Ο πόνος στον ώμο μπορεί να γίνει συχνά αφόρητος  και να μας δυσκολέψει στις καθημερινές μας δραστηριότητες. Είναι, λοιπόν, χρήσιμο να γνωρίζουμε ποιες είναι οι πιο κοινές αιτίες εμφάνισης πόνου στον ώμο, ώστε να είμαστε σε θέση να τις αναγνωρίζουμε και να απευθυνόμαστε στον ειδικό για την αντιμετώπισή τους.

Γράφει ο Ορθοπεδικός Μάνος Αντωνογιαννάκης

Εξάρθρημα ώμου

Το εξάρθρημα είναι συνήθως τραυματικής αιτιολογίας. Για να γίνει ένα εξάρθρημα ώμου συνήθως απαιτείται μεγάλη βία. Σε ορισμένους όμως ασθενείς με χαλαρές αρθρώσεις είναι δυνατό να εξαρθρωθεί ο ώμος με μικρή βία ενώ ορισμένοι ασθενείς μπορούν να εξαρθρώνουν τον ώμο τους κατά βούληση.Όταν εξαρθρώνεται η κεφαλή του βραχιονίου είναι βέβαιο ότι ορισμένα ανατομικά στοιχεία του ώμου έχουν υποστεί σημαντικές βλάβες. Ο ασθενής παρουσιάζει έντονο πόνο και δεν επιτρέπει κινήσεις στον ώμο του. Εφόσον γίνει ανάταξη του εξαρθρήματος με ειδικούς χειρισμούς (ή ακόμα και γενική αναισθησία) ακολουθεί συνήθως περίοδος ακινησίας με ανάρτηση του άνω άκρου και έπονται φυσιοθεραπείες για την ομαλή επιστροφή του ασθενούς στις δραστηριότητές του.

Αυτό που έχει διεθνώς παρατηρηθεί είναι ότι όσο μικρότερη η ηλικία του πρώτου εξαρθρήματος και όσο μεγαλύτερο το επίπεδο της δραστηριότητας του ασθενούς, τόσο αυξάνει η πιθανότητα υποτροπής του εξαρθρήματος στο μέλλον. Έτσι, για έναν ασθενή 20 ετών με αθλητικές δραστηριότητες η πιθανότητα να υποστεί δεύτερο εξάρθημα ώμου ανεξάρτητα από τη συντηρητική θεραπεία που ακολούθησε στο πρώτο εξάρθρημα, πλησιάζει το 100%.

Ρήξη Τενοντίου Πετάλου

Η ρήξη του τενοντίου πετάλου συνήθως είναι τραυματικής αιτιολογίας μετά από πτώση, εξάρθρημα ώμου ή απότομη άρση βάρους. Μπορεί να συμβεί σε όλες τις ηλικίες, αν και είναι συχνότερη σε μεγαλύτερες ηλικίες, όπου οι τένοντες είναι ήδη καταπονημένοι και έχουν υποστεί κάποιου βαθμού εκφύλιση.Το κύριο σύμπτωμα του ασθενούς με ρήξη τενοντίου πετάλου είναι ο πόνος, ο οποίος συνήθως διαταράσσει το νυχτερινό ύπνο. Εκτός από πόνο ο ασθενής αισθάνεται και μυϊκή αδυναμία σε ορισμένες κινήσεις του ώμου, ανάλογα με ποιο τμήμα του τενοντίου πετάλου έχει υποστεί ρήξη.

Η ρήξη του τενοντίου πετάλου, εφόσον είναι μικρή, μπορεί να αντιμετωπιστεί αρχικά συντηρητικά, δηλαδή με συγκεκριμένο πρόγραμμα φυσιοθεραπείας, που έχει σαν στόχο την ενίσχυση των τενόντων που δεν έχουν υποστεί ρήξη, ώστε να μπορούν να αντιρροπούν τον ελλειμματικό τένοντα. Αυτό συνήθως επιφέρει ανακούφιση των συμπτωμάτων του ασθενούς για άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα. Η αρθροσκοπική αποκατάσταση του τενοντίου πετάλου αποτελεί σήμερα μια εξαιρετική λύση για την οριστική ανακούφιση των ασθενών, καθώς μπορεί και αποκαθιστά ανατομικά τις βλάβες, επιτρέπει τη φυσική επούλωση των τενόντων στη φυσική τους θέση και προλαμβάνει την εκφύλιση των μυών.

Ασβεστοποιός Τενοντίτιδα

Πρόκειται για διαταραχή της αρχιτεκτονικής δομής του τενοντίου πετάλου, όπου γίνεται προοδευτική εναπόθεση αλάτων ασβεστίου. Τι ακριβώς πυροδοτεί την έναρξη αυτής της ασβεστοποίησης δεν είναι απόλυτα διευκρινισμένο, όμως πιστεύεται ότι επαναλαμβανόμενοι τραυματισμοί ή εκφύλιση του τενοντίου πετάλου μπορεί να οδηγήσουν σε αυτή την κατάσταση.

Συνήθως ο ασθενής με ασβεστοποιό τενοντίτιδα παρουσιάζεται με έντονο, αιφνίδιο πόνο στον ώμο, που περιορίζει σημαντικά τις κινήσεις. Η κρίση αυτή συνήθως διαρκεί μερικές μέρες και συχνά υποχωρεί με συντηρητική αγωγή. Μερικές φορές όμως, μπορεί να μεταπέσει σε χρονιότητα, με διάχυτο πόνο που περιορίζει τις κινήσεις, ή να μπορεί να παρουσιάσει μια πορεία με εξάρσεις και υφέσεις. Σε αυτή την περίπτωση είναι αναγκαία η αρθροσκοπική αντιμετώπιση, με αφαίρεση των ασβεστώσεων και ακόλουθη συρραφή του τενοντίου πετάλου.

Παγωμένος Ώμος (συμφυτική θυλακίτιδα)

Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της πάθησης είναι ο πόνος και ο έντονος περιορισμός της κίνησης του ώμου. Η έναρξη των συμπτωμάτων μπορεί να είναι αιφνίδια, χωρίς προηγούμενο τραυματισμό ή άλλη αιτία (πρωτοπαθής παγωμένος ώμος) ή μπορεί να ακολουθήσει κάποιο τραυματισμό (δευτεροπαθής παγωμένος ώμος). Ανεξάρτητα από το ποια είναι η αιτία, η αρθροσκοπική λύση των συμφύσεων και κινητοποίηση του ώμου, βοηθά σημαντικά στην ταχεία αποκατάσταση του ασθενούς. Άμεσα μετεγχειρητικά απαιτείται έναρξη συγκεκριμένου προγράμματος φυσιοθεραπείας, που έχει σαν στόχο τη διατήρηση του εύρους κίνησης που επιτεύχθηκε στο χειρουργείο.

Κατάγματα ωμικής ζώνης

Μια πληθώρα καταγμάτων είναι δυνατό να συμβούν γύρω από την άρθρωση του ώμου μετά από ατύχημα. Ανάλογα με το είδος του κατάγματος μπορεί να ακολουθήσει συντηρητική ή χειρουργική αντιμετώπιση, ενώ ορισμένα κατάγματα της ωμικής ζώνης μπορούν να αποκατασταθούν αρθροσκοπικά.

Αρθρίτιδα του Ώμου

Ουσιαστικά πρόκειται για μια μη αναστρέψιμη βλάβη της άρθρωσης του ώμου, με κύριο χαρακτηριστικό την καταστροφή του αρθρικού χόνδρου. Όπως ακριβώς και η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου και του γόνατος, η αρθρίτιδα του ώμου μπορεί να εμφανιστεί χωρίς σαφή αιτία ή να επέλθει μετά από τραυματισμό. Στα αρχικά στάδια της νόσου ο ασθενής μπορεί να έχει μείωση των συμπτωμάτων με αρθροσκοπική αντιμετώπιση, ενώ σε βαρύτερες καταστάσεις συνήθως χρειάζεται να αρθροπλαστική (δηλαδή αντικατάσταση μέρους ή ολόκληρης της άρθρωσης με τεχνητή).