Tο συναίσθημα του οίκτου: Πώς προκαλεί κατάθλιψη

Από το συγγραφέα και ψυχοθεραπευτή Δρ Πώλ Χωκ

Οίκτος

Με τον ίδιο τρόπο που μπορείτε να πάθετε κατάθλιψη αν σπάσετε το πόδι σας, μπορείτε να πάθετε κατάθλιψη αν κάποιος άλλος σπάσει το δικό του. Επειδή υπάρχει ατέ­λειωτος πόνος στον κόσμο, υπάρχουν κι αμέτρητες ευ­καιρίες να ταυτιστείτε με τα βάσανα εκατομμυρίων καόμοιρων ανθρώπων, πόσο μάλλον με αυτά των μελών της οικογένειάς σας. Και πράγματι, τα προβλήματα κι οι στενοχώριες τους είναι ρεαλιστικά και καμιά φορά αξιο­λύπητα. Αν όμως νιώσετε οίκτο για το παιδί με τις πατε­ρίτσες, τον άνθρωπο που του κάηκε το σπίτι, τη μητέρα της οποίας ο γιος σκοτώθηκε στον πόλεμο, θα νιώσετε τό­ση κατάθλιψη σαν να επικρίνετε ή να λυπάστε τον εαυτό σας. Η κατάθλιψη θα έχει ίδια μορφή και ίδια ένταση, ανεξάρτητα από την αιτία που την προκάλεσε. Για το μό­νο που μπορείτε να είστε βέβαιοι είναι πως ο πόνος σας είναι από τους χειρότερους.

Ο δεύτερος δρόμος προς την κατάθλιψη είναι να νιώθετε οίκτο για τον εαυτό σας. Αν κλαίτε πάνω από ένα μπουκά­λι αλκοόλ όταν δε σας φέρονται δίκαια, σύντομα θα πέσε­τε σε κατάθλιψη. Αν κατεβάσετε τα μούτρα μόνο και μόνο για να προκαλέσετε τη συμπόνια των άλλων, προχωράτε με γοργά βήματα προς την κατάθλιψη. Αν πιστεύετε πως ο κόσμος σάς χρωστάει κι έπειτα ανακαλύπτετε πόσο άδι­κη μπορεί να είναι η ζωή, έχετε κατάθλιψη.

Όλα αυτά θα προκαλέσουν έκπληξη σε εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά είναι καλύτερα να μάθουμε ότι κατα­ντάει νευρωτικό να επιμένουμε πως οι άλλοι πρέπει να μας φέρονται καλά, πως η καλοσύνη μας πρέπει να ανταμειφθεί με καλοσύνη και πως ο κόσμος πρέπει να εί­ναι ένα μέρος όπου κυριαρχεί το καλό και το δίκαιο. Αν πιστεύουμε αυτές τις ανοησίες, είναι πιθανό να πάθουμε κατάθλιψη και να νιώσουμε πληγωμένοι κι οργισμένοι όταν τα πράγματα δεν έρθουν όπως περιμέναμε.

Αν θέλετε να αποφύγετε την κατάθλιψη, θα πρέπει να μάθετε πως η άδικη και μοχθηρή συμπεριφορά ως α­ντάλλαγμα για τις γεμάτες αγάπη προσπάθειές σας αποτελεί κανόνα κι όχι εξαίρεση. Όσο πιο σύντομα συνειδη­τοποιήσετε ότι ο κόσμος πάντα έτσι θα ’ναι, τόσο πιο υ­γιές άτομο θα γίνετε.

Ενοχές

Οταν αεω ΣΤΟΥΣ ασθενείς μου ότι θα ήταν πολύ κα­λύτερα αν δεν ένιωθαν ποτέ τους ενοχές, με κοιτάνε σαν να ’χασα τα λογικά μου. «Πώς είναι δυνατόν να μην αι­σθάνομαι ποτέ ενοχές, αφού είναι αδύνατον να συμπεριφερθώ τέλεια;» με ρωτάνε. Η απάντηση στην πραγματι­κότητα είναι πολύ απλή: παραδεχτείτε πως είστε ένοχοι όταν κάνετε κάτι που νομίζετε πως είναι λάθος, ανήθικο ή πληγώνει άδικα τους άλλους. Κάντε αυτό και τίποτα περισσότερο. Σας διαβεβαιώνω ότι όχι μόνο δε θα ενο­χληθείτε από την ανάρμοστη συμπεριφορά σας, αλλά θ’ αρχίσετε να κρίνετε τις πράξεις σας ήρεμα κι αντικειμενι­κά. Θα φτάσετε επίσης στο σημείο να τις ξανασκεφτείτε, έτσι ώστε να αποφύγετε πιθανώς να τις επαναλάβετε στο μέλλον.

Αυτό όμως που κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι εί­ναι να παραδέχονται την κακή τους συμπεριφορά κι έ­πειτα να νιώθουν ενοχές γι’ αυτή. Αυτό το δεύτερο στά­διο είναι που προκαλεί τα προβλήματα. Τους πείθει

πως είναι φριχτοί, κακοί και άτομα χωρίς καμιά αξία επειδή φέρθηκαν άσχημα. Πολύ λάθος