"Μαμά δε θέλω να πάω σχολείο" Τα σημάδια του εκφοβισμού

<p>Μαμά δε θέλω να πάω σχολείο: Τα σημάδια του εκφοβισμού. Όταν ο λόγος για να αποφύγεις το σχολείο είναι πιο σοβαρός από το πρωινό ξύπνημα ή τη δυσαρέσκεια για το διάβασμα</p>
<p> </p>
<p>Από την ψυχολόγο Ευφροσύνη Μήτσιου</p>
<p> </p>
<p>«Τα περισσότερα βράδια δεν μπορούσα να κοιμηθώ καλά, έβλεπα εφιάλτες και ξυπνούσα ιδρωμένος ..σκεφτόμουν την επόμενη μέρα και πώς μπορώ να το αποφύγω. Ισχυριζόμουν κοιλόπονο, έτριβα το θερμόμετρο για να δείξει ότι έχω πυρετό, ότι δεν έχω διαβάσει καλά και γράφουμε τεστ αλλά ήταν ανακούφιση ήταν προσωρινή. Την επόμενη μέρα (και τη νύχτα) οι ίδιες ανησυχίες και σκέψεις με συντρόφευαν. Έτρωγα πρωινό σκυμμένος πάνω από το μπολ με τα δημητριακά κάνοντας κύκλους στο κέντρο του ξανά και ξανά. Κάπως έτσι ένιωθα και εγώ – να με έχουν βάλει στο κέντρο και να γελάνε μαζί μου.</p>
<p> </p>
<p>Ήμουν ο σπασίκλας, το φυτό με τα ‘ματομπούκαλα’, όπως έλεγαν (και άλλες βρισιές), που αντί για αγκαλιές και χτυπήματα στην πλάτη (όπως κάνουν οι φίλοι μεταξύ τους) εγώ δεχόμουν πισώπλατες μπουνιές, κλωτσιές, σφαλιάρες στο σβέρκο, τρικλοποδιές, τσιμπήματα μέχρι και τσίχλες κολλημένες στα μαλλιά μου ή χαρτάκια στην πλάτη που να λένε ‘ρίξε μου σφαλιάρα’. Η ειρωνεία είναι ότι δεν ήμουν ο πολύ καλός μαθητής καθώς λόγω των πειραγμάτων δεν μπορούσα να παρακολουθήσω το μάθημα ή αναγκαζόμουν να επισκέπτομαι τακτικά την τουαλέτα. Μετρούσα το κάθε λεπτό για να επιστρέψω σπίτι αλλά και εκεί προσπαθούσα να περάσω απαρατήρητος για να μην καταλάβουν κάτι οι γονείς μου. Όταν κάποια στιγμή ο μπαμπάς μου με είδε με μια μελανιά στο χέρι – οπότε και αναγκάστηκα να του πω πολύ λίγα πράγματα για αυτό που βιώνω – η απάντηση του ήταν ‘ξύλο αυτοί, ξύλο και εσύ’. Την επόμενη μέρα είχε φέρει ένα σάκο του μποξ για να προπονούμαι γιατί έτσι κάνουν οι άντρες. Ήθελα όμως τόσο να του πω ότι μόνο έτσι δεν κάνουν και όσο ξύλο έχω φάει τόση αγάπη θέλω να δώσω. Απέφευγα αυτές τις συναντήσεις με το μπαμπά και κλεινόμουν σπίτι για να μη με συναντήσουν και οι άλλοι έξω τυχαία. Ήθελα με κάποιο μαγικό ίσως τρόπο να τελειώσει όλο αυτό το μαρτύριο αλλά ούτε κάποιοι συμμαθητές που έβλεπαν το σκηνικό μίλησαν στη δασκάλα ή προσπάθησαν να το σταματήσουν..Και όταν μεγαλώσαμε και βρήκα το θάρρος να τους ρωτήσω γιατί μου το έκαναν αυτό η απάντησή τους ήταν ‘απλά για να γελάσουμε δεν πιστεύαμε ότι σε ενοχλούσε τόσο’».</p>
<p> </p>
<p>Στα λόγια του Χ. ίσως αρκετοί βλέπουν τη δική τους ιστορία – γνωστή ως εκφοβισμός (bullying) – ξυπνώντας αντίστοιχα συναισθήματα. Σε αυτή την ιστορία εμπλέκονται θύτες και θύματα. Θύτης μπορεί να είναι οποιοδήποτε άτομο και θύμα όποιο άτομο διαφέρει ή θεωρούν οι θύτες ότι διαφέρει στα μάτια τους λόγω εξωτερικής εμφάνισης, θρησκείας, χώρας, σεξουαλικού προσανατολισμού. Ο εκφοβισμός αφορά κάθε εμπρόθετη ενέργεια από ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων προς ένα άλλο άτομο με σκοπό να το πληγώσει, να το βλάψει, να το τρομοκρατήσει ή να το απειλήσει και παίρνει τις εξής μορφές:</p>
<p> </p>
<p>α) σωματικός : οποιαδήποτε ενέργεια έχει ως αποδέκτη το σώμα του θύτη όπως αναφέρθηκε και προηγούμενα δηλαδή κλωτσιές, μπουνιές, τράβηγμα μαλλιών</p>
<p> </p>
<p>β) λεκτικός : βρισιές, διάδοση ψευδών φημών, πειράγματα, προσβλητικές εκφράσεις, παρατσούκλια, απειλές</p>
<p> </p>
<p>γ) συναισθηματικός : δημιουργία αισθήματος φόβου, ψευδείς φήμες και απομόνωση ατόμου από τους συμμαθητές, καταστροφή προσωπικών του αντικειμένων, εκβιασμός γι χρήματα ή προσωπικά αντικείμενα</p>
<p> </p>
<p>δ) ηλεκτρονικός (cyberbullying): η πιο πρόσφατη μορφή μέσω της χρήσης της τεχνολογίας όπως, απειλητικά η προσβλητικά μηνύματα μέσω κινητών τηλεφώνων, ηλεκτρονικών υπολογιστών (ηλεκτρονική αλληλογραφία – mail, chat rooms, σελίδες κοινωνικής δικτύωσης – facebook, hi5, twitter) ή βιντεοσκόπησης υλικού και διοχέτευσής του στα ηλεκτρονικά μέσα</p>
<p> </p>
<p>Ενδείξεις ότι το παιδί είναι θύμα εκφοβισμού</p>
<p> </p>
<p>άστατος ύπνος, εφιάλτες</p>
<p>νυχτερινή ενούρηση</p>
<p>φαίνεται κλαμένο με πεσμένη διάθεση</p>
<p>ευερέθιστο, επιθετικό, ανήσυχο, απομονωμένο</p>
<p>αυτοκτονικές ή αυτοκαταστροφικές τάσεις ή συμπεριφορές</p>
<p>διαταραχές διατροφής, αλλαγή σε διατροφικές συνήθειες ή μειωμένη διάθεση για φαγητό</p>
<p>για αποφυγή του σχολείου επιστρατεύει δικαιολογίες και σωματικά συμπτώματα  (πονοκέφαλος, πυρετός)</p>
<p>μειωμένη επίδοση, συχνές απουσίες και άρνηση για το σχολείο</p>
<p>πιθανές μελανιές, χτυπήματα στο σώμα του ή επιστρέφει με σκισμένα ρούχα</p>
<p>ζητά επίμονα κάποιον γονέα να τον συνοδεύσει στο σχολείο ή αν πηγαίνει μόνο αλλάζει συνεχώς διαδρομές</p>
<p>δεν έχει ή λέει πως χάνει τα χρήματα ή και ζητάει συνεχώς χρήματα (πιθανόν να τα δώσει στο θύτη που τον εκβιάζει)</p>
<p>ενδεχόμενη απώλεια και του κινητού του</p>
<p>στις τέσσερις τελευταίες περιπτώσεις το παιδί δεν δίνει πειστικές εξηγήσεις</p>
<p>Τι μπορεί να κάνει το παιδί για να το σταματήσει και τι να αποφεύγει</p>
<p> </p>
<p>Είναι βοηθητικό:</p>
<p> </p>
<p>να σκέφτεσαι ότι δεν φταις εσύ – μη μαλώνεις τον εαυτό σου – αλλά σκέψου τα δυνατά σου σημεία και πίστεψε στον εαυτό σου</p>
<p>να επιδιώκεις να είναι δίπλα ή κοντά καθηγητές για να μπορούν να παρέμβουν ή να είναι μάρτυρες του γεγονότος</p>
<p>να μοιραστείς αυτό που νιώθεις με κάποιον είτε γονέα είτε φίλο σου – σε περίπτωση που δε σε παίρνουν στα σοβαρά ψάξε κάποιον που θα σε ακούσει</p>
<p>Να αποφεύγεις:</p>
<p> </p>
<p>να κοιτάς κάτω (δείχνεις ότι φοβάσαι) αλλά να τους κοιτάς στα μάτια</p>
<p>να μιλάς, αντιμιλάς και προσπάθησε να απομακρυνθείς</p>
<p>να είσαι μόνος σε χώρους χωρίς εποπτεία όπως, τουαλέτα – ζήτα κάποιον να έρθει για παρέα</p>
<p>να έχεις μαζί σου ακριβά αντικείμενα όπως, τελευταίας τεχνολογίας κινητό ή πολλά χρήματα</p>
<p>Τι μπορούν να κάνουν και τι να αποφύγουν οι γονείς για να βοηθήσουν το παιδί</p>
<p> </p>
<p>να έχετε γνώση επί του θέματος για να έγκαιρα ότι κάτι συμβαίνει</p>
<p>να δημιουργήσετε το κατάλληλο περιβάλλον (με ηρεμία, χωρίς πίεση) για να σας μιλήσει το παιδί και να είστε καλοί ακροατές</p>
<p>να του δώσετε την αίσθηση της ασφάλειας ενισχύοντας ταυτόχρονα την αυτοπεποίθησή του μέσα από συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες</p>
<p>να απευθυνθείτε στην αστυνομία για καλύτερη ενημέρωση</p>
<p>αν η κατάσταση είναι ψυχοφθόρα για το παιδί και το ζητά και το ίδιο μπορείτε να αλλάξετε σχολείο</p>
<p>να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας για διαχείριση των συναισθημάτων και στήριξη τόσο του παιδιού όσο και δική σας</p>
<p>Να αποφύγετε:</p>
<p> </p>
<p>να ρωτάτε συνέχεια λεπτομέρειες για το περιστατικό ή για ό,τι νεότερο (αν έχει υπάρξει) – αντανακλάται το άγχος το οποίο και μεταφέρεται στο παιδί</p>
<p>να το κρίνετε</p>
<p>να επικοινωνήσετε είτε με το ίδιο το παιδί-θύτη είτε με τους γονείς του – μπορεί να ρίξει λάδι στη φωτιά χειροτερεύοντας τα πράγματα</p>

Σχετικά άρθρα