Ο Χρήστος Κυράτσας, χειρουργός ουρολόγος, συνεργάτης του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, εξηγεί γιατί συμβαίνουν οι ουρολοιμώξεις και πως μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Οι επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις που εμφανίζουν πολλοί άνθρωποι και κυρίως οι γυναίκες, αποτελούν ένα συχνό ιατρικό πρόβλημα με ιδιαίτερες δυσκολίες όσον αφορά στη διαγνωστική προσέγγιση και την αντιμετώπισή τους.
Τι είναι ουρολοίμωξη; Και πότε χαρακτηρίζεται επαναλαμβανόμενη;
Ο όρος ουρολοίμωξη αναφέρεται σε κάθε λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος. Όταν μιλάμε για ασθενή που εμφανίζει υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις εννοούμε ότι αντιμετωπίζει τρία ή περισσότερα επεισόδια ουρολοίμωξης στους τελευταίους 12 μήνες ή τουλάχιστον δύο επεισόδια στο τελευταίο εξάμηνο.
Ποια συμπτώματα προκαλούν οι ουρολοιμώξεις;
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται συνήθως είναι συχνουρία, δυσκολία στην ούρηση, τσούξιμο κατά την ούρηση, πόνος στην περιοχή της κύστης ή των νεφρών, αιματουρία, πυρετός σε διάφορους συνδυασμούς.Επίσης, μπορεί να μην υπάρχουν έκδηλα συμπτώματα και η ουρολοίμωξη να διαγιγνώσκεται με την εξέταση των ούρων.
Που οφείλονται οι ουρολοιμώξεις;
Οι ουρολοιμώξεις οφείλονται σε μικρόβια. Το συχνότερο μικρόβιο(85%) είναι το κολοβακτηρίδιο(EscherichiaColi), το οποίο βρίσκεται φυσιολογικά στον οργανισμό του ανθρώπου στο κατώτερο έντερο. Όταν εντοπίζεται το ίδιο μικρόβιο που είχε προκαλέσει και το προηγούμενο επεισόδιο ουρολοίμωξης, τότε συνήθως υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο ουρογεννητικό σύστημα (λιθίαση, συγγενείς ανωμαλίες των νεφρών, χρόνια προστατίτιδα, συρίγγια του ουροποιητικού κλπ), που ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων. Αυτό σημαίνει ότι αποτελεσματική αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την αντιμετώπιση του αιτίου αυτού.
Από την άλλη, όταν το μικρόβιο είναι διαφορετικό, οι ουρολοιμώξεις μπορεί να οφείλονται σε αυξημένη ευαισθησία των ασθενών σε μικρόβια που προκαλούν ουρολοιμώξεις, ιδιαίτερα σε γυναίκες.
Ποιοι παράγοντες ευνοούν τις ουρολοιμώξεις;
Ένας από τους βασικούς παράγοντες φαίνεται ότι είναι το… φύλο. Οι ουρολοιμώξεις είναι πιο συχνές στις γυναίκες λόγω του μικρού μήκους της ουρήθρας στον οργανισμό τους, και της μικρής απόστασης αυτής από τον πρωκτό.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη υποτροπιαζουσών ουρολοιμώξεων στις γυναίκες είναι η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών, η χρήση σπερματοκτόνων, η ηλικία στην οποία πρωτοεμφανίστηκε ουρολοίμωξη, και το ανάλογο ιστορικό της μητέρας. Γενετικοί παράγοντες έχουν επίσης ενοχοποιηθεί. Επιπλέον, στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, παράγοντες κινδύνου αποτελούν η πρόπτωση της μήτρας, η κατακράτηση ούρων και η ακράτεια.
Σε ό,τι αφορά τους άνδρες θα πρέπει να εξετάζεται η περίπτωση απόφραξης της ροής των ούρων, που μπορεί να οφείλεται σε υπερπλασία προστάτη (συχνότερα) ή σε στενώματα ουρήθρας. Επίσης, νευρολογικές νόσοι μπορεί να εμποδίζουν τη φυσιολογική κένωση της ουροδόχου κύστεως, ευνοώντας την ανάπτυξη μικροβίων.Τέλος, ουρολοιμώξεις που δεν υποχωρούν ή που υποτροπιάζουν μπορεί να οφείλονται σε μειωμένη άμυνα του οργανισμού.
Πώς θεραπεύονται οι ουρολοιμώξεις;
Κάθε περίπτωση υποτροπιάζουσας ουρολοίμωξης θα πρέπει να ελέγχεται από τον γιατρό, για να διαγνωστούν πιθανά υποκείμενα νοσήματα εντός ή εκτός του ουροποιητικού συστήματος. Σε πολλές περιπτώσεις δεν αποκαλύπτεται κάποιο αίτιο, αλλά ο γιατρός οφείλει να συνεχίσει τον έλεγχο για να βεβαιωθεί ότι δεν του διαφεύγει κάποιο υποκείμενο νόσημα.
Η αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων που υποτροπιάζουν είναι ένα από τα δύσκολα προβλήματα της καθημερινής ιατρικής πράξης και μπορεί να διαφέρει για κάθε ασθενή. Έτσι, περιπτώσεις που συνδέονται με τις σεξουαλικές επαφές στις γυναίκες μπορούν να αντιμετωπιστούν με μικρές δόσεις αντιβίωσης μετά από κάθε επαφή, ενώ έχει προταθεί και η προσπάθεια ούρησης μετά την επαφή. Συστήνεται, επίσης, η αποφυγή των σπερματοκτόνων.
Η χορήγηση οιστρογόνων συνιστάται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες αφού η έλλειψη οιστρογόνων μπορεί να επηρεάζει τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου και να οδηγεί σε λοιμώξεις.
