Κάπαρη: Αντιβακτηριδιακές ιδιότητες και αντιδιαβητική δράση!

<p><br /><span style="font-size: small;">Η Σαντορίνη και η Τήνος είναι δύο νησιά πραγματικά στολίδια του Αιγαίου. Πανέμορφες παραλίες, μοναδικά ηλιοβασιλέματα, φιλόξενοι άνθρωποι, ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία, είναι λίγες μόνο από τις αναμνήσεις που μπορεί να έχει ο επισκέπτης αυτών των νησιών. Μία από τις σημαντικές «ψηφίδες» του ψηφιδωτού των αναμνήσεων από τους δύο αυτούς τόπους είναι σίγουρα και η απόλαυση των γευστικών ντόπιων σπεσιαλιτέ. Κεντρικό ρόλο σε αυτές τις απλές αλλά μοναδικές σπεσιαλιτέ έχει συχνά η κάππαρη. Μάλιστα, στην Τήνο και συγκεκριμένα στο παραδοσιακό χωριό Ποταμιά, διοργανώνεται κάθε χρόνο η γιορτή της κάππαρης, όπου εξαιρετικοί μεζέδες με βάση την κάππαρη προσφέρονται στους τυχερούς επισκέπτες.</span><br /><br /><span style="font-size: small;">Η ΜΙΚΡΗ ΚΑΙ ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΗ</span><br /><br /><span style="font-size: small;">Η κάππαρη είναι ένα μικρό ανυπότακτο φυτό που σε πείσμα των συνθηκών φυτρώνει πάνω σε βραχώδη εδάφη, κυρίως δίπλα στη θάλασσα. Στις χώρες της Μεσογείου απαντά το είδος Κάππαρις η κοινή (ή Κάππαρις η ακανθώδης, Capparis spinosa), ένας έρπων θάμνος με μικρά αγκαθάκια και βλαστούς που διακλαδίζονται και απλώνονται στο έδαφος. Τα όμορφα υπόλευκα άνθη της με τους μοβ στήμονες φύονται μεμονωμένα. Τα άνθη πριν ανοίξουν, στο στάδιο που είναι ακόμα μπουμπούκια, αποτελούν τη γνωστή κάππαρη του εμπορίου. Στη χώρα μας. εκτός από τα πεντανόστιμα μπουμπούκια, καταναλώνουμε και τον καρπό της (αγγουράκι) αλλά και τα φύλλα του φυτού.</span><br /><span style="font-size: small;">Η κάππαρη, εκτός από την ξεχωριστή της γεύση, διαθέτει φαρμακευτικές ιδιότητες αλλά και σημαντική διατροφική αξία.</span><br /><br /><span style="font-size: small;">Η ΚΑΠΠΑΡΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ</span><br /><br /><span style="font-size: small;">0 Γαληνός, ο διασημότερος ίσως ιατρός της αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη και πατέρας της Πειραματικής Φυσιολογίας, στο έργο του Περί τροφών δυνάμεως. κάνει εκτεταμένη αναφορά στην κάππαρη, τη θρεπτική της αξία, αλλά και στον τρόπο επεξεργασίας της ώστε να γίνει βρώσιμη. Το φυτό μαζί με τις τρυφερές του άκρες, για να διατηρηθεί, τοποθετείται σε αλατόνερο ή ξίδι. Όταν ξεπλυθεί από το αλάτι, σερβίρεται με ξιδόμελο (οξόμελι) ή λαδόξιδο (οξέλαιον).</span><br /><br /><span style="font-size: small;"> </span><br /><span style="font-size: small;">Ιατρικές χρήσεις της κάππαρης ή του εκχυλίσματος διαφόρων τμημάτων του φυτού αναφέρονται και από τον Διοσκουρίδη, ο οποίος τη συστήνει ως φάρμακο για διάφορες παθήσεις. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τη χρησιμοποιούσαν σαν φάρμακο για το μετεωρισμό αλλά και κατά των ρευματικών παθήσεων. Άλλες ιδιότητες που έχουν αποδοθεί στην κάππαρη είναι ηπατοπροστατευτικές, διουρητικές και τονωτικές.</span><br /><br /><span style="font-size: small;">ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ</span><br /><br /><span style="font-size: small;">Η κάππαρη αποδίδει πολύ λίγες θερμίδες (23 Kcal/100 γρ.) και αποτελεί πηγή αρκετών μετάλλων και ιχνοστοιχείων, όπως ο χαλκός, ο σίδηρος και το σελήνιο. Τα μπουμπούκια της κάππαρης περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β. βιταμίνες A, C, Ε, Κ. ω-3 λιπαρά, καθώς και φυτοστερόλες (σε μικρότερες ποσότητες).</span><br /><span style="font-size: small;">Η βρώσιμη κάππαρη, η οποία έχει υποστεί επεξεργασία με άλμη, περιέχει αρκετό νάτριο, γι' αυτό και προτείνεται το καλό της ξέπλυμα σε τρεχούμενο νερό πριν την κατανάλωση.</span><br /><span style="font-size: small;">Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό που καθιστά την κάππαρη σπουδαία τροφή είναι η υψηλή περιεκτικότητά της σε φλαβονοειδή (ουσίες με έντονη αντιοξειδωτική -και όχι μόνο- δράση), όπως η κερκετίνη, η ρουτίνη και η καμφερόλη.</span><br /><br /><span style="font-size: small;">ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΡΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΕΡΚΕΤΙΝΗΣ*, Η ΚΑΠΠΑΡΗ ΕΙΝΑΙ ΙΣΩΣ Η ΠΙΟ ΠΛΟΥΣΙΑ ΠΗΓΗ1·<sup>2</sup> ΣΤΗ ΦΥΣΗ.</span><br /><br /><span style="font-size: small;">Μελέτες<sup>3</sup> δείχνουν ότι η κερκετίνη δρα σαν αντιισταμινικό (υποβοηθώντας έτσι σε καταστάσεις αλλεργίας), ενώ παράλληλα παρουσιάζει αντιβακτηριδιακές. αντιυπερτασικές, αναλγητικές, ανπκαρκινικές και ανπφλεγμονώδεις ιδιότητες.</span><br /><span style="font-size: small;">Στις τροφές, η «μαγική» κερκετίνη απαντά κυρίως σε μια μορφή (γλυκοζίτες κερκετίνης) που αυτούσια δεν απορροφάται καλά. Επειδή όμως κατά τη μάσηση και την πέψη της τροφής υδρολύεται από αντίστοιχα ένζυμα και βακτήρια του στόματος και του εντέρου, τελικά μετα- τρέπεται σε μια καλά απορροφήσιμη μορφή (αγλυκόνη κερκετίνης)!</span><br /><br /><span style="font-size: small;"> </span><br /><span style="font-size: small;">Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως η κερκετίνη εμφανίζει<sup>4</sup> ισχυρότερη δράση συγκριτικά με την ταμοξιφαίνη (φάρμακο ευρέως διαδεδομένο σε γυναίκες με ορμονοευαίσθητο καρκίνο) ως αναστολέας αύξησης συγκεκριμένης κυτταρικής σειράς του καρκίνου του μαστού (αναφερόμαστε πάντα σε εργαστηριακά δεδομένα).</span><br /><span style="font-size: small;">Όσον αφορά τη ρουτίνη<sup>5</sup> η οποία εμπεριέχει στη δομή της την κερκετίνη που είδαμε πιο πάνω, φαίνεται πως έχει την ικανότητα να ευεργετεί τα τριχοειδή αγγεία, παρεμποδίζοντας το σχηματισμό συσσωματωμάτων και μειώνοντας τη διαπερατότητά τους.</span><br /><span style="font-size: small;">Επίσης, η ρουτίνη φαίνεται να ασκεί θετική επίδραση σε περιπτώσεις γλαυκώματος και καταρράκτη, αλλά και αιμορροΐδων, κιρσών, καθώς και αιμορραγικών καταστάσεων, όπως η αιμορροφιλία.</span><br /><span style="font-size: small;">Για την καμφερόλη<sup>6</sup> αρκετές επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν θετική συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης τροφών πλούσιων σε καμφερόλη και μείωσης του ενδεχομένου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου, ενώ εργαστηριακές έρευνες δείχνουν πως το φλαβονοειδές αυτό έχει αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές και αντι- ισταμινικές επιδράσεις. Ας σημειωθεί πάντως πως η καμφερόλη παρουσιάζει χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα (απορρόφηση και αξιοποίηση) στον άνθρωπο, κάτι που σημαίνει πως απαιτούνται μεγάλες ποσότητες κατανάλωσης διαμέσου των τροφών, προκειμένου να επιτευχθεί το όποιο θεραπευτικό αποτέλεσμα.</span><br /><span style="font-size: small;">'Αλλα φλαβονοειδή της κάππαρης, πέρα από αυτά που αναφέραμε. φαίνεται<sup>7</sup> να αναχαιτίζουν την ενεργοποίηση ενός πολύ σημαντικού παράγοντα στην ανθρώπινη υγεία (παράγοντας NF-kB). 0 παράγοντας αυτός εμπλέκεται στην καταστολή της απόπτωσης (του προγραμματισμένου δηλαδή κυτταρικού θανάτου), στην κυτταρική επιβίωση, στη δημιουργία και εξέλιξη φλεγμονής, καθώς και στη δημιουργία όγκων και στη μετάσταση.</span><br /><span style="font-size: small;">Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η περιεκτικότητα της κάππαρης και σε ισοθειοκυανικά άλατα. Οι ουσίες αυτές που εμπεριέχονται σε σημαντικές ποσότητες και στα σταυρανθή (μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών) ασκούν προφυλακτική επίδραση<sup>8</sup>-<sup>9</sup> έναντι του καρκίνου του μαστού, μέσω της εμπλοκής τους στο μεταβολισμό των οιστρογόνων και της ενίσχυσης των ενδογενών αντιοξειδωτικών μηχανισμών του ανθρώπινου οργανισμού.</span><br /><br /><span style="font-size: small;"> </span><br /><span style="font-size: small;">ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ</span><br /><br /><span style="font-size: small;">ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΕ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΤΗΝ ΚΑΠΠΑΡΗ</span><br /><span style="font-size: small;">Εργαστηριακές μελέτες<sup>10</sup> αναδεικνύουν τη δράση της κάππαρης ενάντια σε βακτηρίδια και μύκητες. Ακόμα και οι ρίζες της κάππαρης φαίνεται να έχουν σημαντικές αντιβακτη- ριδιακές ιδιότητες.</span><br /><span style="font-size: small;">Επιστημονική μελέτη" σε συγκεκριμένες κυτταρικές σειρές έδειξε ότι το εκχύλισμα των μπουμπουκιών της κάππαρης φαίνεται να έχει χονδροπροστατευτική δράση. Μάλιστα, το συγκεκριμένο εκχύλισμα φαίνεται να προσφέρει μεγαλύτερη προστασία απ' ό.τι η ινδομεθακίνη, φαρμακευτική ουσία που χρησιμοποιείται σε παθήσεις των αρθρώσεων. Έτσι, εκχύλισμα κάππαρης πιθανόν να μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση βλαβών του χόνδρου σε περιπτώσεις φλεγμονωδών παθήσεων, όπως σε διάφορες μορφές αρθρίτιδας.</span><br /><span style="font-size: small;">Η κάππαρη φαίνεται να βοηθά και στο διαβήτη.</span><br /><span style="font-size: small;">Μετά από τρεις σημαντικές μελέτες<sup>1213</sup>·<sup>14</sup> σε πειραματόζωα που έδειξαν όντως μια εξαιρετική αντιδιαβητική δράση συγκεκριμένων εκχυλισμάτων κάππαρης, ήρθε και η σειρά της μελέτης σε ανθρώπους.</span><br /><span style="font-size: small;">Η συγκεκριμένη μελέτη, λοιπόν,<sup>15</sup> που έγινε σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, έδειξε ότι το εκχύλισμα κάππαρης, σε αντίθεση με το ψευδοφάρμακο που χορηγήθηκε, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό αντι-υπεργλυκαιμικό και αντι-υπερτρι- γλυκεριδαιμικό παράγοντα στη θεραπεία ασθενών με διαβήτη τύπου 2.</span><br /><span style="font-size: small;">Και για τους λάτρεις του κρέατος, μελέτη Ιταλών επιστημόνων<sup>16</sup> έδειξε πως ακόμα και μια μικρή ποσότητα κάππαρης είναι ικανή να καταστείλει τπ δημιουργία παραπροϊόντων που προκύπτουν από την πέψη διαφόρων τύπων κρεάτων, τα οποία έχουν ενοχοποιηθεί για την αύξηοπ του ενδεχομένου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου.</span><br /><span style="font-size: small;">Αυτή π δράση της κάππαρης δεν αποδίδεται σε κάποιο συγκεκριμένο συστατικό, αλλά στη συνεργιστική δράση διαφόρων ουοιών.</span><br /><span style="font-size: small;">Επιπρόσθετα, τα συστατικά της κάππαρης βοηθούν στην επαναδραστηριοποίηση της βιταμίνης Ε, κάνοντάς την περισσότερο διαθέσιμη για τον οργανισμό.</span><br /><br /><span style="font-size: small;">ΧΡΗΣΕΙΣ</span><br /><br /><span style="font-size: small;">Στη χώρα μας, η διατήρηση της κάππαρης εξασφαλίζεται με το στέ- γνωμά της στον ήλιο μέχρι να σκληρύνει τελείως και να αποκτήσει «ξανθές ανταύγειες». Αργότερα, τοποθετείται σε δοχεία όπου συντηρείται σε άλμη, αλάτι ή και σε ελαιόλαδο.</span><br /><span style="font-size: small;">Η κάππαρη μπορεί να προστεθεί ωμή σε σαλάτες, σε σάντουιτς, ή μπορεί να μαγειρευτεί με ψάρια, κρεατικά, ζυμαρικά και σχεδόν όλα τα τρόφιμα, χαρίζοντας μια πικάντικη και ιδιαίτερη γεύση.</span><br /><br /><br /><span style="font-size: small;"> </span><br /><span style="font-size: small;">ΣΥΝΤΑΓΗ από τον Σεφ Αλέξανδρο Παπανδρεου</span><br /><br /><span style="font-size: small;">ΨΗΤΟ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΜΕ ΕΛΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΠΠΑΡΗ</span><br /><br /><span style="font-size: small;">Χρόνος Προετοιμασίας: 5 λεπτά · Χρόνος Μαγειρέματος: 20 λεπτό · Για 2 άτομα</span><br /><br /><span style="font-size: small;">ΥΛΙΚΑ</span><br /><span style="font-size: small;">2 φιλέτα στήθος κοτόπουλου 200 γρ. ντοματίνια. κομμένα στη μέση 50 γρ. ελιές μαύρες 2 κουταλιές ξύσμα από λεμόνι 2 κουταλιές κάππαρη 4 κουταλιές ελαιόλαδο αλάτι</span><br /><span style="font-size: small;">φρεσκοτριμμένο πιπέρι</span><br /><br /><span style="font-size: small;">ΕΚΤΕΛΕΣΗ </span><br /><br /><span style="font-size: small;">Σε ένα ξύλο κοπής απλώνουμε τα δύο φιλέτα, αλατίζουμε και πασπαλίζουμε με φρεσκοτριμ- μένο πιπέρι.</span><br /><span style="font-size: small;">Τοποθετούμε τα φιλέτα σε ένα μικρό ταψί και τα ραντίζουμε με 2 κουταλιές ελαιόλαδο. Ψήνουμε τα φιλέτα οε φούρνο προθερμασμένο στους 180 βαθμούς για 10 λεπτά.</span><br /><span style="font-size: small;">Μόλις ολοκληρωθούν τα 10 λεπτά, αποσύ- I ρουμε το ταψί από το φούρνο, γυρίζουμε τα φιλέτα και συνεχίζουμε το ψήσιμο για 5 λεπτά ακόμη.</span><br /><span style="font-size: small;">Σε ένα μεγάλο μπολ ανακατεύουμε τα κομμένα ντοματίνια. τις ελιές, το ξύσμα λεμονιού, την κάππαρη και το υπόλοιπο ελαιόλαδο.</span><br /><span style="font-size: small;">Μόλις περάσουν τα 5 λεπτά ψησίματος, προσθέτουμε στο ταψί το μείγμα με τα ντοματίνια και ξαναβάζουμε τα φιλέτα στο φούρνο για 5 λεπτά ακόμη.</span><br /><span style="font-size: small;">Σερβίρουμε με ψητά λαχανικά σχάρας ή πατάτες βραστές.</span><br /><br /><br /><span style="font-size: small;">Ευχαριστούμε τις εκδόσεις διόπτρα.</span><br /><br /><span style="font-size: small;">Από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Ξένου &amp; Αστερίας Σταματάκη “Γνωρίστε τα ελληνικά super foods"</span></p>

Σχετικά άρθρα