν από τη μεγάλη στιγμή;</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>* <em>Η έννοια της «ζώνης»</em></strong></p>
<p style="text-align: justify;">Σχετικές έρευνες στην αθλητική ψυχολογία αναφέρονται στην έννοια της «ζώνης» (Clarkson, 1999, Goldberg, 1998), που είναι το αποκορύφωμα της επιτυχίας ενός αθλητή, μια μαγική και <em>«ειδική κατάσταση,</em> <em>όπου η απόδοση του αθλητή είναι εξαιρετική και σταθερή,</em> <em>αυτόματη και ρέουσα.</em> <em>Ο αθλητής αγνοεί όλη την πίεση και αφήνει το σώμα του να αποδώσει αυτά που έχει μάθει τόσο καλά.</em> <em>Ο ανταγωνισμός είναι ωραίος και συναρπαστικός»</em>(Murphy, 1996, p. 4).</p>
<p style="text-align: justify;">Οι μαρτυρίες 300 αθλητών για την καλύτερη στιγμή τους, που μελετήθηκαν από τον Loehr (1986) έδειξαν 12 κατηγορίες που αντανακλούν το ιδανικό ψυχολογικό κλίμα για άριστη απόδοση. Οι κατηγορίες αυτές είναι: ψυχική ηρεμία, σωματική χαλαρότητα, χαμηλό επίπεδο άγχους, ενέργεια, αισιοδοξία, απόλαυση του αθλήματος, αυτοματισμός, συγκέντρωση, αυτοπεποίθηση, υπό έλεγχο, σε επαγρύπνηση, και αβίαστη εκτέλεση.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>* <em>Συμβουλές προς τους γονείς</em></strong></p>
<p style="text-align: justify;">Τα σπορ βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν φυσικές ικανότητες, να ασκηθούν, να κάνουν φιλίες, να μάθουν να λειτουργούν ως μέλη μιας ομάδας, να παίζουν δίκαια και, το σημαντικότερο, να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους. Η Αμερικανική Ακαδημία Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων συμβουλεύει τους γονείς να έχουν ενεργό ανάμειξη στον αθλητισμό των παιδιών τους και να προσφέρουν συναισθηματική υποστήριξη, καθώς και θετικό feedback. Μερικές βασικές συμβουλές για τους γονείς είναι:</p>
<p style="text-align: justify;">* Να παρευρίσκονται σε μερικά παιχνίδια / προπονήσεις και να τα συζητούν με το παιδί τους.</p>
<p style="text-align: justify;">* Να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες.</p>
<p style="text-align: justify;">* Να μάθουν το άθλημα και να ενισχύουν τη συμμετοχή του παιδιού.</p>
<p style="text-align: justify;">* Να ενθαρρύνουν το παιδί να τους μιλάει για την αθλητική του εμπειρία με τον προπονητή και τα άλλα παιδιά.</p>
<p style="text-align: justify;">* Να βοηθούν το παιδί να ξεπερνάει την απογοήτευση της ήττας.</p>
<p style="text-align: justify;">* Να δίνουν με το παράδειγμά τους ένα μοντέλο καλής συμπεριφοράς ως θεατές.</p>
<p style="text-align: justify;">* Η πρώτη τους ερώτηση να είναι πώς ήταν το παιχνίδι και όχι αν το παιδί τους ή η ομάδα του κέρδισε.</p>
<p style="text-align: justify;">Επιτυχία και νίκη δεν είναι συνώνυμα.</p>

Σχετικά άρθρα