Mετατραυματική διαταραχή: Όταν οι κακές αναμνήσεις πονούν πολύ

Η μετατραυματική διαταραχή είναι μια αγχώδης διαταραχή που εμφανίζεται σε άτομα που έχουν ζήσει ένα εξαιρετικά φορτισμένο τραυματικό γεγονός, όπως, πόλεμο, βιασμό, φυσική καταστροφή, ατύχημα, βασανιστήρια, απαγωγή, φυλάκιση.

Γράφει η Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Δρ. Μυρσίνη Κωστοπούλου

Το άτομο μπορεί να ήταν θύμα, μάρτυρας ή να έμαθε ότι κάποιος άλλος υπήρξε θύμα μιας ακραίας και αναπάντεχης κατάστασης. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται αμέσως μετά το τραύμα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζονται και ύστερα από χρόνια. Αυτά περιλαμβάνουν:

Εισερχόμενες εικόνες

Aναμνήσεις, αιφνίδια flashback, επαναλαμβανόμενους εφιάλτες που κατακλύζουν τον ψυχισμό του ατόμου.

Συναισθηματικό μούδιασμα

Το άτομο αδυνατεί να αντιδράσει θετικά, ενώ υπεραντιδρά μόνο στα αρνητικά ερεθίσματα. Αυτό έχει ερμηνευτεί στη βιβλιογραφία ως μια μορφή ψυχολογικής άμυνας όπου το άτομο προστατεύει τον εαυτό του από μια επώδυνη συναισθηματική κατάσταση που συνδέεται με την αναβίωση του γεγονότος.

Αποφευκτική συμπεριφορά

Οποιοδήποτε αντικείμενο, άνθρωπος, κατάσταση ή γεγονός συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με το τραύμα αποτελεί εστία φόβου και το άτομο το αποφεύγει.

Έντονο άγχος

Eυερεθιστότητα, ψυχοκινητική ανησυχία, αντίδραση ξαφνιάσματος.

Τι προκαλεί τη μετατραυματική διαταραχή;

Σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της διαταραχής παίζει h σοβαρότητα του τραυματικού γεγονότος, η εγγύτητα του ατό­μου σε αυτό και η αρχική αντίδρασή του, η οποία συνήθως πε­ριλαμβάνει έντονη αίσθηση φόβου, τρόμου και αβοηθησίας. Ο τρόπος με τον οποίο το άτομο ερμηνεύει το τραυματικό γεγο­νός είναι καθοριστικός.

Εάν βιώσει το γεγονός ως ανεξέλεγκτο και απρόβλεπτο, θα αντιδράσει υπερβολικά σε αυτό. Η προσοχή του θα αρχίσει να εστιάζεται μόνο στα απειλητικά ερεθίσματα, τα οποία με τη σειρά τους θα ενισχύσουν την αναβίωση του τραύματος και θα διαιωνίσουν το στρες και τη βαθύτερη αί­σθηση αβοηθησίας. Η γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία εί­ναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στο μετατραυματικό άγχος.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Πε­ριλαμβάνει την αναβίωση του τραύματος στη φαντασία του α­τόμου και την επαναξιολόγηση των απειλητικών καταστάσεων που αποφεύγει μέσω της σταδιακής έκθεσής του σε αυτές. Στό­χος είναι η μείωση του άγχους και η αύξηση της αίσθησης ε­λέγχου του ατόμου στη ζωή του. Το άτομο καλείται ουσιαστι­κά να τροποποιήσει τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις του που σχετίζονται με μια αυξημένη αίσθηση κινδύνου και προσωπι­κής ευαλωτότητας.

Εναλλακτικά η ομαδική ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι μειώνει την αίσθηση απομόνωσης και ενισχύει την κοινωνική στήριξη και την αυτοεκτίμηση του ατόμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλι­πτικά μπορεί να ενδυναμώσει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

*Από το βιβλίο «Μιλώντας Για Εμάς Και Τα Προβλήματά Μας»

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Γίνεται μια ασθένεια να προκαλέσει μετατραυματικό στρες;

Μετατραυματικό στρες: Το «τέρας» για γυναίκες με καρκίνο του μαστού

Μετατραυματικό στρες: Ο λόγος που οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο

Σχετικά άρθρα