<p style="text-align: justify;">Mια αληθινή ιστορία από τον συγγραφέα και ψυχοθεραπευτή Πωλ Χωκ. </p>
<p style="text-align: justify;">Ένας πολύ συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο οι άλλοι σας πείθουν να τους λυπηθείτε είναι να ρίχνουν σ’ εσάς το φταίξιμο για τις διαταραχές τους. Τότε εσείς υποτίθεται πως θα καταλάβετε πόσο φριχτά φερθήκατε και θα επανορθώσετε, δίνοντας στον κατήγορό σας αυτό που θέλει.</p>
<p style="text-align: justify;">Κάποτε ήρθε να μ’ επισκεφθεί μια νεαρή σύζυγος με φοβερή κατάθλιψη εξαιτίας των απίστευτων ενοχών που ένιωθε επειδή συγχιζε συχνά τον άντρα της και λόγω του οίκτου που αισθανόταν γι’ αυτόν λόγω των σφαλμάτων της. Στην αρχή ακουγόταν σαν να είχε εξαιρετική επίγνωση της κατάστασης του γάμου της, αλλά, για να βεβαιωθώ, της έκανα κάποιες ερωτήσεις.</p>
<p style="text-align: justify;">«Κυρία Σέιφερ, μπορείτε να μου δώσετε ένα παράδειγμα για το τι εννοείτε;»</p>
<p style="text-align: justify;">«Βεβαίως», ήταν η απάντησή της. «Την περασμένη βδομάδα ήρθαν στο σπίτι δυο αστυνομικοί και ζήτησαν τον άντρα μου. Είχαν ένταλμα να τον συλλάβουν για κλοπή αυτοκινήτου. Ισχυρίστηκαν ότι το αυτοκίνητο που είχε αγοράσει την περασμένη εβδομάδα ήταν στην πραγματικότητα κλεμμένο!</p>
<p style="text-align: justify;">΄'Επαθα σοκ δε πίστευα στα αυτιά μου. Στην αρχή μου είπε οτι το είχε αγοράσει επινοώντας ένα ψέμα για το πόσο φθηνά του κόστισε και πού βρήκε την ευκαιρία… </p>
<p style="text-align: justify;">Όταν όμως οι αστυνομικοί κι εγώ τον βάλαμε στη μέση, ισχυρίστηκε ότι το ’κλεψε επειδή εγώ τον είχα αναγκάσει».</p>
<p style="text-align: justify;">Έτσι επέμενε. Απ’ ό,τι φαίνεται, εξέφρασα πρόσφατα την επιθυμία να πάρουμε καινούργιο αυτοκίνητο και μου είπε ότι, αν δεν το ζητούσα, δε θα ένιωθε αναγκασμένος να πάει να το κλέψει. Λέει ότι πάντα τον αναγκάζω να κάνει πράγματα που δε θέλει. Κι υποθέτω πως έχει δίκιο. Στο κάτω κάτω, αν από την αρχή δε φανέρωνα κάποιες επιθυμίες, δε θα είχε κανένα λόγο να κλέβει για χάρη μου, μια που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να μου αγοράσει αυτά που θέλω. Όταν το έθεσε έτσι, αισθάνθηκα ενοχές που υπήρξα τόσο εγωίστρια κι αναίσθητη και λυπήθηκα που προκαλούσα τόσα βάρη και πίεση στον άντρα μου».</p>
<p style="text-align: justify;">Κατάλαβα αμέσως από την περίεργη αφήγησή της πως ο άντρας της ήταν μια πονηρή αλεπού. Παλιά απορούσα όταν άκουγα τέτοιες ιστορίες… Είναι δυνατόν να πιστεύουν αυτά που λένε οι άνθρωποι αυτοί; Πλέον όμως τέτοια τραβηγμένα περιστατικά δεν μου προκαλούν απορία. </p>
<p style="text-align: justify;">Κατάφερα να τη βοηθήσω να ξυπνήσει, δείχνοντας της πρώτα απ’ όλα ότι δεν μπορούσε να αναγκάσει κανέναν να κλέψει, παρά μόνο αν του έβαζε ένα πιστόλι στον κρόταφο κι απειλούσε να του τινάξει τα μυαλά στον αέρα. Ακόμα και τότε όμως, αν εκείνος στ’ αλήθεια δεν ήθελε να κλέψει, θα μπορούσε να της πει ότι προτιμάει να πεθάνει παρά να ζει υπό αυτές τις συνθήκες. Δεύτερον, της υπέδειξα πως ο άντρας της δεν ήταν παρά ένα αδύναμο πλάσμα, αλλιώς θα είχε το κουράγιο να της εξηγήσει πως δεν είχε λεφτά για καινούργιο αυτοκίνητο. Θα μπορούσε να πει στον εαυτό του πως η κακή γνώμη της γυναίκας του γι’ αυτόν ίσως ήταν δυσάρεστη μεν, αλλά όχι και το τέλος του κόσμου. Και τότε το αθώο της σχόλιο θα έμπαινε από το ένα του αυτί και θα ’βγαίνε από το άλλο.</p>
<p style="text-align: justify;">Ωστόσο, ο πονηρός άνθρωπος δεν έκανε τίποτε απ’ όλα αυτά, επειδή ήταν υπερβολικά εγωιστής για να παραδεχτεί ότι δεν ήταν ούτε μάγος ούτε εκατομμυριούχος. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά του τα ελαττώματα, ήταν εύκολο να θέσω τη λογική ερώτηση:</p>
<p style="text-align: justify;">«Και τώρα, κυρία Σέιφερ, πώς είναι δυνατόν να επικρίνετε τον εαυτό σας για κάποιες πράξεις για τις οποίες είναι ολοφάνερα υπεύθυνος ο σύζυγός σας;»</p>
<p style="text-align: justify;">«Νομίζω πως καταλαβαίνω τι εννοείτε, αλλά τι λέτε για το επιχείρημά του ότι τίποτε απ’ όλα αυτά δε θα είχε συμβεί, αν δεν είχα εκφράσει την επιθυμία για καινούργιο αυτοκίνητο; Πρέπει να παραδεχτείτε ότι το πιο πιθανό είναι πως δε θα ενεργούσε έτσι. Σωστά;»</p>
<p style="text-align: justify;">«Ναι», συμφώνησα. «Ισως τίποτα να μην είχε συμβεί, αν δεν προτείνατε ν’ αγοράσετε καινούργιο αυτοκίνητο. Ωστόσο, μόνο και μόνο επειδή κάνατε αυτή την πρόταση, δε σημαίνει ότι είστε υπεύθυνη για όσα επακολούθησαν. Έχετε κάποια έμμεση ευθύνη επειδή εκφράσατε μια επιθυμία, δε λέω. Μα αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε υπάρχουν ένα σωρό άλλοι άνθρωποι που θα ’πρεπε επίσης να μοιραστούν τις ενοχές για την πράξη του και να λυπηθούν γι’ αυτό που έκαναν στον καημένο τον άντρα σας».</p>
<p>«Όπως;»</p>
<p style="text-align: justify;">«Όπως ο κατασκευαστής του αυτοκινήτου, επειδή φτιάχνει τόσο ωραία αυτοκίνητα. Όπως η εταιρεία στην οποία δουλεύει ο άντρας σας, επειδή δεν τον πληρώνει αρκετά ώστε ν’ αγοράζει ακριβά αυτοκίνητα όταν τα θέλει. Και όπως το κοινωνικό σύστημα στο οποίο ζούμε, που λέει ότι πρέπει να πληρώνουμε για ό,τι θέλουμε. Όλοι αυτοί δε φταίνε έμμεσα για την πράξη του συζύγου σας; Θα τους θεωρούσατε λοιπόν υπεύθυνους και θα λέγατε ότι τον ανάγκασαν να κλέψει;»</p>
<p>Η συζήτηση συνεχίστηκε κατ’ αυτό τον τρόπο καθώς όμως περνούσε η ώρα, η κυρία Σέιφερ άρχισε να αναλαμβάνεται το σκεπτικό μου και να συνειδητοποιεί το κόλπο του πονηρού άνδρα της. </p>
<p>Ύστερα από λίγο κατάλαβε ότι ήταν ένας αδύναμος αδύναμος άνθρωπος, που λαχταρουσε την αγάπη της γυναίκας του κι ήταν τόσο ανόητος που θα έκανε τα πάντα για να εξασφαλίσει το σεβασμό της, αλλά δεν έβλεπε ξεκάθαρα τη συμπεριφορά του κι έπειτα εκμεταλλευόταν τη συμπόνια των άλλων, προκαλώντας τους ενοχές για κάποια αθώα πράξη και ταυτόχρονα εκμαιεύοντας τον οίκτο τους για το άτομό του.</p>
<p>Μάθετε έγκαιρα αυτό το μάθημα στη ζωή σας και θα γλυτώσετε από πολλές στενοχώριες: κανείς δεν μπορεί να σας αναγκάσει να κάνετε κάτι, παρά μόνο με τη βία. Οι άνθρωποι κάνουν ό,τι κάνουν επειδή το θέλουν ή γιατί φοβούνται να σας πουν «όχι» επειδή έχουν ανάγκη την επιδοκιμασία σας. Και στις δύο περιπτώσεις οι ίδιοι είναι υπεύθυνοι. Μην τους αφήσετε ποτέ λοιπόν να σας κατηγορήσουν ή να σας προκαλέσουν οίκτο από τη στιγμή που εκούσια διέπραξαν κάποια ανοησία.</p>