Μια ερευνητική ομάδα από το πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστήμης του Όρεγκον κατάφερε να παρέχει στοιχεία που διαφωτίζουν τις αιτίες εμφάνισης της πρώιμης ήβης στα κορίτσια.
Γράφει ο Π. Δρέττας, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
Tι είναι η επιγενετική;
Oι ερευνητές εξέτασαν το ρόλο της επιγενετικής στην έναρξη της ήβης. Η επιγενετική αναφέρεται σε αλλαγές στη δραστηριότητα των γονιδίων που συνδέονται με εξωτερικούς παράγοντες και δε περιλαμβάνουν αλλαγές στον ίδιο το γενετικό κώδικα. Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι η καλύτερη κατανόηση αυτών των σύνθετων αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα γονίδια και τις πρωτεΐνες, θα βελτιώσουν την κατανόηση του μηχανισμού τόσο της πρώιμης, όσο και της καθυστερημένης έναρξης της ήβης και θα υποδείξουν το δρόμο για νέες θεραπείες.
Για τους σκοπούς της μελέτης οι επιστήμονες εξέτασαν θηλυκούς αρουραίους στους οποίους η έναρξη της ήβης συμβαίνει όπως και στους ανθρώπους, νωρίς κατά την εξελικτική διαδικασία. Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι μια ομάδα πρωτεϊνών που ονομάζονται PcG ρυθμίζουν την δράση ενός γονιδίου που ονομάζεται Kiss1 και το οποίο είναι απαραίτητο για την έναρξη της ήβης. Όταν οι PcG μειώνονται, το Kiss1 ενεργοποιείται και η ήβη ξεκινά.
Οι πρωτεΐνες PcG παράγονται από μια άλλη ομάδα γονιδίων που δρουν σαν βιολογικός διακόπτης κατά την εμβρυακή ζωή. Ο ρόλος τους είναι να διακόπτουν την έκφραση συγκεκριμένων γονιδίων σε σημαντικά εξελικτικά στάδια.
Οι επιστήμονες βρήκαν ότι τόσο η δράση των γονίδιων αυτών, όσο και η ικανότητα τους να αναστέλλουν την έναρξη της ήβης, βρίσκονται υπό την επίδραση δύο τύπων επιγενετικού ελέγχου. Ο πρώτος συνιστά μια χημική τροποποίηση του DNA που ονομάζεται μεθυλίωση του DNA και ο δεύτερος αναφέρεται στις αλλαγές που προκύπτουν στη σύνθεση των ιστόνων, μιας συγκεκριμένης ομάδας πρωτεϊνών που τροποποιούν τη δράση των γονιδίων αλληλεπιδρώντας με το DNA.
Χρησιμοποιώντας τις παραπάνω πληροφορίες, οι ερευνητές ήταν ικανοί να καθυστερήσουν την έναρξη της ήβης στους θηλυκούς αρουραίους αυξάνοντας τα επίπεδα των πρωτεϊνών PcG στον υποθάλαμο του εγκεφάλου τους. Χρησιμοποίησαν δηλαδή μια στοχευμένη προσέγγιση γονιδιακής θεραπείας έτσι ώστε η ενεργοποίηση του Kiss1 να μη γίνει την κατάλληλη στιγμή. Ο υποθάλαμος είναι η περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την ανάπτυξη του αναπαραγωγικού συστήματος.
Οι ερευνητές σημειώνουν πως ενώ ήταν ανέκαθεν κατανοητό ότι τα γονίδια ενός οργανισμού καθορίζουν την έναρξη της ήβης.
O ρόλος της επιγενετικής στη διαδικασία αυτή δεν είχε μέχρι τώρα αναγνωριστεί. Ακριβώς επειδή οι επιγενετικές αλλαγές προωθούνται από περιβαλλοντικές, μεταβολικές και κυτταρικές επιδράσεις, τα ευρήματα των ερευνητών αναδεικνύουν την πιθανότητα ένα σημαντικό ποσοστό των περιπτώσεων πρώιμης και καθυστερημένης ήβης να οφείλονται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες και άλλες τροποποιήσεις του επιγενετικού ελέγχου.
Υπάρχουν επίσης πολλά περισσότερα προς διερεύνηση σχετικά με το πως οι επιγενετικοί παράγοντες μπορούν να συνδέουν τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως είναι η διατροφή, τα συνθετικά χημικά, καθώς και οι διάφορες κοινωνικές επιδράσεις, με το χρόνο έναρξης και την ολοκλήρωση της φυσιολογικής ήβης.
