Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου

03/08/2015
Ομάδα Σύνταξης
Ογκολογία

Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και εμφανίζει σαφή τάση αύξησης στα ποσοστά εμφάνισης. Ενώ ο κόσμος πολλές φορές ψάχνει να βρει τις αιτίες και να εξηγήσει αυτό φαινόμενο με διάφορους τρόπους, ξεχνάει ή αγνοεί ότι υπάρχει σχέση και μεταξύ της παχυσαρκίας και της εμφάνισης καρκίνου. 
<div class="k2FullText">
Ο καρκίνος είναι πιο πιθανό να αναπτυχθεί σε άτομα που είναι παχύσαρκα, επειδή το υπερβάλλον λίπος σώματος επηρεάζει την ορμονική λειτουργία καθώς και τον μεταβολισμό της γλυκόζης και του λίπους. Πολλές μελέτες έχουν γίνει και γίνονται με σκοπό να μελετηθεί ακριβώς αυτή η σχέση. Μια νέα μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Lancet Oncology το 2015, δείχνει ότι το 5,4% όλων των καρκίνων στις γυναίκες και 1,9% των καρκίνων στους άνδρες συνδέονται με υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος (σχέση ύψους-βάρους). Αυτό φαίνεται να αφορά ιδιαίτερα τον καρκίνο του οισοφάγου, του εντέρου, των νεφρών, του παγκρέατος και στις γυναίκες της χοληδόχου κύστεως, των ωοθηκών, στη μήτρα και του καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση. Η Ενδοκρινολόγος και αντιπρόεδρος του τμήματος παθολογίας της ιατρικής του Πανεπιστημίου της Βιέννης (MedUni Vienna) Alexandra Kautzky-Willer, αναφέρει: «Οι άνθρωποι με ΔΜΣ 30 και άνω είναι κατά κύριο λόγο αυτοί που επηρεάζονται. Μία αύξηση του ΔΜΣ μόνο κατά 1 μονάδα, για παράδειγμα από ΔΜΣ 29 σε 30, αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου μεταξύ 3% και 10% για τους πιο πάνω τύπους καρκίνου. Ιδιαίτερα το ενδοκοιλιακό λίπους, επίσης γνωστό ως σπλαχνικό λίπος, έχει αρνητική επίπτωση για την υγεία, δεδομένου ότι αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο και αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης μεταβολικών διαταραχών, όπως ο διαβήτης ή των καρδιαγγειακών νοσημάτων».
Οι λόγοι που η εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή περιοχή αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου είναι πολλοί. Ο λιπώδης ιστός είναι ένας ορμονικά δραστήριος ιστός, παράγει ορμόνες και αλλάζει την ισορροπία των ορμονών του φύλου. Για παράδειγμα με τη μετατροπή περισσότερων πρόδρομων ουσιών των ανδρογόνων σε οιστρογόνα. Αυτό ενθαρρύνει την ανάπτυξη των ορμονοεξαρτώμενων όγκων, όπως διάφορες μορφές του καρκίνου του μαστού ή καρκίνου του ενδομητρίου. Η μεταβολή και διαταραχή στην ισορροπία των ορμονών του φύλου και των ορμονών του λιπώδους ιστού προάγει άμεσα ή έμμεσα την ανάπτυξη όγκων. Όπως γνωρίζουμε αυτό οδηγεί επίσης σε αύξηση της αντίστασης στην ινσουλίνη με επακόλουθο την αύξηση της παραγωγής ινσουλίνης με αποτέλεσμα την υπερινσουλιναιμία. Σχετικά με αυτό ή κ. Kautzky-Willer προσθέτει: «Το πρόβλημα με αυτό είναι ότι η ινσουλίνη ρυθμίζει όχι μόνο το μεταβολισμό, αλλά μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως αυξητική ορμόνη διέγερσης και να ενθαρρύνει την κυτταρική διαίρεση και την ανάπτυξη του όγκου, ως εκ τούτου μπορούμε να δούμε μια στενή σχέση μεταξύ του διαβήτη και ορισμένων τύπων καρκίνου, ιδίως του ήπατος και του παγκρέατος. Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου φαίνεται επίσης να προωθούν την ανάπτυξη του όγκου». Ρόλο παίζει επίσης η φλεγμονή. Οι χρόνιες φλεγμονώδεις διεργασίες του σπλαχνικού λίπους ευνοούν επίσης την ανάπτυξη του καρκίνου. Βέβαια όπως συνεχίζει η κ. Kautzky-Willer: «Το θετικό είναι ότι μπορείτε να κάνετε κάτι γι 'αυτόν τον κίνδυνο μέσω της απώλειας βάρους ή ελέγχοντας το βάρος εξ' αρχής. Πολλοί τύποι καρκίνου θα μπορούσαν εύκολα να αποφευχθούν με αυτόν τον τρόπο. Η μεσογειακή διατροφή και άσκηση επίσης βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση».
Το Comprehensive Cancer Center (CCC) του MedUni Βιέννης και του Γενικού Νοσοκομείο της Βιέννης όπου συμμετέχει η κ. Kautzky-Willer διεξάγουν περαιτέρω έρευνα όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ της παχυσαρκίας και του διαβήτη με τον καρκίνο.
Είναι σημαντικό όμως να επισημανθεί ότι παρά το γεγονός χρησιμοποιείται συνήθως ως τιμή αναφοράς ο ΔΜΣ καλύτερα συμπεράσματα έχουμε αν χρησιμοποιούμε την περίμετρο μέσης. Ο λόγος είναι ότι ο ΔΜΣ δεν αναφέρεται στην ποιότητα του βάρους δηλ. στο αν το άτομο έχει υψηλό ποσοστό λίπους. Η περίμετρος μέσης από την άλλη μπορεί να δώσει περισσότρες πληροφορίες σχετικά με αυτό.
Φαίνεται όμως πως μεγάλη σχέση έχει και το υπέρβαρο ή η παχυσαρκία στην εφηβεία. Όπως αναφέρει μία μεγάλη έρευνα που διεξήχθη από το Orebro University Hospital της Σουηδίας και το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και δημοσιεύτηκε πρόσφατα, το υπερβολικό βάρος στην εφηβεία συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου αργότερα στη ζωή.
Στην έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Gut, οι ερευνητές παρακολούθησαν σχεδόν 240.000 άτομα (Σουηδούς) για 35 χρόνια. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι σε σύγκριση με τους εφήβους με φυσιολογικό βάρος (ΔΜΣ 18,5 έως 25) όσοι ήταν υπέρβαροι (συγκεκριμένα με ΔΜΣ 27,5 έως 30 kg) είχαν 2,08 φορές υψηλότερο κίνδυνο και όσοι ήταν παχύσαρκοι (ΔΜΣ 30) είχαν 2,38 φορές υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του εντέρου. Δεδομένου ότι ο καρκίνος του εντέρου είναι από τους πιο συχνούς τύπους καρκίνου στον κόσμο με περίπου 1,4 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο, αυτό προκαλεί έντονο προβληματισμό αν αναλογιστούμε και τα ολοένα και αυξανόμενα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας. Από την άλλη είναι και μία πιθανή εξήγηση της αύξησης της εμφάνισης καρκίνου του παχέως εντέρου σε νεαρούς ενήλικες. Η έρευνα κλείνει λέγοντας ότι για την καλύτερη κατανόηση της σχέσης μεταξύ της παχυσαρκίας στην νεαρή ηλικία και την εμφάνιση του καρκίνου θα πρέπει να μελετηθεί εκτενέστερα με περισσότερες έρευνες.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι η παχυσαρκία συσχετίζεται με την εμφάνιση πολλών τύπων καρκίνου. Αυτή η σχέση φαίνεται πως είναι ανεξάρτητη από τους άλλους παράγοντες κινδύνου. Βλέπουμε επίσης ότι αυτή η σχέση ξεκινάει από μικρή ηλικία μιας και η παχυσαρκία στην εφηβεία για παράδειγμα φαίνεται επίσης να παίζει ρόλο. Συνεπώς η ρύθμιση του βάρους, όχι απαραίτητα μόνο μέσω της μείωσής του αλλά για παράδειγμα μέσω της αποφυγής περεταίρω αύξησής του αλλά και η μεσογειακή διατροφή και η άσκηση μπορούν να αποτελέσουν ένα μέσο πρόληψης. (<a href="http://www.diatrofi.gr">www.diatrofi.gr</a>) 
Πηγές-Βιβλιογραφία: 
<ol>
<li style="text-align: justify;">Arnold M, Pandeya N Byrnes G, Renehan AG, Stevens GA, Ezzati M, Ferlay J, Miranda JJ, Romieu I, Dikshit R, Forman D, Soerjomataram I. Global burden of cancer attributable to high body-mass index in 2012: a population-based study. Lancet Oncol. 2015 Jan;16(1):36-46. </li>
<li style="text-align: justify;">Kantor ED, Udumyan R, Signorello LB, Giovannucci EL, Montgomery S, Fall K. Adolescent body mass index and erythrocyte sedimentation rate in relation to colorectal cancer risk. Gut. 2015 May 18. pii: gutjnl-2014-309007. </li>
<li style="text-align: justify;">http://www.sciencedaily.com/releases/2015/05/150512075112.htm</li>
</ol></div>