Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς λέει «Ας one» στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς

<p class="intro" style="text-align: justify;">Η ιέρεια της περφόρμανς καλεί το κοινό να βιώσει τη μέθοδό της με ελεύθερη είσοδο.</p>
<p style="text-align: justify;">«<em>Γιατί στην Ελλάδα;</em>». Η πρώτη ερώτηση από το ακροατήριο κάνει την Μαρίνα Αμπράμοβιτς να χαμογελάσει. Πλατιά. Η ιέρεια της performance art, αυτό το θηρίο της σύγχρονης τέχνης, έχει επιλέξει την χώρα μας για να παρουσιάσει ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα στην τέχνη της περφόρμανς που έχει διοργανωθεί ποτέ στην Ευρώπη• και σίγουρα, ένα από τα μεγαλύτερα που έχει διοργανώσει παγκοσμίως, το Ινστιτούτο που φέρει το όνομα της. «<em>Γιατί δεν έχει να κάνει μόνο με την τέχνη, αλλά και με το μήνυμα που πρέπει να δώσεις</em>» απαντά. «<em>Έχω γεννηθεί στο Βελιγράδι, κατάγομαι από την Γιουγκοσλαβία αλλά κάθε φορά που έρχομαι στην Ελλάδα νιώθω σαν στο σπίτι μου –  απλώς χωρίς να βιώνω τον πόνο της πατρικής γης. Είναι μια τόσο ανθρώπινη κατάσταση. Στόχος μου, όλα αυτά τα χρόνια που διερευνώ τον χώρο της περφόρμανς ήταν να καταφέρω να την εντάξω στη βασική λίστα των Τεχνών. Για μένα η υπεροχή της μουσικής είναι αναμφισβήτητη. Όμως, η προαιώνια σύνδεση της Ελλάδας με το θέατρο, τη μουσική και το χορό μου υπέδειξε ότι αυτό ήταν το σωστό μέρος για να το δοκιμάσουμε</em>».<br /> Το ρηξικέλευθο πρόγραμμα με τον τίτλο «<strong>As one</strong>» που διοργανώνεται από τις 10 Μαρτίου στους χώρους του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς σε συνεργασία με τον οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης «ΝΕΟΝ» και το Marina Abramovic Institute (MAΙ) προβλέπει την παρουσίαση μιας σειράς έργων από 29 Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες σε διάρκεια επτά εβδομάδων. Ανάμεσα τους, έξι θαρραλέοι Ελληνες δημιουργοί (Γιώτα Αργυροπούλου, Δέσποινα Ζαχαροπούλου, Βιργινία Μαστρογιαννάκη, Λάμπρος Πηγούνης, Νάνσυ Σταματοπούλου και Θοδωρής Τραμπας) θα δοκιμάσουν τις αντοχές τους παρουσιάζοντας περφόρμανς μακράς διαρκείας, οκτώ ωρών, κάθε μέρα και για περισσότερο από 1.5 μήνα, μέσα σε ένα σύνολο 29 δράσεων που έχει πάντα στο κέντρο του αυτό το παραστατικό είδος• θα έχουν ωστόσο μικρότερη διάρκεια (από μία έως έξι ώρες).<br /> Οι έξι επίλεκτοι του ΜΑΙ έχουν ήδη μυηθεί στην, παροιμιώδους ακρότητας μέθοδο της Αμπράμοβιτς, το λεγόμενο «Clean the house» ακολουθώντας τα βήματα της σε ένα χιονισμένο χωριό της ορεινής Κορινθίας. Εκεί όπου βούτηξαν γυμνοί στα παγωμένα νερά ενός ποταμού, έμειναν νηστικοί για πέντε ημέρες, πειθάρχησαν στην απόλυτη σιωπή, αφοσιώθηκαν στο ξεδιάλεγμα καρπών της φύσης για να εξασκήσουν την συγκέντρωση τους, αναγκάστηκαν να βρουν το δρόμο για τον ξενώνα με μάτια ερμητικά κλειστά. «<em>Πρέπει να είσαι σε εξαιρετική πνευματική και σωματική κατάσταση, δοσμένος στο εδώ και στο τώρα, αλλιώς δεν θα μπορέσεις να διαχύσεις την ενέργεια που απαιτεί μια περφόρμανς. Θαύματα δεν συμβαίνουν και η περφόρμανς είναι μια σοβαρή υπόθεση</em>» εξηγεί η Μαρίνα Αμπράμοβιτς.<br /> Γι' αυτό και στους κόλπους του «As one» – εκτός από το βίωμα των «ζωντανών» έργων των καλλιτεχνών – το κοινό θα περάσει από την ίδια ασκητική: Θα βιώσει τα στάδια εκπαίδευσης στην περίφημη μέθοδο της. «<em>Θα αφήσεις όλα τα μέσα σύγχρονης τεχνολογίας που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή σου σε ένα θησαυροφυλάκιο, ακόμα και το ρολόι σου. Πρέπει να αισθανθείς απολύτως ελεύθερος από όλες αυτές τις δεσμεύσεις για να μπορέσεις να καλλιεργήσεις το απαιτητό επίπεδο πνευματικής συγκρότησης. Θα βάλεις ακουστικά και δεν θα ακούς τίποτα, παρά μόνον το αίμα στις φλέβες σου. Θα κοιτάζεις για ώρα έναν άγνωστο άνθρωπο κι όμως θα είναι σαν να σου ανοίγει τα μάτια της ψυχής του</em>» προλογίζει, βάζοντας επίμονα στο στόμα της μια φράση, τη «<em>δημιουργία μιας νέας ενέργειας</em>».<br /> Φέρνοντας τα ολόμαυρα μαλλιά της στο πλάι του λαιμού, η Αμπράμοβιτς εξηγεί πως δεν θα συμμετέχει η ίδια στις, υπό τέλεση, περφόρμανς• αφού όπως σημειώνει, δεν βρίσκεται εδώ για να παρουσιάσει την τέχνη της, αλλά για να κοινωνήσει την κληρονομιά της, το έργο του ΜΑΙ». Το Marina Abramovic Institute είναι το αποκορύφωμα της δουλειάς της πάνω στην περφόρμανς, για χάρη της οποίας ξόδεψε 40 χρόνια από την ζωή της. Φέτος, γιορτάζει τα 70ά της γενέθλια. «<em>Επένδυσα όλη μου τη ζωή για να πετύχω να γίνει η περφόρμανς μια τέχνη του mainstream, για να μπει στα μουσεία όπως η φωτογραφία και η video art. Η περφόρμανς είναι ένα εργαλείο εφάμιλλο με όλα τα άλλα για να εκφράσεις την τέχνη σου. Ένα εργαλείο που έχει μέλλον γιατί – σε μια εποχή που όλα μας αποξενώνουν – φέρνει τον καλλιτέχνη σε άμεση σύνδεση με το κοινό. Κι επιπλέον, σε περιόδους κρίσης μπορεί να επιβιώσει, είναι μια τέχνη που δεν κοστίζει</em>».<br /> Παρά το πάθος και την συγκέντρωση που την χαρακτηρίζει όταν μιλάει για το έργο ζωής της, η Αμπράμοβιτς ξέρει πολύ καλά πως η Τέχνη – απ' όπου κι αν προέρχεται – δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Και το λέει χρησιμοποιώντας ακριβώς αυτά τα λόγια, σχολιάζοντας την περιορισμένη επίδραση της σε μια πόλη που αγόγγυστα υποδέχεται δεκάδες χιλιάδες πολιτικούς πρόσφυγες. «<em>Οι πολιτικοί, οι κυβερνήσεις, ο πλούτος βασιλεύει στον πλανήτη, όχι οι καλλιτέχνες. Οι καλλιτέχνες όμως μπορούν να δώσουν οξυγόνο στον άνθρωπο, μπορεί να αλλάξουν, στο ελάχιστο έστω, έναν τρόπο σκέψης. Να τι μπορούμε να κάνουμε εμείς. Ειδικά η μέθοδος μου εστιάζει στην σημασία της συνειδητότητας. Και μόνο αν αλλάξεις τον εαυτό σου μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο. Μην με κατηγορείτε λοιπόν, που δεν μπορώ να το κάνω εγώ αφού ούτε κι εσείς μπορείτε να το κάνετε</em>».<br /> Πάντως, η θεωρία της Αμπράμοβιτς για την Τέχνη είναι – και το έχει αποδείξει – οριακή. Όπως φροντίζει να υπενθυμίσει, δεν την ενδιαφέρουν ιδέες εύκολες ή συμβατές, αλλά ιδέες που την τρομοκρατούν – τον ίδιο  τρόμο που μοιράζονται οι 29 καλλιτέχνες δημοσίως και ενώπιον της. «<em>Το ενδιαφέρον είναι να πας ένα ταξίδι που δεν ξέρεις, να βγεις ως καλλιτέχνης από το τεράστιο Εγώ σου, όσο κι αν είναι δύσκολο</em>», (τους) λέει.<br /> Η ομάδα των 29 επιλέχθηκε ανάμεσα σε 370 αιτήσεις και κατέληξαν σε αυτούς από μια προεπιλογή 50 ατόμων, σε μια διαδικασία για την οποία ήταν υπεύθυνοι οι στενοί συνεργάτες της Αμπράμοβιτς στο ΜΑΙ, Σέρτζιο και Πάολα Γκαρσία. «<em>Θα μπορούσαμε να είχαμε επιλέξει και πολλούς ακόμα</em>» τονίζουν, δίνοντας μια ανθρώπινη πλάι στην καλλιτεχνική διάσταση του project. Για τους Γκαρσία όπως και για τον συνδιοργανωτή του προγράμματος, Δημήτρη Δασκαλόπουλο βέβαια, το «One of us» είναι ήδη πολιτική πράξη. «<em>Όταν μιλάμε για πολιτική μιλάμε για τέχνη. Δεν μπορούμε να πολεμήσουμε για ιδέες αν είμαστε μόνοι. Σαν ομάδα – όπως στην ομάδα, την οικογένεια που συστήσαμε εδώ – είμαστε δυναμικότεροι</em>».<br /> Το «As one», που ξεκινάει στις 10 Μαρτίου και ολοκληρώνεται στις 24 Απριλίου, θα έχει ελεύθερη είσοδο για όλους. Αυτό κι αν είναι πολιτική πράξη.</p>
<p style="text-align: justify;">tospirto</p>

Σχετικά άρθρα