Δεν έχεις σχέση: Μήπως βάζεις πολύ υψηλά στάνταρ;

<div class="Section1">
<div style="text-align: justify;"><strong>Μια φορά κι ένα καιρό ζούσε ένας έφηβος πρίγκιπας που ήταν εγωι­στής και κακομαθημένος. Μια κρύα νύχτα του χειμώνα, γύρισε την πλάτη του σε μια γριά γυναίκα που ζητούσε ένα καταφύγιο. Η γυναίκα, που στην πραγματικότητα ήταν μια ισχυρή μάγισσα, μεταμόρφωσε τον πρίγκιπα σ' ένα αποκρουστικό τέρας, και έκανε μάγια και σε όλους όσους ζούσαν στον πύργο του. Άφησε πίσω της ένα μαγεμένο καθρέφτη και ένα τριαντάφυλλο που θα άνθιζε όταν αυτός θα γινόταν είκοσι ενός χρονών. Κι αν ο πρίγκιπας δεν είχε αγαπηθεί πριν το τριαντάφυλλο μαραθεί και πέ­σει, τότε θα ήταν καταδικασμένος να μείνει για πάντα ένα τέρας.</strong></div>
<div style="text-align: justify;"><strong> </strong></div>
<div><strong>Από το συγγραφέα και θεραπευτή Alon Gratch </strong></div>
<p style="text-align: justify;">Στο γραφείο μου έρχονται πολλά τέτοια τέρατα. Έστω κι αν έχουν ξεπεράσει τα εικοσιένα τους χρόνια, περιμένουν ακόμα ν' αγαπηθούν χωρίς όρους, από μια ξανθιά κούκλα. Βέβαια, στην πραγματικότητα αυτοί οι άν- δρες δεν είναι καθόλου αποκρουστικοί.Ίσως να είναι λίγο κοντοί, λίγο αδύ­νατοι, λίγο φαλακροί… Μπορεί, όμως, να είναι και φοβερά εμφανίσιμοι. Αλλά επειδή νιώθουν ότι είναι τέρατα έχουν πεισθεί ότι μπορούν να θερα­πευτούν μόνο από την δίχως όρους αγάπη μιας πανέμορφης γυναίκας.</p>
<p style="text-align: justify;">Δυστυχώς, αντίθετα με το παραμύθι, καμιά πεντάμορφη δεν εμφα­νίζεται. Ο λόγος είναι ότι εφόσον αυτοί μπορούν ν' αγαπήσουν μόνο την εμφάνιση, η ψυχή της γυναίκας, που βρίσκεται κάτω από τη ξανθιά της μάσκα, δεν νιώθει την αγάπη τους – κι έτσι δεν μπορεί να τους αγαπήσει. Είναι λοιπόν, καταδικασμένοι να ζουν σε μια συνεχή κατάσταση τιμωρίας – που έχει τη γεύση απ' το δικό τους φαρμάκι. Ζουν και πεθαίνουν για την ομορφιά.</p>
<p style="text-align: justify;">Βέβαια αυτοί οι άνδρες είναι απόλυτα ικανοί να μεταμορφώνονται σε πρίγκιπες. Το κάνουν αυτό στην αρχή, όταν προσπαθούν να βγουν ραντεβού με μια καλή και αξιοπρεπή γυναίκα, την οποία τελικά καταλή­γουν να την επικρίνουν και να τη θεωρούν ως ενσάρκωση του τέρατος. Όπως είδαμε στο δεύτερο κεφάλαιο, αυτή η μεταμόρφωση σχετίζεται με την προβολή συναισθημάτων ντροπής στον άλλο. Υπάρχει μια κοντινή σύνδεση μεταξύ ναρκισσισμού και ντροπής: Η μεγαλομανία είναι μια αποφυγή του βιώματος της ντροπής. Το άλλο που είδαμε σ' εκείνο το κε­φάλαιο όπως και σ' αυτό, είναι ότι για τους άνδρες το να φαίνεσαι ωραί­ος είναι διαφορετικό απ' το να είσαι όμορφος. Και, το να φαίνεσαι ωραί­ος το πετυχαίνεις όταν έχεις μια όμορφη γυναίκα και μια καλή δουλειά. Ας το θυμηθούμε αυτό καθώς θα εξετάζουμε τις διάφορες μορφές των τεράτων που μεταμορφώνονται.</p>
<p style="text-align: justify;">Ένας πελάτης μου, παντρεμένος, γύρω στα τριανταπέντε, και πατέ­ρας δύο μικρών παιδιών, ήρθε για θεραπεία επειδή ήταν δυσαρεστημέ- νος απ' τη δουλειά του και το γάμο του. Ήταν περιοδοντολόγος, και τα τελευταία χρόνια δούλευε ως συνεργάτης μιας ομάδας επαγγελματιών. Κέρδιζε αρκετά χρήματα αλλά βασανιζόταν από μια συνεχή αίσθηση ότι δεν ήταν τόσο επιτυχημένος όσο θα μπορούσε να είναι. Ο συνεταίρος του δεν ήταν τόσο φιλόδοξος και δεν ήταν πρόθυμος να αγοράσει και­νούργια μηχανήματα και ν' ακολουθήσει πιο προοδευτικές θεραπευτικές τεχνικές. Επίσης, το γραφείο τους βρισκόταν σ' ένα παλιό και καθόλου εμφανίσιμο κτίριο και σε περιοχή όπου ζούσαν άνθρωποι χαμηλής οικο­νομικής τάξης. Έτσι, οι περισσότεροι πελάτες δεν θα μπορούσαν να πλη­ρώσουν τις εξεζητημένες και προσοδοφόρες θεραπείες που προσπα­θούσε να επιβάλλει.</p>
<p style="text-align: justify;">Μια παρόμοια εικόνα αναδυόταν και στο σπίτι του. Εκείνος και η γυ­ναίκα του είχαν μια κοντινή σχέση και μιλούσαν ανοιχτά μεταξύ τους. Εκείνη ήταν οδοντίατρος και φιλόδοξη τραγουδίστρια της όπερας. Δεν έβγαζε πολλά χρήματα αλλά της άρεσε να δουλεύει με ανθρώπους και την ευχαριστούσε η δουλειά της. Τα παιδιά του, όπως όλα τα παιδιά, του χάριζαν, βέβαια, χαρά αλλά δημιουργούσαν άγχος στη ζωή του. Όμως αυτό που πραγματικά τον ενοχλούσε ήταν ένα παράπονο, ότι η γυναίκα του δεν ήταν ο σωστός σύντροφος γι' αυτόν. Δεν είχε ακριβώς την ίδια αίσθηση χιούμορ μ' αυτόν, και δεν της άρεσε να ταξιδεύει όπως άρεσε σ' εκείνον. Επίσης, δεν ένιωθε την ίδια έλξη για εκείνη, όπως ένιωθε για άλλες γυναίκες που έβλεπε στο δρόμο ή στο γραφείο του.</p>
<p style="text-align: justify;">'Ένας πρίγκιπας", είπα μέσα μου καθώς άκουγα όλα αυτά, και ετοι­μαζόμουν να ψάξω για τα σημάδια του τέρατος. Όμως δεν χρειαζόταν να ψάξω πολύ – ήταν εμφανή στη δουλειά του και στην ερωτική του ζωή. Πριν ξεκινήσει να δουλεύει σ' αυτό το γραφείο, ο πελάτης μου είχε δου­λέψει σαν μισθωτός περιοδοντολόγος στο Ρόκφελερ Σέντερ, σε μια τε­χνολογική, εξεζητημένη, προοδευτική ομάδα με πλούσιους πελάτες και ωραία γραφεία. Όμως ο πελάτης μου ένιωθε άσχημα εκεί. Όχι μόνο το αφεντικό τού είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα γίνει ποτέ συνεργάτης τους, αλ­λά ήταν και ένα υπεροπτικό και επιθετικό ρεμάλι που προσπαθούσε να κυριαρχήσει και να χειριστεί τον πελάτη μου με το σαρκαστικό του χιού­μορ και τις παιδιάστικες προσβολές του. Παρόλα αυτά ο πελάτης μου έμεινε σ' αυτή τη δουλειά για παραπάνω από δέκα χρόνια.</p>
<p style="text-align: justify;">Τελικά δεν άντεξε άλλο και τα παράτησε χωρίς να έχει άλλη δουλειά στα σκαριά, κι άρχισε να ψάχνει για μια ευκαιρία να ιδιωτεύσει – κάτι που τελικά τον οδήγησε σ' αυτό που κάνει σήμερα. Το γεγονός ότι παράτησε τη δουλειά του συνέπεσε με ένα άλλο σημαντικό γεγονός στην προσω­πική του ζωή – τη διάλυση του πρώτου του γάμου. Απ' την περιγραφή του φάνηκε ότι η πρώτη του γυναίκα είχε όλα εκείνα που η δεύτερη δεν είχε – είχε μια φοβερή αίσθηση του χιούμορ, ήταν μια επιτυχημένη δικη­γόρος, και ένιωθε μεγάλη έλξη για εκείνη χωρίς καμιά επιφύλαξη ή αμ­φιθυμία. Όμως υπήρχαν τρία «αλλά» -λεπτομέρειες- το χιούμορ της ήταν επιθετικό προς εκείνον (όμως εκείνον δεν τον πείραζε), τον είχε απατήσει (το υποπτευόταν αλλά προσπαθούσε να το αρνηθεί), και τελικά τον παράτησε για κάποιον άλλο άνδρα (αυτό τον κατάστρεψε).</p>
<p>Ο πελάτης μου, στην προσπάθειά του να νιώσει καλύτερα για τον εαυτό του, τα έφερε έτσι τα πράγματα, ώστε από εκεί που τον αντιμετώ­πιζαν σαν να ήταν τέρας κατέληξε να του φέρονται σαν να είναι ένας κακομαθημένος πρίγκιπας. Με την πρώτη του δουλειά και την πρώτη του γυναίκα προσπάθησε να νιώσει καλά με τον εαυτό του διαλέγοντας ένα επιτυχημένο και όμορφο περιβάλλον – όμως αυτό απλά του υπογράμμι­ζε τα συναισθήματα ανεπάρκειάς του. Με τη δεύτερη δουλειά και τη δεύ­τερη γυναίκα του προσπάθησε το ίδιο διαλέγοντας ένα λιγότερο ικανόποιητικό περιβάλλον, ώστε να νιώσει συγκριτικά καλύτερα με τον εαυτό του – αλλά και σ' αυτό απέτυχε.Έτσι, και στα δύο κεφάλαια της ζωής του έκανε το ίδιο πράγμα – πρόβαλλε ένα μέρος του εαυτού του στο περι­βάλλον, σε μια εκ των προτέρων καταδικασμένη προσπάθεια να βρει μια εξωτερική λύση στο εσωτερικό του πρόβλημα. Αν βγάλετε συμπέρασμα απ’ αυτό, ότι το ιδανικό περιβάλλον για τον πελάτη μου θα ήταν κάτι εν­διάμεσο απ' τα δύο προηγούμενα, ίσως να το πετύχετε, ίσως και όχι – όμως ακόμα δεν έχετε πιάσει το νόημα. Το νόημα είναι ότι γι' αυτόν τον άνθρωπο -όπως συμβαίνει, σε διαφορετικό βαθμό, στον καθένα μας – το πόσο ελκυστικό είναι το περιβάλλον έχει σχέση με τα μάτια του εγωκε­ντρικού παρατηρητή.</p>
</div>
<div class="Section2">
<p>Ο πελάτης μου χρειαζόταν να κατεβάζει και ν' ανεβάζει τον εαυτό του – όχι το περιβάλλον του. Χρειαζόταν να ενοποιήσει τον πρίγκιπα και το τέρας μέσα του, δημιουργώντας μια ρεαλιστική αίσθηση αυτοαξίας πριν μπορέσει να δει ποια ήταν πραγματικά η γυναίκα του και η δουλειά του – πέρα απ' τις ναρκισσιστικές του προβολές. Τότε και μόνο τότε θα μπορούσε να διαπιστώσει αν αυτά τα δύο ήταν σωστά γι' αυτόν. Πράγμα που, μετά από μια μακριά θεραπευτική διαδικασία, ο θεραπευόμενος το διαπίστωσε. Όταν άρχισε να αποδέχεται τα όρια των ικανοτήτων του και ν' απολαμβάνει τις επιτυχίες του, τα πράγματα εξελίχθηκαν έτσι: Η δου­λειά του είχε προβιβαστεί εξωτερικά και η γυναίκα του εσωτερικά.</p>
<p>Πολλές γυναίκες νιώθουν οι­κεία με τον τρόπο που οι άνδρες επικριτικά προβάλλουν πάνω σ' αυτές τη δική τους ανεπάρκεια. Όπως στην προηγούμενη περίπτωση, οι προ­σπάθειες αυτών των ανδρών να νιώσουν καλύτερα για τον εαυτό τους "υποβιβάζοντας" τις γυναίκες τους ή τις συντρόφους τους, δεν φέρνουν αποτέλεσμα, γιατί καταλήγουν να νιώθουν οι ίδιοι υποβιβασμένοι, μέσω της αντανάκλασης. Αυτό που ανακάλυψα μέσα στα χρόνια, και το βρί­σκω κλινικά ενδιαφέρον είναι ότι αυτοί οι (αυτο)υποβιβασμένοι άνδρες αναπληρώνουν τη χαμηλή τους αυτοεκτίμηση, κατά τη διάρκεια της νύ­χτας, βλέποντας ηρωικά όνειρα. </p>
<p style="text-align: justify;">θα ήθελα ν' αναφερθώ σε ένα σχετικό σύνδρομο μεταμόρφωσης, το οποίο βρίσκω προσωπικά πολύ λυ­πηρό όταν το αντιμετωπίζω στη δουλειά μου. Σ' αυτό το σύνδρομο ο άν­δρας ψάχνει πραγματικά να ερωτευθεί και να δεσμευτεί σε μια μακρο­χρόνια σχέση συντροφικότητας. Όμως, κάθε φορά που ερωτεύεται μια γυναίκα η οποία φαίνεται να είναι καλή, εκείνος αρχίζει να έχει αμφιβο­λίες. Κάτι αρχίζει και τον ενοχλεί σ' αυτή τη γυναίκα – μπορεί να είναι κά­τι ασήμαντο, όπως οι μεγάλοι γοφοί, ή κάτι… επίσης ασήμαντο, όπως η έλλειψη ενδιαφέροντος για τη μουσική. Όμως, ό,τι και να είναι αυτό, κι ενώ στην αρχή δεν τον ενοχλεί, μετά, και καθώς επικεντρώνεται σ' αυτό, εκείνο μεγαλώνει τόσο στο μυαλό του… ώσπου «καταστρέφει οτιδήποτε καλό υπάρχει στη σχέση», όπως λέει ο ίδιος.</p>
<p style="text-align: justify;">Το βρίσκω πολύ λυπηρό αυτό επειδή ο θεραπευόμενος βιώνει την ίδια κατάσταση τουλάχιστον δύο φορές, και κάθε φορά πραγματικά πι­στεύει -και συχνά πείθει και τον σκεπτικό θεραπευτή του- ότι βρήκε την αληθινή ευτυχία. Η απογοήτευσή του για την ικανότητά του ν' αγαπήσει, όταν η πεντάμορφή του μεταμορφώνεται για ακόμα μια φορά σε τέρας, είναι οδυνηρή. Βέβαια υπάρχει πάντα μια ψευδαίσθηση όταν ερωτευό­μαστε: Η ψευδαίσθηση ότι αγαπιόμαστε απ' τον άλλο άνθρωπο-ο οποί­ος είναι προσωρινά διαποτισμένος απ' αυτή την απαράμιλλη μοναδικότη­τα που προέρχεται απ' την εξιδανικευμένη αγάπη μας προς αυτόν- κι αυ­τό θα μας κάνει να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας για πάντα.</p>
<p style="text-align: justify;">Όταν όμως το άτομο έχει επενδύσει όλη την αίσθηση του εαυτού του σ' αυτή την ψευδαίσθηση, όσο γνήσιος ή έξυπνος κι αν είναι, όταν διαλυθεί αυτή η ψευδαίσθηση, δεν μένει τίποτα – και η αγάπη εξαφανί­ζεται όσο γρήγορα εμφανίστηκε. Η πιο οδυνηρή εμπειρία αυτού του συνδρόμου έρχεται -συχνά στη θεραπεία, όπως και στη ζωή- λίγο πριν ολοκληρωθεί η θεραπεία, όταν συνειδητοποιήσει ότι δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα στις γυναίκες που (νόμιζε ότι) αγάπησε – πιθανόν να ήταν ευ­τυχισμένος με όλες τους. Αυτό είναι οδυνηρό, όχι μόνο επειδή έχασε τό­ση αγάπη και τόσες ευκαιρίες, αλλά λόγω της πραγματικής αίσθησης της εσωτερικής ζημιάς που παθαίνει τώρα – τη γνώση ότι εκείνος είχε το πρό­βλημα, και όχι αυτές. Η χρυσή τομή όμως είναι ότι ακριβώς αυτή η οδυ­νηρή συνειδητοποίηση μπορεί να εκτινάξει τον άνδρα σε μια θεραπευτι­κή τροχιά και στο τέλος ίσως να καταλάβει ότι δεν υπάρχουν πεντάμορ­φες και τέρατα – παρά μόνο στα παραμύθια.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Θυμάρι για την ευγενική παραχώρηση του υλικού. </p>
</div>

Σχετικά άρθρα