Παραληρητικές ιδέες και ιδεοληψίες: Όταν η σκέψη μας βασανίζει…

<p>Οι διαταραχές του περιεχομένου της σκέψης: παραληρητικές ιδέες, υπερτιμημένες ιδέες και ιδεοληψίες.</p>
<p>Οι παραληρητικές ιδέες συνιστούν παγιωμένες σκέψεις των ασθενών για όψεις της εσωτερικής και της</p>
<p>εξωτερικής πραγματικότητάς τους, τεράστιας προσωπικής σπουδαιότητας, μολονότι οι ασθενείς αδυνατούν</p>
<p>να δικαιολογήσουν έλλογα την εκ μέρους τους αποδοχή. Παρομοίως, οι υπερτιμημένες ιδέες συνιστούν</p>
<p>παραληρητικές ιδέες βραχείας ωστόσο χρονικής διάρκειας διατήρησής τους, που υποκινούνται από οξεία</p>
<p>συναισθηματική αναστάτωση και παύουν να υφίστανται μετά την αποδρομή της τελευταίας.</p>
<p> </p>
<p>Ως προς τους κυριότερους τύπους θεματικού περιεχομένου τους, οι παραληρητικές ιδέες διακρίνονται σε</p>
<p>παραληρητικές ιδέες επαπειλούμενης προσβολής της ατομικής ασφάλειας, αξιοπρέπειας ή της ιδιωτικότητας της</p>
<p>προσωπικής ζωής των ασθενών (παραληρητικές ιδέες δίωξης, συνωμοσίας, κατασκόπευσης και προσβλητικής</p>
<p>αναφοράς συνανθρώπων προς αυτούς), παραληρητικές ιδέες, υποχονδριακές παραληρητικές ιδέες (προσβολής</p>
<p>τους από ανίατες νόσους), παραληρητικές ιδέες υπερτίμησης εαυτού (π.χ. ανάληψη μεσσιανικής αποστολής),</p>
<p>παραλήρητικές</p>
<p> </p>
<p>Ιδέες ζηλοτυπίας και ερωτομανίας (βεβαιότητας ότι υψηλά ιστάμενα στην κοινωνική ιεραρχία άτομα τους έχουν</p>
<p>ερωτευθεί).</p>
<p>Παραληρητικές ιδέες χαρακτηρίζουν όλες ανεξαιρέτως τις κατηγορίες ψυχωσικών διαταραχών, πρωτογενών και/ή</p>
<p>δευτερογενών.</p>
<p> </p>
<p>Ιδεοληψίες</p>
<p>Οι ιδεοληψίες συνιστούν εικόνες, ιδέες ή παρορμήσεις που, μολονότι αναγνωρίζονται από τους ασθενείς ως</p>
<p>προϊόντα του ψυχισμού τους -κατ’ αντιδιαστολή προς τα ψυχωσικά βιώματα παθητικότητας και εξωτερικής</p>
<p>επίδρασης-, βιώνονται ως παρείσακτες και αγχογόνες, υποκινώντας την προβολή σθεναρής χωρίς όμως</p>
<p>αποτελέσματος αντίστασης σε αυτές. Η προσωρινή εκτόνωση του υποκινούμενου άγχους επιτυγχάνεται μέσω</p>
<p>επινόησης καταναγκαστικών τελετουργιών.</p>
<p>Οι κυριότεροι τύποι θεματικού περιεχομένου των ιδεοληψιών είναι οι εξής: επιθετικότητα (φόβος απώλειας</p>
<p>ελέγχου εαυτού και τέλεσης επικίνδυνων, ανήθικων ή βέβηλων πράξεων), μόλυνσης (τρόβος μόλυνσης από</p>
<p>ακαθαρσίες ή παθογόνους μικροοργανισμούς), σεξουαλικότητας ενασνόληση με διαστροφικές σεξουαλικές</p>
<p>ιδέες, εικόνες ή παρορμήσεις), συλλογής άχρηστων πραμάτων (αδυναμία αποκομιδής παλαιών εφημερίδων ή</p>
<p>ειδών ρουχισμού) και, τέλος, τάξης και συμμετρίας (απαίτηση εύτακτης διευθέτησης πραγμάτων κατά απολύτως</p>
<p>προκαθορισμένο τρόπο επί ποινή πρόκλησης σοβαρής βλάβης στον εαυτό ή σε οικεία πρόσωπα).</p>
<p>Οι κυριότεροι τύποι καταναγκαστικών τελετουργιών στις οποίες προσφεύγουν οι ασθενείς είναι οι εξής:</p>
<p>καταναγκασμοί καθαριότητας (ατέρμονη πλύση και αντισηψία σώματος, αποφυγή επαφής με εστίες μόλυνση).</p>
<p>Καταναγκασμοί ελέγχου (τέλεσης αναγκαίων για την προσωπική ασφάλεια πράξεων, όπως κλείσιμο εξώ- πόρτας,</p>
<p>κλείσιμο παραθύρων, απενεργοποίηση διακοπτών παροχής ηλεκτρισμού, καταναγκασμοί τάξης (διευθέτηση</p>
<p>πραγμάτων βάσει αυστηρά προκαθορισμένου σχεδίου) και, τέλος, καταναγκασμοί συλλογής άχρηστων πραγμάτων.</p>
<p>Ιδεοληψίες και καταναγκαστικές τελετουργίες χαρακτηρίζουν κατεξοχήν την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή,</p>
<p>μολονότι ενδέχεται να απαντώνται και σε άλλες κατηγορίες πρωτογενών ή δευτερογενών ψυχικών διαταραχών.</p>
<p> </p>
<p>ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ</p>
<p>7.1.1. Scharfetter Chr. Klinische Psychopathologie. 3 Auflage, Stuttgart, Thieme, 1991</p>
<p>7.1.2. Ουλής Π. Στοιχεία Ψυχιατρικής Σημειολογίας. Αθήνα, Ιατρικές £κδόσεις ΖεβεΑεκάκη, 1996</p>
<p>7.1.3. Sims A. Symptoms in the mind. 3rd ed. Edinburgh, Saunders Elsevier, 2003</p>
<p>7.1.4. Ουλής Π. €γχεφίδιο Κλινικής Ψυχοπαθολογίας: σημεία, συμπτώματα, μηχανισμοί. Αθήνα, Ιατρικές £κδόοεις ΒΗΤΑ,</p>
<p>2006</p>

Σχετικά άρθρα