<p><strong>Οι καλές και οι κακές απαγορεύσεις</strong></p>
<p>Από την </p>
<p><strong>Ελένη Λαζαράτου </strong></p>
<p><strong>Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών.</strong></p>
<p>Οι καλές απαγορεύσεις είναι εκείνες που δίνουν στο παιδί ένα πλαίσιο χωρίς το οποίο δεν μπορεί να ζήσει. Είναι εκείνες που του δείχνουν ποιος είναι ο νόμος και το ότι ο σεβασμός του νόμου θα του επιτρέψει να ζήσει σε αρμονία με τους άλλους ανθρώπους.</p>
<p>Οι κακές απαγορεύσεις είναι εκείνες που δεν αφήνουν το παιδί να αναπτύξει την προσωπικότητά του γιατί δεν σέβονται τους ρυθμούς του, τις δυνατότητές του και τις επιθυμίες του. Είναι εκείνες που σκοπό έχουν να το κάνουν υπάκουο και  άβουλο αντικείμενο, υποταγμένο στις επιθυμίες των ενηλίκων. Δεν μπορούμε π.χ. να απαιτούμε από ένα παιδί να κοιμηθεί αν δεν νυστάζει και να το βάζουμε τιμωρία γι’ αυτό. Αντίθετα μπορούμε να του επιβάλλουμε την ώρα που θα αποσύρεται στο δωμάτιό του και θα ετοιμάζεται για ύπνο.</p>
<p>Δεν πρέπει να τιμωρούμε ένα παιδί που δεν θα φάει την ώρα του γεύματος  γιατί δεν πεινάει ή δεν του αρέσει το φαγητό. Του αναγνωρίζουμε τη δυνατότητα να ρυθμίσει την όρεξή του και τις γευστικές του προτιμήσεις. Για να μην γίνει όμως η διατροφή μια χειριστική συμπεριφορά εκ μέρους του δεν τροποποιούμε τις οικογενειακές συνήθειες, ούτε του ετοιμάζουμε κάτι ιδιαίτερο. Είμαστε σίγουροι ότι θα φάει στο επόμενο γεύμα.</p>
<p>Ένα παιδί έχει δικαίωμα να διαλέξει τα ρούχα που θα αγοράσει ακόμη και αν το στυλ ή το χρώμα δεν αρέσει στους γονείς. Η τιμή όμως των ρούχων που θα αγοράσει δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις οικονομικές δυνατότητες της οικογένειας.</p>
<p>Από την πρώτη δημοτικού το παιδί μπορεί να οργανώσει το διάβασμά του. Έχει δικαίωμα να διαλέξει την ώρα και το μάθημα  με το οποίο θα ξεκινήσει. Οι γονείς μπορούν να απαιτήσουν να έχει τελειώσει μια συγκεκριμένη ώρα έτσι ώστε να του μείνει χρόνος για παιγνίδι, το μπάνιο ή το φαγητό του.</p>
<p> </p>
<p><strong>Σε κάθε ηλικία οι κατάλληλες απαγορεύσεις</strong></p>
<p>Πως μπορούν να ασκήσουν οι γονείς μια ήρεμη  και αποτελεσματική εξουσία</p>
<p> </p>
<p>1) Η εκπαίδευση γίνεται  με το παράδειγμα</p>
<p>Είναι μάταιο να ελπίζουμε να θέσουμε κανόνες και νόμους που δεν υιοθετούμε εμείς οι ίδιοι. Το παιδί δεν μπορεί να ασπαστεί το μήνυμα «κάνε ότι λέω αλλά μην κάνεις ότι κάνω».</p>
<p> </p>
<p>2) Η σαφήνεια και η συνέχεια</p>
<p>Κανένα παιδί  δεν μπορεί να ακολουθήσει ασαφείς, αμφίσημους κανόνες, πού κυμαίνονται ανάλογα με τη διάθεση του γονέα. Η αμφιθυμία για κανόνες για τους οποίους ο ίδιος ο γονέας δεν νοιώθει σίγουρος γίνεται γρήγορα αντιληπτή. Αν το παιδί καταλάβει ότι ο γονέας δεν είναι αποφασισμένος να τους επιβάλλει, το παιγνίδι έχει χαθεί. Επίσης αυταρχικοί κανόνες που δεν μπορεί λογικά να εξηγηθούν δεν μπορεί να γίνουν σεβαστοί από το παιδί.</p>
<p> </p>
<p>3) Να είναι σαφής η θέση του καθένα</p>
<p> Η εξουσία πρέπει να στηρίζεται στη διαφορά της ηλικίας και των γενεών. Τα παιδιά ακόμη και τα πιο ώριμα δεν είναι ενήλικες σε μικρογραφία. Με το να τους φερόμαστε σαν ίσους, σαν φίλους, να τους εκμυστηρευόμαστε τα μυστικά μας τους προκαλεί άγχος που δεν μπορούν να διαχειριστούν. Η διαφορά των γενεών τα βοηθάει να δομηθούν.</p>
<p> </p>
<p>Αυτές οι αρχές ισχύουν όποια και να είναι η ηλικία του παιδιού. Μόνο η φύση των απαγορεύσεων και των κανόνων εξελίσσεται. Δεν υπάρχουν γενικοί κανόνες, ούτε ίδιες λύσεις για όλους. Κάθε κατάσταση εξατομικεύεται ανάλογα με τις συνθήκες, τον χαρακτήρα του κάθε γονέα και του κάθε παιδιού. Υπάρχουν όμως συχνές καταστάσεις ανάλογα με την ηλικία και πολλές πιθανότητες να τις συναντήσουν οι περισσότεροι γονείς.</p>
<p> </p>