Άνδρες και συναισθήματα: Γιατί όταν του δείχνεις ότι τον θες, απομακρύνεται

<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21713" style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><em>Είναι πιθανό, η απουσία συναισθημάτων στους άνδρες να είναι μέρος και κομμάτι της ψυχοσύνθεσής τους – της γενετικής και εξελικτικής προδιάθεσης. Η φιλόσοφος Μύριαμ Μιετζιάν (Myriam Miedzian) εξηγεί ότι η παράδοση ήθελε τα αγόρια να γαλουχηθούν για να γίνουν στρατιώτες, δηλαδή να μπορούν να μάχονται – κι όχι να συναισθάνονται. Όπως υποστήριξε η ψυχαναλύτρια Κάρεν Χόρνεϊ, αυτό που φοβούνται περισσότερο οι άνδρες είναι μήπως χάσουν τον εαυτό τους μέσα στη σχέση τους με μια γυναίκα. Έτσι, όσο περισσότερο τούς χρειάζεται η σύντροφός τους, τόσο μεγαλώνουν την απόσταση που κρατούν απ' αυτήν…</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21773"> </div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21775" style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><em>Σύμφωνα με τα παραπάνω, κάποιοι άνδρες δεν μπορούν ν' ανταποκριθούν συναισθηματικά σε μια γυναίκα που τους θέλει. Όταν οι γυναίκες τούς κυνηγούν γίνονται ψυχροί και σκληροί. Ο Τολστόι περιέγραψε τον Πρίγκιπα Ανδρέα, που ήταν κι ένας απ' τους αγαπημένους του ανδρικούς χαρακτήρες. Ο Πρίγκιπας Ανδρέας συμπεριφέρθηκε στην αδελφή του «με ακραία λογική, σαν να τιμωρούσε κάποιον γι' αυτά τα μυστικά και παράλογα συναισθήματα που πήγαζαν απ' την ψυχή του». </em></span></div>
<div style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><em><br /></em></span></div>
<div style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><em>Στην πραγματικότητα είναι τα δικά τους συναισθήματα εξάρτησης που έχουν απ' τις γυναίκες, τα οποία παλεύουν ν' αρνηθούν, διώχνοντας μακριά τους τις γυναίκες. Ένας πελάτης μου φοβόταν τόσο πολύ μήπως χάσει την ανεξαρτησία του με μια σχέση, που στο μυαλό του μεταμόρφωνε κάθε γυναίκα που ενδιαφερόταν γι' αυτόν, σε μια απαιτητική και παθητική καρικατούρα. Κάποια στιγμή του είπα, «Έχω μείνει έκπληκτος από το είδος των διανοητικών ακροβασιών που κάνεις προκειμένου ν' αποφύγεις να χάσεις τον εαυτό σου μέσα στη σχέση σου με μια γυναίκα». Η απάντησή του στο σχόλιό του ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα: «Δεν κατάλαβες, γιατρέ. Η αλήθεια είναι ότι αυτό ακριβώς προσπαθώ να πετύχω». Και να το, μπροστά μας, το παράδοξο της απουσίας συναισθημάτων στους άνδρες: Ο φόβος μη χαθούν μέσα σε μια γυναίκα, είναι, στην πραγματικότητα, η ίδια η επιθυμία τους.</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21776" style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><em> </em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21778" style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><em>Στην περίπτωση του παραπάνω πελάτη μου, όταν εκείνος αντέκρουσε την παρατήρησή μου, συνειδητά ήθελε να πει ότι γνώριζε πως ήταν υπερβολικά επιλεκτικός, κι ότι προσπαθούσε να βρει έναν τρόπο ν' αγαπήσει μια απ' αυτές τις γυναίκες. Όμως, εκείνο που ασυνείδητα έβλεπε σαν αγά-</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21779" dir="ltr">
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21806" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>πη ήταν το πάθος που σε κάνει να ξεχνάς τις εγωιστικές σου επιθυμίες και να είσαι μια ξεχωριστή οντότητα. Και βέβαια, εκείνος φοβόταν ακριβώς αυτό που τόσο επιθυμούσε. Όπως, ίσως, το περιμένετε, οι ρίζες αυτής της σύγκρουσης βρίσκονται στη σχέση των αγοριών με τη μητέρα τους. Για να δώσω ένα παράδειγμα, σκεφτείτε τη γλωσσική παραδρομή που έκανε κάποιος  πελάτης μου που μού μιλούσε για τότε που έφυγε απ' το σπίτι του για να πάει στο κολέγιο: «Ήταν καιρός να κόψω τον αμφίθυμο -εννοώ τον ομφάλιο- λώρο!».</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21807" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em> </em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21809" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>Κάποτε, τον πρώτο χρόνο του μεταπτυχιακού μου, είχα μια συζήτηση με τη μητέρα μου για την αναπτυξιακή θεωρία της διαδικασίας του διαχωρισμού και της εξατομίκευσης, που μιλάει για το πώς το παιδί χαράζει το μονοπάτι για τον ψυχικό αποχωρισμό του απ' τη μητέρα. «Απ' την πλευρά της μητέρας, το παιδί έρχεται απ' τα σωθικά της και πάντα παραμένει ένα μέρος της», είπε η μητέρα μου. Τότε, ήμουν ανυπόμονος ν' απορρίψω αυτό το σχόλιο γιατί έδειχνε την απροθυμία της μητέρας μου να με αφήσει ν' αυτονομηθώ. Όμως τώρα που έχω τα δικά μου παιδιά, μπορώ να καταλάβω τι εννοούσε – και δεν είμαι καν μητέρα. Παρόλα αυτά, επειδή αυτή είναι ακριβώς η μητρική συναισθηματική πραγματικότητα, το παιδί πρέπει να δημιουργήσει τη δική του ξεχωριστή συναισθηματική πραγματικότητα. Αυτό πρέπει να συμβεί εξίσου και για τα αγόρια και για τα κορίτσια. Και ίσως να είναι πιο εύκολο για τα αγόρια, επειδή, χάρη στο γένος τους, είναι απ' τη φύση τους διαφορετικά απ' τη μητέρα τους στο βασικό επίπεδο της φυσιολογίας. Αν και αυτή η διαφορά αντιπροσωπεύει μια απώλεια, «το φθόνο για τον γυναικείο κόλπο», και δίνει πνοή στην επιθυμία για την επιστροφή στο στάδιο της αδιαχώριστης συγχώνευσης. Εδώ είναι που εισέρχεται και η απουσία συναισθημάτων, μια και η αποστολή της είναι ν' αποβάλλει απ' τη συνείδηση αυτή την επικίνδυνη επιθυμία, ώστε ν' αποφευχθεί η εκπλήρωσή της και να λειτουργήσει η διαδικασία του διαχωρισμού.</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21810" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em> </em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21812" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>Απ' αυτή την άποψη, οι άνδρες φοβούνται για την αγάπη που κρύβεται μέσα τους. Και για να κάνω τα πράγματα πιο περίπλοκα, φοβούνται επίσης για το μίσος που υπάρχει μέσα τους, το οποίο είναι ένα ακόμα </em></span><em style="font-size: small;">στοιχείο που ενισχύει την απουσία συναισθήματος. Πολλοί σημαντικοί Βρετανοί ψυχαναλυτές έχουν εντοπίσει ότι η ανάπτυξη αυτής της "σχιζοειδούς" άμυνας, ο διαχωρισμός, δηλαδή, των συναισθημάτων απ' τη λογική, οφείλεται σε κάποια περίοδο της βρεφικής ηλικίας. Όταν το βρέφος νιώθει θυμό ή μίσος απέναντι σε μια μητέρα που δίνει αγάπη αλλά και ματαίωση -δύο διφορούμενα συναισθήματα- αντί να νιώσει το θυμό του, η εσωτερική απεικόνιση που έχει για τη μητέρα του διασπάται στην "καλή τροφό" και στην "κακή". Υπάρχουν κάποιες αρκετά περίπλοκες ψυχαναλυτικές θεωρίες για το τι συμβαίνει μετά, αλλά το βασικό είναι ότι το παιδί φοβάται να "δαγκώσει το χέρι που το τάΐζει".</em></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21813" dir="ltr">
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21847" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em> </em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21849" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>Αυτό συμβαίνει και με τα αγόρια και με τα κορίτσια. Αλλά η συναισθηματική απουσία προσφέρει στους άνδρες ένα εργαλείο, ή το μέσο για να πάρουν μια απόσταση απ' το θυμό και το μίσος τους. Το τίμημα αυτής της απόστασης όμως, είναι μια γενική απομάκρυνση, μια απομόνωση, και μια αίσθηση ψυχρότητας, ακόμα και κακίας. Το άτομο είναι γεμάτο μίσος για να μπορέσει ν' αγαπήσει. Πολλοί άνδρες που έχουν δυσκολία να δεσμευτούν, φοβούνται την οικειότητα επειδή έχουν μέσα τους θυμό και τάσεις καταστροφής. Φοβούνται, και πολλές φορές καλά κάνουν, ότι όταν δεσμευτούν με κάποιον, όλη τους η οργή -επειδή αυτό το άτομο, όπως και όλοι οι άλλοι, δεν θα τους προσφέρουν αρκετά σε συναισθηματικό επίπεδο- θα καταστρέψει την αγάπη τους και θα προκαλέσει την ανάγκη τους να εκδικηθούν.</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21850" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em> </em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21852" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>Βέβαια, αυτή η απομάκρυνση δεν είναι τόσο ολική και δραματική. Είναι ορατή όταν το άτομο έχει περισσότερο μια στάση παρατήρησης παρά συμμετοχής απέναντι στους άλλους και στον ίδιο του τον εαυτό. Μ' αυτή την έννοια, ο κάθε άνδρας είναι περισσότερο παρατηρητής, ίσως και συγγραφέας – όμως περισσότερο δημοσιογράφος, παρά μυθιστοριο-γράφος. Αφήστε με να σας το εξηγήσω. Ένας πελάτης μου που ήταν πραγματικά δημοσιογράφος, έφερε στη θεραπεία «το ντοκουμέντο μιας κρίσης», όπως παρατήρησε, στην οποία είχε γίνει μάρτυρας το προηγούμενο βράδυ. Αργά, εκείνο το βράδυ, η κοπέλα του είχε γυρίσει σπίτι μεθυσμένη, και, γεμάτη θυμό, άρχισε να σπάει πιάτα και ποτήρια στο πά-</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21853" dir="ltr">
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21886" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>τωμα της κουζίνας. Καθώς προσπαθούσε, χωρίς επιτυχία, να την ηρεμη^ αει, ο πελάτης μου κάθισε στο γραφείο του για να καταγράψει όλα όσα έλεγε και έκανε η κοπέλα, ώστε να τα φέρει (σε μένα) την επόμενη μέρα, για ανάλυση. Καθώς το συζητούσαμε, έγινε ολοφάνερο ότι ο αληθινός λόγος που κράτησε ντοκουμέντα -έγινε παρατηρητής παρά συμμετέ-χων- ήταν γιατί αυτό του πρόσφερε ένα μέσο για να συγκροτήσει το δικό του θυμό που η κοπέλα του ήταν μεθυσμένη.</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21887" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em> </em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21889" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>Ο ίδιος πελάτης αποτραβιόταν, όχι μόνο απ' την κρίση της κοπέλας του, αλλά και απ' τη δική του κρίση. Για παράδειγμα, όταν κάποτε μου τηλεφώνησε γιατί χρειαζόταν μια έξτρα συνεδρία, αντί να πει, «Χρειάζομαι να σε δω», ή «Περνάω μια δύσκολη φάση», είπε, «Θα ήθελα να έχω μια επιπρόσθετη συνεδρία αυτή την εβδομάδα, ώστε να πάρεις την εικόνα μιας ψυχολογικά σημαντικής στιγμής». Η αντίδραση αυτή του πελάτη μου ίσως φαίνεται μεμονωμένη, αλλά στην πραγματικότητα πολλοί άνδρες αντιδρούν κατ' αυτό τον τρόπο. Όταν λένε σε μια γυναίκα, «Ηρέμησε», ή «Αντιδράς υπερβολικά», «Θα το σκεφτώ», ή «Γιατί ενθουσιάζεσαι τόσο πολύ;», στην ουσία προσπαθούν να μεταμορφώσουν τον εαυτό τους από συναισθηματικά ενεργούς χαρακτήρες του δράματος, σε απαθείς ιστορικούς.</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21890" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em> </em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21892" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>Η τάση των ανδρών να ζουν σ' έναν κόσμο ιδεών και να χρησιμοποιούν αυτές τις ιδέες για να εκλογικεύουν τα συναισθήματά τους, μπορεί να θεωρηθεί γελοία, μια και αρνούνται ν' αναγνωρίσουν τη συναισθηματική πραγματικότητα. Ένας άλλος πελάτης μου ήθελε τόσο πολύ να κάνει μια σχέση, αλλά ήταν τόσο φοβικός απέναντι στη δέσμευση ώστε έφτασε να μη χαιρετάει καμιά γυναίκα που περνούσε δίπλα του, γιατί, όπως το έθεσε χιουμοριστικά, μετά θα χρειαζόταν να την παντρευτεί. Κι ενώ είχε μείνει για πολλά χρόνια μακριά από γυναίκες που ήταν συναισθηματικά διαθέσιμες για σχέση, τελικά κατάφερε να πείσει τον εαυτό του να μπει σε μια σχέση. Τα κατάφερε λέγοντας στον εαυτό του και στη γυναίκα αυτή ότι «Αυτό που έχουμε μεταξύ μας, ας μη θεωρηθεί σχέση». Αυτό έγινε ανέκδοτο μεταξύ τους, καθώς ανέπτυσσαν μια "μη-σχέση" γεμάτη αγάπη, η οποία προχώρησε γρήγορα στον αρραβώνα και στο γάμο.Ισως ακούγεται χαζό και ανώριμο όταν κάποιος υποστηρίζει ότι η συναισθηματική του πραγματικότητα δεν είναι αυτή που είναι, αλλά κάτι διαφορετικό. Όμως αυτό, μερικές φορές λειτουργεί. Χρησιμοποίησα αυτή την τεχνική, πριν πολλά χρόνια όταν αγόρασα ένα καινούργιο αυτοκίνητο. Η γυναίκα μου ήθελε ν' αγοράσουμε ένα στέισον βάγκον – συνήθως τα ζευγάρια που έχουν παιδιά το αγοράζουν για πρακτικούς λόγους. Αλλά για μένα αυτό συμβόλιζε την υπερίσχυση της λογικής πάνω στη δημιουργική φαντασία. Έτσι, είπα ότι η γυναίκα μου θα το αγόραζε μόνο «περνώντας πάνω απ' το πτώμα μου». Χρησιμοποιώντας λοιπόν όλη μου την πνευματική δύναμη, έπεισα τον εαυτό μου ότι ένα μίνι βαν θα είναι λιγότερο μικροαστικό – «Είναι για σπορτίφ τύπους», δικαιολογήθηκα. Έτσι αγοράσαμε ένα μίνι βαν, και είμαι πολύ ευχαριστημένος με την επιλογή μας – κι ας έγινε, λίγο αργότερα, αυτός ο τύπος αυτοκινήτου, το νέο σύμβολο της παγκόσμιας μικροαστικής ζωής.</em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21911" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em> </em></span></div>
<div id="yiv6625046740yui_3_16_0_ym19_1_1464004563704_21913" style="text-align: justify;" dir="ltr"><span style="font-size: small;"><em>Όπως δείχνει αυτό το παράδειγμα, μερικές φορές, οι άνδρες όχι μόνο επιβάλλουν κάποιες ιδέες στα συναισθήματά τους, αλλά και την ιδανική πραγματικότητα πάνω στην αληθινή. Ενώ στο άκρο αυτής της τάσης βρίσκεται η ψύχωση, κάποιος που, μερικές στιγμές, δεν αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα, δεν θεωρείται και τρελός. Ένας πελάτης, μού είπε στην πρώτη συνεδρία ότι ήρθε γιατί νιώθει πίεση απ' την αρραβωνιαστικιά του. Κι ότι λόγω αυτής της πίεσης, της έλεγε ψέματα ότι κάνει θεραπεία τους τελευταίους έξι μήνες. Για να υποστηρίξει το ψέμα του, είχε επινοήσει «το ραντεβού της Δευτέρας με το θεραπευτή του», κάτι που του έδινε το πλεονέκτημα να έχει ένα απόγευμα για τον εαυτό του. Όταν τον ρώτησα γιατί τα έκανε όλα αυτά, του ξέφυγε και είπε, «Πίστευα ότι η θεραπεία θα με βοηθούσε…», λες και έκανε πραγματικά θεραπεία τόσον καιρό. Αυτός λοιπόν ο άνδρας, δίχως να ξέρει γιατί σκαρφίστηκε όλα αυτά τα ψέματα, έπεισε τον εαυτό του, έστω και για κάποια στιγμή, ότι έλεγε την αλήθεια. Επειδή δεν ήταν ψυχωτικός, διόρθωσε αμέσως το λάθος του. Όμως είναι εύκολο να καταλάβετε γιατί ξέφυγε απ' την πραγματικότητα, έστω για μια στιγμή – έτσι κι αλλιώς, ξεκίνησε τελικά να κάνει θεραπεία, και ίσως είχε την πρόθεση να την κάνει εξαρχής.</em></span></div>
</div>
</div>
</div>

Σχετικά άρθρα