Νεότερες θεραπείες για τον σακχαρώδη διαβήτη

<p align="center"><strong><span style="text-decoration: underline;">ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ    </span></strong></p>
<p align="center"><strong><span style="text-decoration: underline;"><br /></span></strong></p>
<p align="center"><strong><span style="text-decoration: underline;"><br /></span></strong></p>
<p align="center"><strong><span style="text-decoration: underline;"><br /></span></strong></p>
<p align="center"><strong><span style="text-decoration: underline;"><img src="http://www.iator.gr/avatars/tentolouris.jpg" alt="" /></span></strong></p>
<p align="center"><strong><span style="text-decoration: underline;"><br /></span></strong></p>
<p align="center"> </p>
<p><strong>Νικόλαος Τεντολούρης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Α' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.Ν.Α. Λαϊκό</strong></p>
<p>Παρασκευή Κοντραφούρη, Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Διαβητολογικού Κέντρου, Α' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.Ν.Α. Λαϊκό</p>
<p>Με τον όρο «Σακχαρώδης Διαβήτης» αναφερόμαστε σε μία ομάδα μεταβολικών διαταραχών που έχουν κοινό παρονομαστή την υπεργλυκαιμία.  Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι διαβήτη που οφείλονται στην αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Οι δύο πλέον γνωστοί τύποι ΣΔ είναι ο ΣΔ τύπου 2 και ο ΣΔ τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενος ΣΔ. Ο ΣΔ2 είναι μία ετερογενής ομάδα διαταραχών που περικλείει την ινσουλινοαντίσταση, τη διαταραγμένη έκκριση ινσουλίνης και την αυξημένη παραγωγή γλυκόζης. Ο τύπου 1 είναι αποτέλεσμα της πλήρους έλλειψης παραγωγής ινσουλίνης. Παγκοσμίως υπάρχει δραματική αύξηση των ασθενών με ΣΔ, ενώ υπολογίζεται από την Παγκόσμια Ομοσπονδία διαβήτη (IDF) ότι γύρω στα 592 εκατομμύρια άνθρωποι θα πάσχουν από ΣΔ το 2035, ιδίως από ΣΔ2 εξαιτίας των αυξανόμενων ποσοστών παχυσαρκίας-έλλειψης φυσικής άσκησης-δυτικού τρόπου ζωής.</p>
<p>Το τελευταίο χρονικό διάστημα έρχονται να προστεθούν  στα ήδη υπάρχοντα θεραπευτικά σχήματα νεότερες πολλά υποσχόμενες θεραπείες  για την  όσο το δυνατό καλύτερη ρύθμιση των ΣΔ ασθενών:</p>
<ul>
<li>Στη δοκιμασμένη μετφορμίνη και στις σουλφονυλουρίες που διαθέτουμε προστίθεται μία νέα ομάδα αντιδιαβητικών φαρμάκων που προάγουν την έκκριση ινσουλίνης από τα β-παγκρεατικά κύτταρα, οι λεγόμενες <strong><em>ινκρετίνες</em></strong>. Μία από τις σημαντικότερες ινκρετίνες είναι το GLP-1 (glucagon like peptide 1) ανάλογο το οποίο απελευθερώνεται από τα νευροενδοκρινικά L-κύτταρα του εντέρου μετά από λήψη υδατανθράκων και πρωτεϊνών. [GLP-1 ανάλογα: λιραγλουτίδη(victoza), εξενατίδη, αμπιγλουτίδη].  Η δράση του είναι γλυκοζοεξαρτώμενη, δηλαδή μόνο επί παρουσίας γλυκόζης ευοδώνει μεγάλη έκκριση ινσουλίνης από τα β-κύτταρα γ’ αυτό και προστατεύει από τις υπογλυκαιμίες. Επιπλέον δρουν στον εγκέφαλο αυξάνοντας το αίσθημα κορεσμού και συμβάλλοντας κατά αυτόν τον τρόπο στην απώλεια σωματικού βάρους που οι ΣΔ2 ασθενείς συνήθως χρειάζονται, μειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης και γλυκόζης και επιβραδύνουν την κένωση του στομάχου με αποτέλεσμα να αποτελούν σημαντικό βοηθό στη ρύθμιση του γλυκαιμικού ελέγχου των ΣΔ2 ασθενών. Είναι σε ενέσιμη μορφή και μπορούν να συγχορηγηθούν με άλλα αντιδιαβητικά δισκία. Μοναδικά μειονεκτήματα αποτελούν οι πιθανές γαστρεντερικές διαταραχές που μπορεί να προκαλέσουν (ναυτία, έμετος, διάρροια).</li>
</ul>
<p> </p>
<ul>
<li>Επόμενη νεότερη κατηγορία αντιδιαβητικών αποτελούν οι <strong><em>αναστολείς συμμεταφορέα νατρίου-γλυκόζης 2 </em></strong>ή γνωστοί ως <strong><em>SGLT</em></strong><strong><em>2</em></strong>( sodium-glucose co-transporter 2) <strong><em>αναστολείς </em></strong>[δαπαγλιφλοζίνη(forxiga), εμπαγλιφλοζίνη(jardiance), καναγλιφλοζίνη]. Ο SGLT2 συμμεταφορέας δρα στους νεφρούς και επαναρροφά γλυκόζη – να σημειωθεί ότι είναι αυξημένη η έκφρασή τους στα σακχαροδιαβητικά άτομα – οι αναστολείς λοιπόν των SGLT2 σταματούν την επαναρρόφησή της και προκαλούν την νεφρική απέκκριση της {απομακρύνουν περίπου 70g γλυκόζης/ημέρα μέσω των ούρων}. Δρούν λοιπόν γλυκοζουρικά και κατ’ επέκταση μειώνουν τη γλυκόζη του αίματος. Επιπροσθέτως έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν την αρτηριακή πίεση και το σωματικό βάρος (σπλαγχνικό και υποδόριο λίπος). Είναι σε μορφή δισκίων και μπορούν να χορηγηθούν ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με ορισμένα άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα. Λόγω της αυξανόμενης γλυκόζης στα ούρα ουροποιογεννητικές λοιμώξεις είναι πιθανές, επίσης προσοχή πρέπει να υπάρχει και στη συγχορήγηση τους με διουρητικά για ενδεχόμενη αφυδάτωση και μείωση του ενδαγγειακού όγκου (μεγάλη πτώση δηλαδή της αρτηριακής πίεσης).</li>
</ul>
<p> </p>
<ul>
<li>Η <strong><em>ινσουλίνη</em></strong> αποτελεί τη μοναδική θεραπεία του ΣΔ τύπου 1, ενώ πρέπει να αποτελεί και την θεραπευτική επιλογή για τους ΣΔ τύπου 2 όταν δεν έχουν πετύχει με τα υπόλοιπα θεραπευτικά σχήματα τον κατάλληλο γλυκαιμικό έλεγχο ή  έχουν σημαντικού βαθμού ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια.</li>
</ul>
<p>Στις υπάρχουσες μακράς δράσης ινσουλίνες [glargine-Lantus , detemir-Levemir] προστίθενται δυο νέες γλαργινικές (glargine) οι Toujeo και Abasaglar, και η ινσουλίνη degludec ονόματι Tresiba.</p>
<p>H Toujeo {glargine-300} είναι νέας γενιάς βασική ινσουλίνη glargine και περιέχει 3πλάσια συγκέντρωση ινσουλίνης ανά ml σε σχέση με τη glargine-100 (lantus). Έχει αποδειχθεί ότι έχει πιο σταθερό και παρατεταμένο φαρμακοκινητικό/φαρμακοδυναμικό προφίλ πέραν των 24 ωρών (μακρύτερη διάρκεια δράσης) και συσχετίστηκε με πιο παρατεταμένο γλυκαιμικό έλεγχο, επίσης ότι δεν προκαλεί διακυμάνσεις και παρουσιάζει ελαττωμένο κίνδυνο νυχτερινής και οποιασδήποτε υπογλυκαιμίας.</p>
<p>Η Abasaglar είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ινσουλίνη glargine. Είναι «βιο-ομοειδές» φάρμακο της ινσουλίνης Lantus , μακράς δράσης (έως 24 ώρες) και παρουσιάζει παρόμοιο προφίλ με αυτή με τη διαφορά ότι κυκλοφορεί με μειωμένη τιμή.</p>
<p>Η ινσουλίνη deglutec, Tresiba, έχει την ίδια φαρμακολογική δράση με την ανθρώπινη ινσουλίνη. Πρόκειται για μία βασική ινσουλίνη που σχηματίζει διαλυτά πολυεξαμερή κατά την υποδόρια ένεση, δημιουργεί δηλαδή μία «δεξαμενή»  από την οποία η ινσουλίνη απορροφάται διαρκώς και αργά στην κυκλοφορία του αίματος οδηγώντας στην ομοιόμορφη και σταθερή μείωση της γλυκόζης. Η υπογλυκαιμική της δράση είναι αναλόγως κατανεμημένη μεταξύ 1<sup>ου</sup> και 2<sup>ου</sup> 12ώρου. Σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί η ευελιξία της ως προς το χρόνο της χορήγησής της, διασφαλίζοντας βέβαια ένα διάστημα τουλάχιστον 8 ωρών μεταξύ των ενέσεων.</p>
<p> </p>
<p>Τέλος, ειδικά όσον αφορά το ΣΔ τύπου 1, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλα βήματα προόδου για την οριστική θεραπεία του. Κυριότερες θεραπευτικές προσπάθειες αποτελούν: <strong>1</strong>.η μεταμόσχευση παγκρέατος, <strong>2</strong>.η μεταμόσχευση παγκρεατικών νησιδίων και <strong>3</strong>.το τεχνητό πάγκρεας.</p>
<p>Σχετικά με τη μεταμόσχευση παγκρέατος, παρότι έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας υπάρχει μικρή προσφορά μοσχευμάτων αλλά επιπλέον υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι από τις μετεγχειρητικές επιπλοκές (απόρριψη μοσχεύματος, θρομβώσεις, αιμορραγίες, λοιμώξεις κτλ). Η μεταμόσχευση νησιδίων συναντά παρόμοια προβλήματα με αυτήν του παγκρέατος λόγω της κατά βάση απόρριψης των μοσχευμάτων. Τέλος το τεχνητό πάγκρεας αποτελεί ένα κλειστό κύκλωμα αντλίας ινσουλίνης. Υπάρχει ένας αισθητήρας καταμέτρησης της γλυκόζης ο οποίος στη συνέχεια στέλνει την πληροφορία αυτή σ’ ένα ηλεκτρονικό σύστημα όπου με τη βοήθεια αλγορίθμου υπολογίζεται η δόση της ινσουλίνης που η αντλία πρέπει να εγχύσει στο άτομο με ΣΔ ,χωρίς την παραμικρή παρέμβασή του, εκτός του ότι θα είναι σε θέση να παρακολουθεί την όλη διαδικασία μέσω ενός μόντεμ, δηλαδή μιας οθόνης. Κοντά σ’ αυτό το σύστημα είναι οι αντλίες νέας γενιάς που διαθέτουμε οι οποίες συνεργαζόμενες με τον αντίστοιχο αισθητήρα τους δίνουν την εντολή διακοπής έγχυσης ινσουλίνης σε περίπτωση προβλεπόμενου υπογλυκαιμικού επεισοδίου στα επόμενα τριάντα λεπτά. Η αντλία ξεκινά να λειτουργεί, όταν τα επίπεδα του σακχάρου φθάσουν το όριο ασφαλείας, το οποίο έχει δηλώσει ο ίδιος ο χρήστης. Η διακοπή της αντλίας διαρκεί από μισή μέχρι δύο ώρες. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι το σύστημα αυτό μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο των σοβαρών υπογλυκαιμικών επεισοδίων, ιδίως των νυκτερινών και παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια στα άτομα με διαβήτη.</p>
<p>Εν κατακλείδι, όπως διαπιστώνουμε, ο  Σακχαρώδης  Διαβήτης αποτελεί πλέον ένα από τα πιο διαδεδομένα νοσήματα, ευελπιστούμε λοιπόν σε ακόμα πιο αποτελεσματικές, μελλοντικές θεραπείες που θα εξασφαλίσουν έναν πολύ καλύτερο και εύκολο τρόπο ζωής χωρίς επιπλοκές για όλα τα άτομα που ζουν μαζί του.</p>

Σχετικά άρθρα