Ο φόβος της μοναξιάς: Τρόποι να τον αντιμετωπίσεις

23/01/2015
Ομάδα Σύνταξης
Ζευγάρι

Αναγνώστριά μας ρωτά: 
Είμαι 45 ετών χήρα και ζωντοχήρα και μονη μου χωρίς παιδιά η μητέρα μου ηταν πολύ αυστηρή Μανιάτισσα κι ο πατέρας μου Μανιάτης κι αυτός καπετάνιος και έλειπε. Παντρευτηκα και ο άντρας μου πεθανε μετά από τέσσερις μήνες, ξαναπαντρευτηκα μετά από χρονια έναν άντρα δωδεκα χρόνια μικρότερο για να μην είμαι μόνη στο σπίτι μου και να κάνω ένα παιδί και χωρισα μετά από δυο μήνες γιατί αποδείχτηκε ψεύτης και απατεώνας. Βιάζομαι πολύ να κάνω μια σχέση για να μην μεινω μόνη μου στη ζωή και όσο δεν προκυπτει αγχώνομαι περισσότερο. Τώρα χτυπά το καμπανάκι για παιδί και τα πράγματα έχουν χειροτερέψει ο βασικότερος φόβος μου όμως παραμένει η μοναξιά δεν περνάω καλά με τον εαυτό μου είναι ο εφιάλτης μου να μένω μόνη πολλές ώρες στο σπίτι μου έχω τους γονείς μου εν ζωη μια αδερφή μικρότερη και φιλες αλλά χωρίς σύντροφο φαίνεται να μην αρκεί τίποτα για να με κάνει ευτυχισμένη. Πως μπορώ να πάψω να τρεμω τη μοναξιά και να περνάω ήσυχα κι ευτυχισμένα χωρίς σύντροφο;
Στο ερώτημά σας απαντά η ψυχολόγος, Κατερίνα Δημητρίου 
<img src="/thumbnail?filepath=/contentfiles/eidikoi/katerinadimitriou.jpg&amp;amp;amp;width=640&amp;amp;amp;height=430" alt="" />
 
Μοιράζεστε με εμάς ότι υποφέρετε από συναισθηματική μοναξιά και ότι θα θέλατε να διαχειριστείτε καλύτερα το συναίσθημα της μοναξιάς ώστε να μην σας στέκεται εμπόδιο στην ζωή σας. Όπως λέμε στα πλαίσια της επιστήμης της ψυχολογίας, υπάρχουν δυο είδη μοναξιάς, η κοινωνική, η έλλειψη ανθρώπινων επαφών, και η ψυχολογική, η αντίληψη για την έλλειψη μιας στενής διαπροσωπικής σχέσης. Η συναισθηματική μοναξιά είναι ένα συναίσθημα που έχει διάφορες διαστάσεις, για παράδειγμα, τις αξίες και τα κοινωνικά πρότυπα με τα οποία κάποιος έχει μεγαλώσει, την αποδοχή που έχει από το κοινωνικό περιβάλλον του κ.α. Είναι επίσης ένα συναίσθημα που μπορεί να βασανίζει καθημερινά έναν άνθρωπο, να τον κάνει να νοιώθει «λιγότερος» σχέση με τους άλλους, να του μειώνει την αυτό-αξία και, συνεπώς, να λειτουργεί στην ζωή του χωρίς να χρησιμοποιεί όλο του το δυναμικό «μέχρι εκεί φτάνω, δεν έχει σημασία να είμαι πιο όμορφη, πιο δυναμική, να κάνω περισσότερες δραστηριότητες». Ίσως ακόμα, ένα άτομο που βιώνει συναισθηματική μοναξιά, στην προσπάθειά του να την διαχειριστεί, να υιοθετήσει ακραίες λύσεις, είτε να αποκοπεί περισσότερο από τις κοινωνικές του σχέσεις, είτε να κάνει ακατάλληλες γι’ αυτόν σχέσεις. Με τον όρο ακατάλληλες, αναφερόμαστε σε ανθρώπους που δεν έχουν την ποιότητα που περιμένετε, ή σε σχέσεις στις οποίες προχωρήσατε πολύ γρήγορα χωρίς διαπραγμάτευση για τα όριά σας και χωρίς μια σταδιακή ανάπτυξη οικειότητας.
Τα όσα αναφέραμε όμως, τα έχετε μάλλον συνειδητοποιήσει και φαίνεται ότι έχετε ήδη σκεφτεί τις λάθος κινήσεις σας καθώς και την διέξοδο που έχετε άμεσα, δηλαδή να είστε εσείς καλύτερα με τον εαυτό σας. Με λίγα λόγια, δεν έχετε κάποιου είδους διλλήματος στο οποίο θα μπορούσαμε να σας βοηθήσουμε να πάρετε μια απόφαση. Μια σύντομη απάντηση δεν θα είναι μάλλον αρκετή για να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε συναισθήματα και φόβους, θα ήταν πιο βοηθητικό για σας να κάνετε μερικές επισκέψεις σε έναν σύμβουλο ψυχικής υγείας ώστε να ξεκαθαρίσετε με τι έχετε συνδέσει τον φόβο της μοναξιάς και κατά πόσο σας επηρεάζει αρνητικά ή θετικά το περιβάλλον σας. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες κατευθύνσεις προς τις οποίες μπορείτε να σκεφτείτε:
Είστε πολύ σκληρή με τον εαυτό σας; μήπως τον πιέζετε πολύ να διαχειριστεί ένα ζήτημα που δεν εξαρτάται από εσάς; Η λήξη του πρώτου γάμου σας ήταν δυστυχώς ένα θλιβερό γεγονός που δεν εξαρτάται καθόλου από εσάς. Η αίσθηση της απώλειας φαίνεται ότι σας βασάνισε πολύ και σας δημιούργησε τον φόβο ότι χάνετε όσους αγαπάτε. Ένα βασικό κομμάτι όμως της διαχείρισης της απώλειας είναι η αποδοχή, σχέσεις τελειώνουν και άνθρωποι φεύγουν και μερικές φορές απροσδόκητα. Μέρος της αποδοχής είναι η γαλήνη που βρίσκουμε στο τέλος, η αίσθηση ότι η αγάπη που δώσαμε και πήραμε μας έκανε αυτό που είμαστε σήμερα και παρόλο που μας πονάει ο αποχωρισμός με τον άνθρωπό μας, ζούμε το σήμερα σαν συνέχεια του όσα είχαμε την τύχη να ζήσουμε. Όμως το να θέλουμε να αλλάξουμε κάποιες καταστάσεις, δεν είναι στο χέρι μας. Μερικές φορές αυτή η αίσθηση του «δεν κάνω αρκετά» ενισχύεται από το πως μας βλέπουν οι άλλοι γύρω μας, δηλαδή εάν μας αποδίδουν ότι φταίμε γι’αυτό που μας συμβαίνει ή ότι είμαστε μαγνήτες κακής τύχης.
Μήπως πρέπει να αντιμετωπίσετε τον φόβο σας ήρεμα; Μήπως αρκεί να μην πέφτετε σε μελαγχολικές σκέψεις και να μείνετε σπίτι σας αλλά να μην έχετε την απαίτηση από τον εαυτό σας να περάσετε καλά; Τι βάζετε μέσα στο «περνάω καλά» ως δραστηριότητες και ως συναίσθημα; Πως συγκρίνεστε με τους υπόλοιπους γύρω σας και συμπεραίνετε ότι δεν περνάτε καλά;
Θα σας πρότεινα επίσης να σκεφτείτε λίγο εάν σας εξυπηρετεί με κάποιο τρόπο αυτή η δήλωση της μοναξιάς στους άλλους και στον εαυτό σας, σας το εξηγώ: μήπως αυτή η δήλωση σας επιτρέπει να κρατάτε τις αποστάσεις σας από τους άλλους, δηλαδή να μην προχωράτε σε σχέση μαζί τους χωρίς την ένδειξη ότι θα σας λύσουν άμεσα το πρόβλημά σας; Αυτό μοιάζει να είναι αντίθετο από το γεγονός ότι μπαίνετε γρήγορα σε σχέσεις, αλλά δεν είναι. Όπως λέτε, θέλετε να μπείτε άμεσα σε σχέση με σκοπό την ικανοποίηση των δικών σας αναγκών, δηλαδή να έχετε μια συναισθηματική κάλυψη και να κάνετε ένα παιδί. Οι πραγματικά ουσιαστικές σχέσεις δεν είναι απλές συμφωνίες με μια διαδικασία ανταλλαγής. Ίσως λοιπόν να δίνετε την εντύπωση ότι δεν θέλετε μια σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ δύο ανθρώπων μέσα από σταδιακή διαπραγμάτευση και οικειότητα αλλά μια σχέση για την οποία εσείς έχετε συγκεκριμένες απαιτήσεις και είτε ο άλλος δέχεται είτε εσείς θα φύγετε.
Θα ήταν ίσως βοηθητικό να ζήσετε για λίγο, χωρίς να σκέφτεστε τον εαυτό σας ή να ψάχνετε για άλλους. Ζήστε με αριθμούς: εάν γνωρίσετε αρκετούς ανθρώπους μπορείτε να έχετε περισσότερες πιθανότητες και καλύτερες επιλογές. Ζήστε με δραστηριότητες που σας αρέσουν, εάν συμμετέχετε σε δραστηριότητες που αγαπάτε πιο συχνά, π.χ. εάν γίνετε μέλος μιας ομάδας πεζοπορίας ή εάν συμμετέχετε σε σεμινάρια κατάρτισης, είναι πιθανόν να γνωρίσετε άμεσα ανθρώπους που σας ταιριάζουν αλλά και να περάσατε εσείς καλά.