<div class="Section1">
<p class="11" style="text-align: justify;">Ο εχθρός που προτιμώ, εκείνος που μπορεί πιο εύκολα να δεχτεί επιρροές προς το καλύτερο, είναι η Βρετανική Αυτοκρατορία.</p>
<p class="31" style="text-align: justify;">Αλλά ο πιο τρομερός αντίπαλος είναι ένας άνθρωπος που ονομάζεται Μοχάντας Κ. Γκάντι.</p>
<p class="31" style="text-align: justify;">Εκείνον φαίνεται ότι πολύ λίγο μπορώ να τον επηρεάσω.</p>
<p class="31" style="text-align: justify;" align="right">Μοχάντας Κ. Γκάντι</p>
<p style="text-align: justify;">Δεν αρέσει στους ανθρώπους να αλλάζουν. Η αλλαγή είναι δύσκολη. Η αλλαγή θέλει δουλειά. Όπως ίσως ήδη γνωρίζεις από τις πρωτοχρονιάτικες υποσχέσεις που γρήγο­ρα αθετοΰνται, ακόμα και μια αλλαγή που πραγματικά θέλεις να την κάνεις είναι δύσκολη. Φαντάσου λοιπόν πώς νιώθει κάποιος άλλος όταν του ζητάς να αλλάξει κάτι στη συμπεριφορά του ή στον τρόπο που σκέφτεται. Όταν ζητάς από το σύντροφό σου να αλλάξει, υπονοείς ότι κάνει λάθος, κι αυτό κανενός το εγώ δε θέλει να το παραδεχτεί. ΓΥ αυτό, αν θέλεις να αλλάξει το ταίρι σου μια συμπεριφορά που σ' ενοχλεί, χρειάζεται να καταπιαστείς με μεγάλη προσοχή με αυτό το λεπτό εγχείρημα. Αν χειριστείς την κατάσταση με τρόπο, τότε το ταίρι σου θα ανταποκριθεί σ' εκείνο που του ζήτησες και θα κάνει ό,τι μπορεί για να προσαρμο­στεί στις ανάγκες σου. Αλλά αρκεί μία λάθος κίνηση (ή λέξη) για να πεισμώσει και να συνεχίσει να συμπεριφέρεται όπως πάντα.</p>
<p style="text-align: justify;">Από τον συγγραφέα και θεραπευτή Jonathan Robinson </p>
</div>
<div class="Section2" style="text-align: justify;">
<p>Αφού σε κανέναν δεν αρέσει να αλλάζει, θα σου πρότεινα να αποφΰγεις να ζητήσεις κάτι τέτοιο από το σύντροφό σου, εκτός αν κάτι πραγματικά σ' ενοχλεί. Αν του ζητάς διαρκώς να είναι κάτι άλλο από αυτό που είναι, εκείνος τελι­κά θα πάψει να σε ακούει ή θα φΰγει. Έτσι λοιπόν, πριν ζητήσεις από το ταίρι σου να αλλάξει, ρώτα πρώτα τον εαυτό σου: "Υπάρχει τρόπος να μπορώ εγώ να προσαρμοστώ ή να αλλάξω, έτσι που να μη με ενοχλεί τόσο πολύ η συμπεριφορά του συντρόφου μου;" Προσπάθησε να νιώσεις πόσο πολύ αντιστέκεσαι σ' αυτή την ερώτηση. Ο σύντροφός σου θα εκδηλώσει τουλάχιστον την ίδια αντίσταση αν του ζητήσεις να αλλάξει, επομένως μην του το ζητήσεις, εκτός κι αν έχεις εξαντλήσει όλες τις άλλες πιθανότητες.</p>
<p>Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι για να κάνεις το σύντροφό σου να αλλάξει. Ο πρώτος είναι να τον αναγκά­σεις να αλλάξει, γκρινιάζοντας ή απειλώντας τον, ώσπου τελικά να υποχωρήσει. Με αυτό τον τρόπο, ακόμα και αν τα καταφέρεις να σου δώσει αυτό που θέλεις, η δυσφορία που θα υπάρχει πίσω από την υποχώρησή του θα κάνει τη νίκη σου κούφια. Ο δεύτερος τρόπος είναι να τον αποδεχτείς όπως ακριβώς είναι, ελπίζοντας ότι η ανεπιθύμητη συμπερι­φορά του θα εξαφανιστεί αν εσύ συνεχίσεις να τον αγαπάς χωρίς όρους. Κάποιες φορές αυτό λειτουργεί και κάποιες άλλες όχι. Το μεγαλύτερο πρόβλημα σ' αυτή την προσέγγισηείναι ότι χρειάζεται να έχεις την υπομονή ενός αγίου για να μπορείς να αγαπάς κάποιον που συμπεριφέρεται με ενοχλη­τικό ή καταστροφικό τρόπο. Επιπλέον, ο σύντροφός σου μπορεί να μην καταλάβει καν τι είναι αυτό που θέλεις να αλλάξει, πράγμα που σημαίνει ότι είναι μάλλον απίθανο να το αλλάξει, όση αγάπη κι αν του δίνεις.</p>
<p>Η τρίτη μέθοδος είναι να μιλήσεις στο σύντροφό σου μ" έναν τρόπο που θα εξουδετερώνει τον ανιχνευτή κατηγορίας του. Σ' αυτό το κεφάλαιο θα αναλύσουμε με λεπτομέρειες την τεχνική που χρειάζεται για να το πετύχεις.</p>
<p>Το να πείσεις το σύντροφό σου ν' αλλάξει είναι κάτι ανάλογο με το να προσπαθείς να αφαιρέσεις έναν όγκο με μια εγχείρηση. Όταν ένας χειρούργος κάνει μια εγχείρηση, προχωρεί με προσεκτικά και μελετημένα βήματα. Ετοιμάζει με προσοχή τον ασθενή για την εγχείρηση, τον ναρκώνει για να μην πονάει, αφαιρεί τον όγκο και ύστερα βοηθάει τον ασθενή να συνέλθει. Έτσι κι εσύ χρειάζεται να ακολουθή­σεις με το δικό σου "ασθενή", το σύντροφό σου, μια ανάλογη διαδικασία τεσσάρων βημάτων. Παρ' όλο που μια τόσο μελε­τημένη στρατηγική μπορεί να μη σου φαίνεται απαραίτητη, ωστόσο να θυμάσαι ότι το να ζητήσεις από το σύντροφό σου να αλλάξει μπορεί να είναι, όπως και μια εγχείρηση, επικίν­δυνη υπόθεση.</p>
<p class="20">Προειοιμαοία</p>
<p>Το πρώτο βήμα για να προετοιμάσεις το σύντροφό σου για την εγχείρηση- δηλαδή για την εποικοδομητική επικοινωνία είναι να του προσφέρεις αναγνώριση, εκτίμηση και αποδοχή. Για να πειστεί το ταίρι σου να αλλάξει, χρειάζεται πρώτα απ' όλα να ξέρει ότι το αγαπάς. Αφοΰ έχεις εξασφα­λίσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας, το επόμενο απαραίτητο συστατικό είναι η σωστή στιγμή. Δες πώς είναι τα κέφια του. Αν έχει περάσει μια δύσκολη μέρα ή αν είναι κακόκεφος, άφησέ το για κάποια άλλη φορά. Όταν το επί­πεδο της αυτοεκτίμησής του είναι χαμηλό, όσο προσεκτικός κι αν είσαι, είναι πολύ πιθανό να ενεργοποιήσεις τον ανι­χνευτή κατηγορίας του.</p>
</div>
<div class="Section3" style="text-align: justify;">
<p>Αν ο σύντροφός σου είναι σε καλή διάθεση, τότε προχώρα και πες του κάτι που εκτιμάς σ' αυτόν. Μια ειλικρινής και από καρδιάς εκδήλωση της εκτίμησής σου θα ανεβάσει προσωρινά την αυτοεκτίμησή του. Όμως σε προειδοποιώ: μην του εκφράσεις την εκτίμησή σου απλώς και μόνο σαν εισαγωγή για να του πεις στη συνέχεια κάτι αρνητικό. Εκεί­νος θα το καταλάβει αμέσως.</p>
<p>Ελπίζω ότι εκφράζεις την εκτίμησή σου στο σύντροφό σου. Σ' αυτή την περίπτωση, ένα ακόμα θετικό σχόλιο από μέρους σου δε θα του γεννήσει υποψίες. Με το να εκφράσεις την εκτίμησή σου, έχεις προετοιμάσει τον "ασθενή" για το χειρουργείο. Τώρα, είναι έτοιμος για τη νάρκωση. Την ώρα που του λες τι θα ήθελες να αλλάξει, το να του εκφράσεις τη θετική σου πρόθεση είναι το καλύτερο αναισθητικό. Όπως θυμάσαι από το πρώτο κεφάλαιο, η θετική σου πρόθεση είναι ο τελικός σκοπός, είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο εκφράζεις στο ταίρι σου αυτό που θέλεις.</p>
<p>Η θετική σου πρόθεση μπορεί, για παράδειγμα, να εκ­φραστεί κάπως έτσι:</p>
</div>
<div class="Section4" style="text-align: justify;">
<p>"Αγάπη μου, θέλω να σου ζητήσω μια χάρη. Ο λόγος που σου τη ζητώ είναι ότι θεωρώ πολύ σημαντική τη σχέση μας. Πιστεύω ότι είμαστε πολύ τυχεροί που αγαπιόμαστε τόσο και θέλω να σιγουρευτώ ότι θα συνεχίσουμε και στο μέλλον να δυναμώνουμε την αγάπη μας". Αυτό είναι.</p>
<p>Εκφράζοντας τη θετική σου πρόθεση, δημιουργείς για το σύντροφό σου ένα ευνοϊκό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα του ζητήσεις την αλλαγή. Αυτή η διαδικασία αμβλύνει την αιχμη- ρότητα που θα είχαν τα λόγια σου και που, αλλιώς, θα ενερ­γοποιούσε τον ανιχνευτή κατηγορίας του. Αν δε δημιουργή­σεις εσύ ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα τοποθετήσεις τα λόγια σου, τότε θα δημιουργήσει ο σύντροφός σου ένα. Το δικό του πλαίσιο μάλλον θα είναι λιγότερο ευνοϊκό. Μπορεί να εισπράξει τα λόγια σου ως μια μορφή γκρίνιας ή θυμού ή ως μια δήλωση ότι δεν είναι αρκετά καλός. Ένα τέτοιο πλαί­σιο είναι σκέτη φωτιά και σίγουρα θα ενεργοποιήσει τον ανιχνευτή κατηγορίας του.</p>
<p class="20" align="left"> </p>
<p>Όταν θα έχεις εκφράσει τη θετική σου πρόθεση, είναι ώρα να πεις στο σύντροφό σου τι είναι αυτό που θα ήθελες να αλλάξει. Και πάλι, ο πρωταρχικός σου στόχος σ' αυτό το λεπτό εγχείρημα είναι να αποφύγεις να ενεργοποιήσεις τον ανιχνευτή κατηγορίας του. Ο καλύτερος τρόπος για να το πετύχεις αυτό είναι να αναλάβεις όσο το δυνατόν περισσότε­ρη ευθύνη για το πρόβλημα που υπάρχει. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι θέλεις να σταματήσει ο σύντροφός σου να σου φωνάζει κάθε φορά που θυμώνει. Αν του πεις: "Θέλω να σταματήσεις να μου φωνάζεις όταν θυμώνεις", είναι πολΰ πιθανόν να ενεργοποιήσεις το συναγερμό και τους αμυντι­κούς μηχανισμούς του. Μια τέτοια φράση υπονοεί ότι κάνει κάτι λάθος και ότι μόνον εσύ ξέρεις ποιο είναι το σωστό.</p>
</div>
<div class="Section5" style="text-align: justify;">
<p>Αντί γι' αυτό, θα μπορούσες να αναλάβεις ένα μέρος της ευθύνης για το πρόβλημα που υπάρχει, λέγοντας κάτι τέτοιο: "Από τότε που η μητέρα μου μου φώναζε όταν ήμουν παιδί, φοβάμαι όταν οι άλλοι θυμώνουν μαζί μου. Όταν μου βάζεις τις φωνές, αυτό με φοβίζει. Τελικά, μάλλον είμαι πολύ ευαίσθητος. Θα ήθελα να βρούμε έναν τρόπο για να μπορούμε να είμαστε μαζί, χωρίς να φοβάμαι ότι θα μου βάλεις τις φωνές". Με το να γίνεις ευάλωτος, όπως στο παράδειγμα, και με το να πάρεις ένα μέρος της ευθύνης για το πρόβλημα που υπάρχει, αυξάνεις τις πιθανότητες να σε ακούσει ο σύντροφός σου, χωρίς να πάρει αμυντική στάση.</p>
<p>Κάποιοι παραπονιούνται ότι όλη αυτή η διαδικασία μοι­άζει σαν να κρατάς ένα πανάκριβο και εύθραυστο αντικεί­μενο και τρέμεις μήπως το σπάσεις. Ε, λοιπόν, αυτό ακριβώς συμβαίνει. Το ανθρώπινο εγώ είναι πολύ εύθραυστο και οι αμυντικοί του μηχανισμοί πολύ ισχυροί. Για να περάσεις μέσα από τον αμυντικό στρατό του εγώ, χρειάζεται να έχεις ένα άψογο σχέδιο επικοινωνίας. Στην περίπτωση που ζητάς, λοιπόν, μια αλλαγή συμπεριφοράς από το σύντροφό σου, θα ήταν καλό να γράψεις από πριν ακριβώς τα λόγια που σκέ­φτεσαι να πεις. Έτσι, όταν έρθει η στιγμή να κάνεις αυτήν τη λεπτή εγχείρηση, θα αποφύγεις τα μοιραία λάθη.</p>
<p>Από την πείρα μου, ξέρω πόσο δύσκολο είναι να αναλάβεις την ευθύνη για το πρόβλημα που υπάρχει ανάμεσα σε σένα και στο σύντροφό σου. Από τη δική σου σκοπιά, αυτός είναι η αιτία του προβλήματος και όχι το γεγονός ότι ο πατέ­ρας σου σε εγκατέλειψε όταν ήσουν τεσσάρων ετών. Όπως και να το βλέπεις το ζήτημα, ανάλαβε την ευθΰνη. Με αυτό τον τρόπο διευκολύνεις τον άλλον να προθυμοποιηθεί να αλλάξει. Ευτυχώς, δεν είναι απαραίτητο να το κάνεις αυτό τέλεια. Αν έχεις ήδη δείξει την εκτίμησή σου προς το σύντρο­φό σου και αν έχεις εκφράσει τη θετική σου πρόθεση, εκεί­νος θα είναι σε θέση να εισπράξειτα όσα θα του πεις, ακόμα και αν δεν αναλάβεις απόλυτα την ευθΰνη.</p>
</div>
<div class="Section6" style="text-align: justify;">
<p>Αν η προσπάθεια να τα πεις όλα τέλεια είναι πολύ δύσκολη για σένα ή αν αυτή η διαδικασία σού φαίνεται παράξενη, απλώς πες του τι είναι αυτό που σ' ενοχλεί. Ύστερα βάλε τα δυνατά σου να πας παρακάτω όσο πιο γρή­γορα γίνεται. Αν έχεις καταφέρει να φτάσεις ως εδώ χωρίς να έχεις βάλει μπρος το συναγερμό του, τότε είσαι έτοιμος να κάνεις το πιο σημαντικό βήμα: να πείσεις το σύντροφό σου να συμφωνήσει να αλλάξει.</p>
<p>Στα πρώτα χρόνια της καριέρας μου, συνήθιζα να λέω αμέσως στους πελάτες μου τι ήταν εκείνο που έπρεπε ν' αλ­λάξουν για να γίνουν πιο ευτυχισμένοι. Εκείνοι σπάνια ξανάρχονταν στο γραφείο μου και αν ξανάρχονταν, σχεδόν ποτέ δεν έκαναν όσα τους είχα προτείνει. Στην αρχή τούς κατηγορούσα ότι "δεν ήθελαν ν' αλλάξουν". Αλλά μετά συνειδητοποίησα ότι εγώ δεν έπαιρνα καμιά ευθύνη για την "αποτυχία" τους. Με τον καιρό, διαπίστωσα ότι οι περισσό­τεροι δε θέλουν να τους λένε ότι πρέπει ν' αλλάξουν, ακόμα και όταν ξέρουν ότι έχει δίκιο. Το να λες σε κάποιον τι πρέ­πει να κάνει είναι ο καλύτερος τρόπος για να του χαμηλώ- οεις την αυτοεκτίμηση. Αντί γι' αυτό, είναι σχεδόν πάντα πιο αποτελεσματικό να του ζητάς να βρει μια καινούρια συμπε­ριφορά για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που υπάρχει.</p>
<p>Από την εμπειρία μου στη συμβουλευτική, έχω διαπι­στώσει ότι σχεδόν όλοι μου οι πελάτες μπορούν να λύσουν γρήγορα τα προβλήματά τους αν, και αυτό είναι ένα μεγάλο αν, τους κάνω τη σωστή ερώτηση. Όλοι έχουμε μέσα μας ένα απόθεμα σοφίας. Δυστυχώς, όταν παίρνουμε αμυντική στάση ή όταν είμαστε εκνευρισμένοι, οι πόρτες που οδηγούν σ' αυτό το απόθεμα κλείνουν ερμητικά. Όταν όμως βρισκό­μαστε σε μια κατάσταση ηρεμίας και αγάπης, μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σ' αυτήν τη σοφία αν μας κάνουν την κατάλληλη ερώτηση. Αν έχεις αποφύγει να ενεργοποιήσεις τον ανιχνευτή κατηγορίας του συντρόφου σου, η σωστή ερώ­τηση θα τον οδηγήσει κατά πάσα πιθανότητα σε μια άμεση, χρήσιμη λύση.</p>
<p>Και ποια είναι η σωστή ερώτηση για να τον πείσεις ν' αλλάξει μια ενοχλητική ή καταστροφική συμπεριφορά; Έχω ανακαλύψει μια αποτελεσματική τεχνική. Λες στο σύντροφό σου: "Χρειάζομαι τη βοήθειά σου. Δυσκολεύομαι να… (πες με συντομία αυτό που θέλεις να αλλάξει). Τι νομίζεις ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά στο μέλλον, ώστε να αντιμετωπίζουμε καλύτερα αυτή την κατάσταση;"</p>
<p>Ο σύντροφός σου θα ανταποκριθεί με έναν από τους εξής τέσσερις τρόπους: η πρώτη περίπτωση, παρ' όλο που είναι μάλλον απίθανη, είναι να πάρει αμυντική στάση. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, ίσως είναι καλύτερα να ξαναδοκιμάσεις κάποια άλλη φορά. Πες απλώς: "Βλέπω ότι είσαι λιγάκι ανα­στατωμένος αυτήν τη στιγμή. Λυπάμαι που ανέφερα αυτό το ζήτημα σε άσχημη ώρα". Μια δεύτερη πιθανότητα είναι να κάνει το ταίρι σου μια πρόταση που νομίζεις ότι μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, γέμισέ τον με επιβράβευση. Πες: "Αυτή είναι υπέροχη ιδέα, αγάπη μου! Αν μπορείς να κάνεις… (αυτό που έχει προτείνει), θα το εκτιμούσα πολύ. Σ' ευχαριστώ που βρήκες μια λύση που θα βοηθήσει πραγματικά τη σχέση μας". Φυσικά, χρησιμοποίη­σε τα δικά σου λόγια, αλλιώς ο σύντροφός σου θα νιώσει ότι του φέρεσαι με συγκατάβαση.</p>
</div>
<div class="Section7">
<p style="text-align: justify;">Αν η λύση που βρήκε δεν είναι καθόλου καλή ή αν πει ότι δεν μπορεί να σκεφτεί καμιά λύση, τότε χρειάζεται να προχωρήσεις προσεκτικά. Αυτό που έχω βρει ότι λειτουργεί καλύτερα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να πεις: "Θα ήθελες ν' ακούσεις κάποιες ιδέες που έχω σκεφτεί για να λύσουμε το πρόβλημα;" Αν αρνηθεί, μην πεις τίποτε άλλο. Τίποτε δεν μπορεί να μπει σ' ένα μυαλό που έχει "κλείσει". Πάντως, αν έχεις φτάσει μέχρι εδώ χωρίς να έχεις ενεργοποιήσει το συναγερμό του, το ταίρι σου σίγουρα θα πει "ναι".</p>
<p style="text-align: justify;">Σ' αυτό το σημείο θα είναι καλύτερα να του παρουσιά­σεις τουλάχιστον δύο λύσεις. Μπορείς να πεις: "Αυτό που προτιμώ εγώ είναι όταν… (σύντομη αναφορά στην κατάστα­ση), εσύ (ή εμείς) θα μπορούσες (ή θα μπορούσαμε) να… (σύντομη περιγραφή της λύσης). Θα σου ήμουν ευγνώμων αν ήθελες να το δοκιμάσουμε. Αλλά αν αυτή η λύση δε σου φαί­νεται καλή, μια άλλη ιδέα είναι να (περιγραφή μιας δεύτε­ρης λύσης)". Θα βοηθήσεις πολύ το σύντροφό σου αν του προτείνεις τουλάχιστον δύο λύσεις για να επιλέξει, ακόμα και αν εσύ προτιμάς σαφώς την πρώτη λύση. </p>
</div>